اگر می‌خواهید که یک ثروت واقعی بسازید، سرمایه گذاری بهترین راه است. معمولاً بازده آن بر تورم غلبه می‌کند و اگر به‌درستی برنامه ریزی کنید و بلندمدت به آن بنگرید می‌تواند دوران بازنشستگی راحتی را برای شما و خانواده‌تان فراهم کند. امّا معمولاً اشتباهات سرمایه گذاری مانع از آن می‌شود که شما به‌درستی به اهداف خود دست پیدا کنید. همه برنامه‌ریزی‌ها می‌تواند اشتباه شود و البته خواهد شد. گاهی نیز ممکن است یک فاجعه به وقوع بپیوندد.
در این مقاله آموزشی ما به چند داستان از متخصصین مالی جهانی درباره بدترین سرمایه گذاری های عمرشان اشاره می‌کنیم، اینکه آن‌ها چگونه درس گرفتند و چگونه از انجام دوباره آن دوری کردند. مطالعه این تجربیات به شما کمک می‌کند این اتفاقات جهانی را با نمونه‌های مشابه در بورس تهران مقایسه کنید و کمتر اشتباه کنید.
داستان اول: سقوط سهام شرکت‌های اینترنتی یا به‌اصطلاح دات کام
جان دالین از وب‌سایت MoneySmartGuides.com بدترین سرمایه گذاری عمرش را به خاطر می‌آورد: سرمایه گذاری در شرکت Worldcom. در بدترین دوران حباب تکنولوژی در آمریکا، Worldcom یک شرکت بزرگ مخابراتی بود که ناگهان به خاطر حجم عظیمی از رسوایی‌های حسابداری ورشکست شد و در مرکز توجّه قرار گرفت. در آن دوران بسیاری از سرمایه گذاران آمریکایی در سیل خروشان شرکت‌های تازه کار گرفتار شده بودند. شرکت‌هایی که روزبه‌روز توجه بیشتر رسانه‌ها را به خود جلب می‌کردند و سهامشان گران‌تر از روز قبل به فروش می‌رسید.
“وقتی حباب تکنولوژی ترکید، من سهام بیشتری خریدم.” این را دالین می‌گوید و ادامه می‌دهد: “امّا از اخبار جدید نشان داد که شرکت در اطلاعاتش دست برده و تقلب کرده است. این یعنی یک شکست واقعی برای من و سهام بی‌ارزشم!
به دلایلی، شاید چون نمی‌خواستم به شکست اعتراف کنم، سهامم را نگه داشتم. نقطه آغاز کار من با ۴۰ دلار برای هم سهم بود. این رقم ناگهان به ۱۰ دلار کاهش یافت و من سهام بیشتری خریدم. همین‌طور کاهش‌ها ادامه داشت و من هم همچنان نگه داشته بودم تا اینکه شرکت ورشکست شد و من همه‌چیز را باختم!”
شما نباید همیشه سهامی را که در حال سقوط است بخرید، اما بااین‌حال لازم است بدانید که بازار معمولاً یک چرخه را طی می‌کند و مثل سهام شرکت‌هایی که معیارهای قوی تجاری دارند، دوباره رشد خواهد کرد و زیان‌های شما را جبران می‌کند؛ اما آیا شما در سهامی با معیارهای مالی قوی سرمایه گذاری کرده‌اید؟
انکار چیزی که اجتناب‌ناپذیر است فکر خوبی نیست. غرور اغلب مانع یک تصمیم سرمایه گذاری خوب و درست می‌شود. احساسات خود را کنار بگذارید و مثل انسان‌های بالغ فکر کنید. اشتباهات سرمایه گذاری همواره در کمین شماست.
داستان دوم: نادیده گرفتن سهامی که صاحبش هستید
اریک رُزنبِرگ از Personal Profitability برای هرکسی که قصد خرید سهام دارد یک توصیه دارد:”بدترین سرمایه گذاری ممکن، آن است که شما بعد خرید، سهامتان را نادیده بگیرید و فراموشش کنید.”
تجزیه و تحلیل سهام بعد از خرید، به اندازه تجزیه و تحلیل قبل از خرید مهم است. حتی اگر سرمایه گذاری های شما در گذشته بازده خوبی داشته، به این معنی نیست که باید همه‌چیز را روی اتو پایلوت بگذارید. هر فصل (بازه زمانی سه‌ماهه) سری به سبد سهام خود بزنید و ببینید که سهامتان به کدام مسیر می‌روند و اگر نیاز بود برخی از آن‌ها را بفروشید و پرتفوی‌تان را تعدیل کنید، تصمیمتان را بگیرید.
رزنبرگ می‌گوید:”احساساتتان را نادیده بگیرید. فروش به‌موقع به‌اندازه خرید به‌موقع اهمیت دارد.”
داستان سوم: خرید بسیار گران
جولی راینز، نویسنده و وبلاگ نویس در Investing to Thrive تعریف می‌کند که بدترین سرمایه گذاری عمرش وقتی بود که او پول بیشتری برای سهام یک شرکت پرداخت کرد. سهام شرکت به نظر بسیار ارزشمند و از نظر مالی قوی بود، امّا بیشتر از قیمت واقعی، ارزشگذاری شده بود. تحقیق کنید و مطمئن شوید که حتی اگر شرکت بزرگی را انتخاب کرده‌اید، قیمت مناسبی را هم برای سهام آن پرداخت می‌کنید.
او می‌گوید: “اگر پول زیادی پرداخت کنید، نه فقط چند دلار بیشتر بلکه دو یا سه برابر ارزش واقعی سهام، باید مدت زیادی منتظر بمانید تا از قبال آن سهم سود به دست آورید.”
داستان چهارم: با پول دیگران سرمایه گذاری نکنید.
خرید سهام با پولی که از دیگران قرض گرفته‌اید، یک حرکت پر ریسک است. اگر سهامی که در آن سرمایه گذاری کردید دچار لغزش شود، درواقع پولی را که قرض گرفته‌اید نابود کرده‌اید. جوزف هوگ از PeerFinance101 از یکی از خواننده‌هایش درس مهمی را گرفته است. او می‌گوید: “از یک نظر، او بیش از نیمی از سبد سهام خود را به سهمی اختصاص داده بود که هر روز ارزان‌تر از گذشته می‌شد و به جایی رسیده بود که هر روز برای برگشتن ارزش سهم به جایگاه اوّلش دعا می‌کرد. او همچنین پول قرض می‌کرد تا سهام بیشتری بخرد و سودش را بیشتر کند. سودهایی که هیچ‌وقت حتی رنگشان را هم ندید و در جولای ۲۰۱۵، سبد سهام او ۹۲ درصد افت کرد و نزدیک به ۳۰۰۰۰ دلار از دست داد. این یک درس عبرت بزرگ برای تنوع بخشی سبد سهام و استفاده نکردن از پول دیگران برای سرمایه گذاری است.”
اصرار به خرید سهامی که اوضاعش روزبه‌روز بدتر می‌شود به‌خودی‌خود یکی از اشتباهات سرمایه گذاری بزرگ است، امّا خرید آن سهم با پولی که از دیگران قرض کرده‌اید به‌مراتب بدتر است.
حال از این اشتباهات سرمایه گذاری چه نتیجه‌ای می‌توان گرفت؟
گرچه این داستان‌ها ممکن است برای افراد ناآشنا به سرمایه گذاری ترسناک به نظر بیاید، اما اجازه ندهید شما را از ادامه مسیر باز دارند. قوانین ساده‌ای وجود دارد که شما می‌توانید از آن‌ها پیروی کنید تا از داستان ترسناکی که در انتظارتان است دوری کنید. به خاطر داشته باشید که سرمایه گذاری نیز می‌تواند مثل هر نوع دیگری از انواع روش‌های کسب درآمد، بازدهی قابل‌اعتماد و پایدار داشته باشد، به شرطی که شما با آرامش و محافظه‌کارانه رفتار کنید و اشتباهات سرمایه گذاری این‌چنینی خودداری کنید.