به گزارش خبرنگار ايسنا، سوئيفت از پيشرفت‌هاي تکنولوژي در نظام بانکداري با نقشي موثر در رفع بخشي از مشکلات مبادلات محسوب مي شود، شبکه جهاني که بيش از 40 سال از راه اندازي آن گذشته و جهت ارسال و دريافت هرگونه پيام ارزي در بين واحدهاي ارزي بانکهاي داخل و خارج کشورها مورد استفاده قرار مي گيرد.
با وجود ارتباط بيش از 30 ساله شبکه بانکي ايران با سوئيفت، با تشديد تحريمهاي اتحاديه اروپا، اين شبکه در اسفندماه 1390 ليستي از بانکهاي ايراني را به بانک مرکزي ايران ابلاغ و آنها را از دريافت خدمات خود حذف کرد. با اين وجود در اين سالها ارتباط تعدادي از بانکهاي ايراني به شبکه سوئيفت قطع نشده و حتي زمينه اتصال برخي ديگر نيز مهيا شد.
اين در حالي است که به دنبال توافقات اخير هسته اي ايران و گروه 1+5 در وين و توافق براي لغو تحريمهاي اعمال شده عليه کشورمان، به طور حتم روابط بين المللي بانکي شکل ديگري به خود خواهد گرفت بسياري از ارتباطات قطع شده بانکهاي ايراني از جمله سوئيفت و يا اعتبار اسنادي مجدد برقرار خواهد شد.
در حالي که ولي الله سيف- رييس کل بانک مرکزي- در آخرين اظهارات خود از آمادگي ايران براي برقراري ارتباط با شبکه سوئيفت خبر داده، معاون نظام پرداختهاي بانک مرکزي نيز در همين راستا درباره برخي ابهامات مربوط به اين ارتباط در سالهاي گذشته، چگونگي ادامه اتصال برخي بانکها با وجود حذف تعداد زيادي از آنها از شبکه، حقوق پرداخت نشده بانکهاي سهم دار در سوئيفت، آينده پيش روي بانکهاي ايراني در اتصال به سوئيفت و گشايش مجدد ال سي توضيحاتي ارائه کرد.
روايت معاون بانک مرکزي از ماجراي سوئيفت
زيبايي در گفت‌وگو با ايسنا، با بيان اينکه مديران سوئيفت قبل از تحريم بانکهاي ايراني موضوع را به بانک مرکزي اعلام کرده بودند، گفت: بر اين اساس در پيامي که براي ما ارسال شد نام عمده بانک ها در ليست قطع ارتباط با سوئيفت قرار داشت، بانکهايي که از سوي اتحاديه اروپا تحريم شده بودند.
وي با اشاره به اينکه در زمان تحريم بانکهاي ايراني از سوي سوئيفت تعدادي ديگر قطع ارتباط نشدند افزود: البته اين بانکها اغلب بانکهاي خصوصي بوده و در تحريم اتحاديه اروپا قرار نداشتند به عبارتي ديگر موضوع اصلي براي حضور و يا عدم حضور در شبکه سوئيفت به اينکه از سوي اتحاديه اروپا تحريم شده يا خير، مرتبط مي شود.
معاون نظام پرداختهاي بانک مرکزي ادامه داد: در سالهاي گذشته برخي بانکهاي ديگر که به شبکه بانکي اضافه شدند به دليل نبودن در ليست تحريم اتحاديه اروپا توانستند به تدريج و به سختي به سوئيفت متصل شوند.
وي درباره اينکه در سالهاي قطع سوئيفت، بانکهايي که به اين سامانه متصل نبودند اين خلاء را چگونه پر کردند؟ گفت: در اين مدت با شدت تحريمها فرصت مناسبي براي شبکه بانکي ايجاد شد تا بتواند نحوه ارتباطات خود با دنياي بدون سوئيفت را تجربه کند. بر اين اساس با راه‌اندازي سامانه سپام تمام کارهاي سوئيفت از طريق آن انجام شده و بانکها تمام مبادلات داخلي خود را در قالب پيام‌هاي سوئيفتي و با استانداردهاي آن از راه سپام مبادله کردند. در عين حال که برخي بانکها هم مبادلات خود با بانک مقابل را از روش‌هايي غير از سوئيفت انجام مي‌دادند.
زيبايي در مورد اينکه بعد از لغو تحريمها چه مدت زماني طول خواهد کشيد تا بانکها مجددا به شبکه سوئيفت متصل شوند، اظهار کرد: بانک مرکزي تاکنون مکاتباتي را با مديران سوئيفت داشته و در حال پيگيري آن است، اما آخرين جواب‌ها که در هفته گذشته اعلام شده بيانگر آن بوده که اين شبکه تاکنون دستوري در رابطه با ارتباطات سوئيفت با ايران دريافت نکرده است.
وي با اشاره به اينکه عملا براي اتصال به سوئيفت يکسري مراحل براي بانکهايي که پيش تر به آن متصل بودند بايد طي شود به طوريکه ثبت‌نام مجدد براي آنها لازم است، توضيح داد: از سوي ديگر بايد توجه داشت که عمده اين بانکها از سهامداران سوئيفت بودند که بعد از قطع ارتباط هيچ پولي از سوي اين شبکه به آنها برنگشته و بايد سازوکاري تعيين شود تا تمام حقوق آنها برگردد.
زيبايي در رابطه با ضرر احتمالي بانکها از قطع سوئيفت در سالهاي گذشته، يادآور شد: بانک مرکزي به طور کلي برآوردي در اين رابطه نداشته، اما به هر حال قطع سوئيفت ابزاري براي بانکها بوده که از آنها سلب شده است و از سويي ديگر يک موسسه تعاوني است و سهامداران زيادي دارد که قاعدتا قطع ارتباط با آن موجب ضايع شدن حقوق اين سهامداران خواهد شد و هزينه‌هايي را براي آنها در پي خواهد داشت که بانکهاي ايراني نيز از آن مستثني نيستند.
وي دوره زماني لازم براي برقراري ارتباط بانکها با شبکه سوئيفت را بيش از سه ماه ندانست و گفت: اينکه اين دوره زماني چقدر طول مي‌کشد بخشي به رفع تحريمها و بخش ديگر نيز به خود موسسه سوئيفت که تا چه اندازه راه را براي بانکهاي ايراني تسهيل کند بستگي دارد. اين در حالي است که ثبت عضويت سهامداران و راه‌اندازي سيستم از لحاظ سامانه، شبکه، نرم‌افزار و سخت‌افزار در اين رابطه مطرح است که باز هم فکر نمي‌کنيم بيش از سه ماه زمان لازم باشد.
معاون نظام پرداخت هاي بانک مرکزي همچنين در رابطه با احتمال بازگشت شرايط براي گشايش مجدد اعتبار اسنادي(LC ) با برقراري سوئيفت نيز خاطرنشان کرد: سوئيفت به عنوان يک ابزار براي ارتباط بين موسسات مالي در دنيا استفاده مي‌شود که تنها برگشتن به استفاده از اين ابزار دليل بر اين نيست که تمامي مشکلات ايجاد شده در اين رابطه برطرف شود. چراکه بايد فضاي لازم براي استفاده از آن که همان روابط کارگزاري که به واسطه تحريمها قطع شده بود فراهم شود. بر اين اساس بخشي از اين روابط کارگزاري مي تواند اعتبار اسنادي باشد که بايد طي آن مشخص شود که بانکها در چه زمينه و در چه سطحي مي توانند با يکديگر همکاري کنند که گشايش LC يا اعتبار اسنادي نيز از آن مستثني نيست.