ایجاد یک کسب و کار خانوادگی، تحقق رویای بسیاری از کارآفرینان است که می‌خواهند کسب و کارشان را در دستان نسل آینده رشد دهند. اما، آمار نشان می‌دهد که این جانشینی به‌دلیل وجود چالش‌هایی می‌تواند نادیده گرفته شود. فقط حدود 30 درصد از کسب و کارهای خانوادگی به نسل بعدی انتقال می‌یابد. وندی سج هیوارد، مشاور خانواده ونکوور، می‌گوید: اگر چه بسیاری از خانواده‌ها ممکن است بخواهند کسب و کارشان را به‌نسل بعد منتقل کنند، اما اغلب فرآیند جانشینی به‌اندازه کافی موثر نخواهد بود.
بیش از حد کنترل نکنید:
بنیان‌گذاران به‌طور ذاتی تمایل به کنترل دارند. این بدان معناست که به فرزندان‌شان اجازه اظهار نظر یا سرمایه‌گذاری کافی در کسب و کار را نمی‌دهند. اندیشمندان بسیاری معتقدند، "کارآفرین معمولا شخصیت کنترل‌گرا دارد." تمایل کارآفرینان به استقلال و اعمال مستبدانه زیادست و می‌خواهند دقیقا همان کاری انجام شود که انتظارش را دارند. این ویژگی‌ها شاید به‌صورت یک جانبه باعث موفقیت کارافرین شود اما در جریان ارتباط فرد با نسل بعد در شرکت خانوادگی موجب اختلال خواهد شد.
انتظارات خود را برای نسل بعد روشن کنید:
کارآفرینان باید انتظارات‌شان را در رابطه با چگونگی حضور افراد در شرکت خانوادگی، مشخص کنند. برای مثال اغلب افراد تشویق می‌شوند که در خارج از شرکت برای تجربه‌ی کاری و کسب آموزش شرکت کنند تا بتوانند این تجربیات را به کسب و کار خانوادگی بازگردانند.
مجموعه مهارت‌های نسل بعدی را ایجاد کنید:
یکی از بزرگترین اشتباهاتی که در کسب و کارهای خانوادگی دیده می‌شود این است که بنیان‌گذاران مشغول کارکردن و توسعه کسب و کار خود بوده‌اند، در نتیجه زمانی را صرف پرورش مجموعه مهارت‌ها و تعامل با نسل بعدی نکرده‌اند. اندیشمندان معتقدند: "کارکردن در کسب و کار به این معنی است که شما نسل بعدی را توسعه می‌دهید، آنها را جذب می‌کنید و به آنها کمک می‌کنید تا مهارت‌ها و توانایی‌هایی را که می‌خواهید به دست بیاورند". نظارت بر حفظ و نگهداری از اعضای خانواده به معنای برگزاری جلسات خانوادگی برای مشارکت دادن سایر اعضای خانواده در گفتگوها است تا آنها بتوانند در درک نکات و مزایای کسب و کار توانا شوند. توجه داشته باشید این عامل بسیار کلیدی و مهم است.
در نظر بگیرید که نسل بعدی بخواهد بخشی از کسب و کار باشد:
گاهی اوقات بنیان‌گذاران، رویای ملحق شدن فرزندان‌شان به کسب وکار را دارند اما معمولا فرزندان به‌راحتی جذب کسب و کار خانوادگی نمی‌شوند. این حالت اغلب زمانی اتفاق می‌افتد که بنیان‌گذار، خانواده را از تعاملات روزمره کسب و کار جدا می‌کند یا به‌شدت مشغول ایجاد و توسعه کسب وکار است و وقتی را صرف خانواده‌اش نمی‌کند. در نتیجه فرزندان آموزشی در رابطه با کسب و کار نمی‌بینند و علاقه‌ای نیز به آن نشان نمی‌دهند. مشارکت فرزندان در کسب و کار در سنین نوجوانی به شیوه‌ای مثبت، بهترین راه برای اطمینان از این است که آنها برای پیوستن به کسب و کار در آینده انگیزه خواهند داشت. داشتن بحث در مورد اینکه آرزوهای کودکان چیست و چگونه کسب و کار خانوادگی می‌تواند آنها را برای رسیدن به اهداف‌شان کمک کند، نیز مهم است. "برنامه‌ریزی جانشینی یک اتفاق نیست؛ یک روند است". این فرایند از سن خیلی پایین آغاز می‌شود، که در نهایت موجب ایجاد اخلاق کار، درک کسب و کار و ساختار ذهنیت خواهد می‌شود."
آماده باشید که بروید:
نبش قبر یکی از بدترین اشتباهاتی است که کارآفرینان وقتی کسب و کارشان را به نسل بعدی منتقل می‌کنند، انجام می‌دهند. تلاش برای ایجاد ساختارهایی که کنترل را برای نسل بعدی افزایش می‌دهد به جای اجازه دادن به نسل بعدی برای اداره شرکت تنها باعث ایجاد ابهام رهبری و خلق محیط کاری پرتنش برای اعضای خانواده می‌شود. بنیان‌گذاران باید از لحاظ احساسی و ذهنی آماده باشند تا زمانی‌که، زمان انتقال نسل به‌طور کامل فرا رسد.
مارال مختارزاده(کارشناس ارشد کارآفرینی)