عدم برنامه‌ریزی به معنی برنامه‌ریزی برای شکست است
واضح‌ترین عامل بالقوه شکست برای شرکت‌های خانوادگی، فرایند جانشینی است. انتقال از یک نسل به نسل دیگر، خط بحرانی در این نوع کسب و کار است. اگر ریسک‌‌های مربوط به موضوع جانشینی مورد توجه قرار نگیرد؛ هیچ دلیلی برای داشتن برنامه‌های دقیق برای تداوم کسب و کار وجود ندارد. هر شرکت خانوادگی باید راهی برای مصالحه شخصی و حرفه‌ای بیابد. توجه داشته باشید اگر فرآیند جانشینی؛ به خوبی مدیریت شود؛ میتواند نقطه عطفی برای کسب و کار خانوادگی‌تان باشد. در نتیجه با افزایش انعطاف پذیری؛ موجب واکنش مناسب کسب و کار در هنگام تغییر شرایط شده و انرژی جدیدی برای رشد؛ متنوع سازی و حرفه‌ای شدن به کسب و کارتان تزریق خواهد کرد.
برای انجام این کار به‌طور موثر، کسب و کارهای خانوادگی نیاز به توسعه، پیاده‌سازی و یک طرح پیوسته و قوی دارند و باید این کار را هر چه زودتر قبل از انتقال واقعی انجام دهند. نکته مهم این است که بسیاری از افراد بعد از ازدواج فرزندان‌شان، آنها را در اختیار خود ندارند، به این معنی که نسل بعدی ممکن است زمانی‌که صاحب فعلی، مایل به بازنشستگی است، هنوز آماده برای پذیرش مالکیت و مدیریت شرکت خانوادگی نباشد. در عین حال تنها 15 درصد از شرکت‌های خانوادگی "برنامه" ای برای روند جانشینی خود دارند. نگران کننده تر، این است که این رقم در سال‌های اخیر افزایش قابل توجهی نداشته است. تجربه ثابت کرده است که اگر به جای آمادگی برای فرآیند جانشینی؛ سعی کنیم روحیه و تفکر استمرار کسب و کار را در شرکت نهادینه کنیم؛ میتواند موجب همکاری وسیع‌تر نسل جوان برای انتقال کسب و کار به نسل بعدی شود. همچنین داشتن تفکر استمراری به کسب و کار؛ به ما کمک می‌کند تا هیجانات احساسی ایجاد شده را بهتر و بیشتر کنترل کنیم.
همان‌طور که سیمون لوستر، شریک و همکار PwC در تجارت خانوادگی استرالیا می‌گوید، "برنامه‌ریزی برای جانشینی زمانی که بعضی از اعضای خانواده در آن کسب و کار مشغول به کار هستند مهم تر نیز تلقی می‌شود. در بسیاری از این موارد، ممکن است مسائلی مانند مالکیت و حق رای مورد بحث و بررسی قرار نگرفته باشد. به این معنی که افراد مختلف در مورد آینده بدون تفکر در رابطه با استمرار کسب و کارشان به پیش می‌روند. در این شرایط، ما زمان زیادی را صرف نشستن با اعضای خانواده می‌کنیم تا از طریق راهی منصفانه به جلو حرکت کنیم. این میتواند مانع از تعارض شود و به خانواده کمک کند تا برای آینده منسجم و یکپارچه عمل کنند. "
برنامه جانشینی؛ حلقه مفقوده در شرکت‌های خانوادگی:
آنچه که از نتایج نظرسنجی و کار ما با صاحبان و مدیران شرکت‌ها در سراسر جهان روشن می‌شود این است که چالش با موضوع جانشینی به عنوان یک مقوله‌ی حیاتی؛ بسیار گسترده‌تر است. حس افتخار در شرکت‌های خانوادگی سبب ایجاد چشم‌اندازی بلندمدت در آنان می‌گردد که بر اساس آن اعضای شرکت به جای تفکر بر اساس ماه‌ها و سال‌ها؛ به نسل‌ها می‌اندیشند.
برنامه جانشینی یکی از عوامل مهم در رسیدگی به "واسطه مفقوده" است. این امر به‌تنهایی برای تداوم کسب و کار حیاتی است و آن را تضمین می‌کند، اما تأثیر گسترده‌تری نیز وجود دارد. توجه داشته باشید که اهمیت برنامه جانشینی از یک سو برای اطمینان از درست و مناسب بودن اهداف صاحبان شرکت‌های خانوادگی است و از سوی دیگر در انطباق اهداف کوتاه‌مدت با بلندمدت یا به عبارت دیگر تدوین صحیح برنامه استراتژیک؛ معنا می‌یابد. در نظرسنجی سال گذشته، 69 درصد از پاسخ‌دهندگان بر این باور بودند که استراتژی‌های خانوادگی و کسب وکارشان به‌طور کامل هماهنگ شده‌اند، اما شواهد بی‌نظیر و تجربه‌ی ما نشان می‌دهد که این ادراک از هم‌ترازی ممکن است در درجه اول با ذهنیت مالک سازگار شده باشد و در واقعیت چنین چیزی وجود نداشته باشد.
تمرکز بر برنامه‌ریزی استراتژیک؛ عاملی حیاتی در فرآیند جانشینی است. می‌پرسید چرا؟ بدون داشتن دیدی واضح و شفاف از آنچه در آینده می‌خواهید (چه در سطح خانواده و چه در سطح کسب و کارتان) احتمال موفقیت‌تان نزدیک به صفر است. در واقع برنامه‌ریزی استراتژيک و برنامه‌ریزی جانشینی کاملا با هم مرتبط هستند؛ توجه کنید که برنامه‌ریزی جانشینی؛ زیر مجموعه‌ای از فرآیندی بزرگتر یعنی برنامه‌ریزی استراتژیک است.
اما همان‌طور که نتایج سال جاری ثابت می‌کنند، تعداد محدودی از شرکت‌های خانوادگی به شیوه‌ای ساختاری به فرایند جانشینی نزدیک شده و این مقوله را تحت نظر قرار می‌دهند؛ در حقیقت، این تصمیمات بخشی از یک پیوستگی و استمرار هستند که به‌طور مداوم نیاز به بازنویسی و تنظیم دارند تا در تغییر شرایط؛ استراتژی‌های مطابق با آن؛ برای شرکت‌ها ایجاد شود.
در اینجا نکات کاربردی را به طور مجزا برای صاحبان و رهبران کسب و کارهای خانوادگی بیان می‌کنیم:
ده مرحله برای برنامه جانشینی موثر: (به طور مجزا برای رهبران و صاحبان شرکت‌های خانوادگی) 
مارال مختارزاده (کارشناس ارشد کارآفرینی)