سورنا ستاری معاون علمی و فناوری رئیس‌جمهوری در آیین گشایش «هجدهمین نمایشگاه دستاوردهای پژوهش، فناوری و فن‌بازار» مهم‌ترین زمینه‌ساز بازگشت استعدادهای برتر و نخبگان به کشورمان را توسعه زیست‌بوم کارآفرینی کشور دانست و عنوان کرد: تنها راه امید به بازگشت نخبگان و استعدادهای برتر ایرانی دانشجو یا شاغل دیگر کشورها، شکل‌گیری و توسعه زیست‌بوم کارآفرینی و نوآوری در کشور است.
فراهم شدن بستر فعالیت دانشجویان در داخل کشور
رئیس بنیاد ملی نخبگان با اشاره به کاهش خروج دانشجویان ایرانی و فراهم شدن زمینه بازگشت استعدادهای برتر به کشورمان اظهار کرد: در سال‌های پیشین، از میان 170هزار دانشجو، بخش قابل توجهی از آنان بالغ بر 100هزار نفر دانشجوی ایرانی خارج از کشور بودند، به طوری‌که 57 هزار نفر از آنان در آمریکا تحصی می‌کردند و بزرگ‌ترین اجتماع دانشجویان خارجی مشغول به تحصیل در آمریکا، ایرانی بود؛ اما این روزها با ایجاد زیرساخت‌های کسب و کارهای نوآور، آمار دانشجویان ایرانی مقیم دیگر کشورها کاهش چشمگیری یافته و مسیر بازگشت نخبگان جوان به کشور هموارتر شده است.
به گفته ستاری، امروز از میان جمع 4 میلیون و 700 هزار دانشجوی کشور که ظرفیتی منحصر به‌فرد و در اختیار کم‌تر کشوری است، تنها 12 هزار دانشجو در آمریکا تحصیل می‌کنند که این موضوع با ایجاد زیرساخت و زمینه مناسب برای تحصیل و شکل دادن کسب و کارهای خلاق این دانشجویان تحقق یافته است.
شکل گرفتن استارتاپ‌های موفق به دست دانشجویان ایرانی
معاون علمی و فناوری رئیس‌جمهوری با اشاره به این که با افزایش تعداد دانشجویان بازگشته به کشور در چند سال اخیر، استارتاپ‌های موفق و توانمند در ایجاد ارزش افزوده بالا استارتاپ‌ها آغاز به‌کار کرده است شرکت‌های دانش‌بنیان، دانشجویان ایرانی غیر مقیم که حقوقی حدود 600 هزار دلار دریافت می‌کردند، به ایران بازگشته‌اند تا در کشور خود خدمت کنند.
وی، سرمایه‌گذاری بخش خصوصی در استارتاپ‌ها را حائز اهمیت دانست و بیان کرد: باید برای بخش خصوصی این باور را ایجاد کنیم که استارتاپ‌ها ثروت آفرین هستند. برخی استارتاپ‌ها هفته‌ای 10 درصد رشد می‌کنند که این موضوع می‌تواند برای بخش خصوصی رغبت ایجاد کند.
وضع مطلوب ماندگاری بازگشت دانشجویان ایرانی نسبت به دیگر کشورها
رییس بنیاد ملی نخبگان ایران با بیان این‌که استناد به آمارهای غیررسمی در خصوص میزان بالای مهاجرت دانشجویان ایرانی به دیگر کشورها صحیح نیست، اظهار کرد: بر خلاف آمارهای غیررسمی که تعداد دانشجویان ایرانی مقیم در دیگر کشورها را بیش از آمار واقعی نشان می‌دهند، تعداد دانشجویان ایرانی در دیگر کشورها آمار بالایی نیست.
رییس بنیاد ملی نخبگان ایران به وضعیت مطلوب ایران برای بازگشت ماندگاری و بازگشت دانشجویان ایرانی نسبت به دیگر کشورهای منطقه افزود: کشور عربستان 5 برابر و کره 7 برابر ایران در آمریکا دانشجو دارد این در حالی است که تعداد دانشجویان ایرانی مقیم دیگر کشورها زیاد نیست و در بیان برخی آمارها بزرگ‌نمایی شده است.
ضرورت حرکت دانشجویان به سوی پیشرفت کشور با کسب و کارهای نوآور
نائب‌رئیس هیأت امنای صندوق نوآوری و شکوفایی، با تأکید بر ضرورت نقش‌آفرینی دانشجویان کشور در رشد تولید ناخالص داخلی و پیشرفت کشور به واسطه راه‌اندازی کسب و کارهای خلاق و نوآور گفت: علیرغم تعداد قابل توجه دانشجویان کشورمان، تأثیر این بخش بر تولید ناخالص داخلی (GDP) به میزان قابل قبول نرسیده است؛ این در حالی است نقش دانشجویان در رشد تولید ناخالص ملی کشورها کلیدی است.
ستاری نبود زیست‌بوم نوآوری و فناوری در کشور را یک خلا بزرگ برای تخقق این امر دانست و بیان کرد: ایجاد زیست‌بوم نوآوری و کارآفرینی تنها راه بازگرداندن دانشجویان و نخبگانی است که از کشور خارج شده‌اند.
نقش کلیدی بخش خصوص در شکل‌گرفتن زیست‌بوم کارآفرینی و نوآوری
به اعتقاد معاون علمی و فناوری رئیس‌جمهوری، در زیست‌بوم نوآوری و فناوری باید بخش خصوصی سرمایه‌گذاری بیشتری داشته باشد، استارتاپ‌های تکنولوژی شکل بگیرد و شرکت‌های دانش‌بنیان در اطراف دانشگاه‌ها تشکیل شود.
ستاری، همکاری همه بخش‌ها و دستگاه‌ها را برای ایجاد این زیست‌بوم ضروری دانست و تصریح کرد: برای ایجاد زیست‌بوم نوآوری و فناوری باید همکاری همه‌جانبه بخش خصوصی و دولتی وجود داشته باشد. زیرا تنها با پول دولتی نمی‌توانیم این اکوسیستم را ایجاد کنیم.
توسعه فرهنگ کارآفرینی و نوآوری برای ایجاد زیست بوم شرکت‌های خلاق
رئیس ستاد توسعه فرهنگ علم، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان، ترویج فرهنگ نوآوری و کارآفرینی در جامعه را ضرورتی اجتناب‌ناپذیر برای شکل‌گیری زیست‌بوم کارآفرینی و نوآوری دانست و گفت: با ترویج و نهادینه‌ساختن این فرهنگ، مردم به این باور می‌رسند که باید زیست‌بوم نوآوری در جامعه کاربردی شودو در صورت ایجاد این زیست‌بوم، جامعه نسبت به مهاجرت جوانان حساس می‌شود و تلاش خود را برای بازگرداندن آنان به کار خواهد بست.
وی با اشاره به این که در زیس نوآوری و فناوری نیروی انسانی و تفکر خلاق ارزش پیدا می‌کند و دیگر کشف یک معدن جدید و یا رشد اکتشاف نفت چندان اهمیت نخواهد داشت.
«استعدادهای برتر و نخبگان» سفیران توانمندی ایران در دیگر کشورها
معاون علمی و فناوری رئیس‌جمهوری، با اشاره به ظرفیت مطلوب استعدادهای برتر و نخبگان ایرانی در دیگر کشورها در معرفی توانمندی‌ها و ظرفیت‌های کارآفرینی و نوآوری کشورمان گفت: دانشجویان و نخبگان جوان ایرانی، مروجان فرهنگی و سفیران کشورمان هستند که باید با حمایت از آنان، زمینه تحول و بهبود اقتصاد کشور را محقق کنیم.
رئیس بنیاد ملی نخبگان افزود: امروز جوانان مستعد علیرغم سنین پایین، تغییرات بزرگ و فوق‌العاده‌ای را در اقتصاد کشور ایجاد کرده‌اند و وظیفه مسوولان باور این جوانان و ایمان به توانمندی آن‌ها است.
بازدید از دستاوردهای پژوهش و فن بازار
معاون علمی و فناوری رییس جمهوری ضمن بازدید از هجدهمین نمایشگاه دستاوردهای پژوهش، فناوری و فن بازار با جدیدترین دستاوردها توانمندی‌های پژوهشی و فناورانه دانشگاه‌های کشورمان آشنا شد.
گفتنی است، هجدهمین نمایشگاه دستاوردهای پژوهش و فناوری و فن بازار با حضور دانشگاه‌ها، پژوهشگاه‌ها، پارک‌های علم و فناوری و مراکز رشد و نیز برخی از وزارتخانه‌ها و سازمان‌های اجرایی مرتبط در ایّام هفته پژوهش و فناوری (۲۲ الی ۲۶ آذر ماه سال۱۳۹۶) برگزار می‌شود.