چرم مارال يعني چرم زيبا که به شما زيبايي بيشتر مي‌بخشد. پاي صحبت‌هاي سيدجلال حسيني، کارآفرين جوان، خوش‌ذوق و 38ساله‌اي نشسته‌ايم که موسس چرم مارال است و برايمان از کارش مي‌گويد و اينکه چگونه شروع کرد و چگونه قد کشيد. اينکه چرا چرم را انتخاب کرد و حالا که اسم و نام‌ونشاني در اين صنعت به هم زده، براي آينده کسب‌وکارش چه برنامه‌هايي دارد. در ادامه قصه چرم مارال را بخوانيد.
صنعت چرم از چه سالي و چطور توانست پايش را به زندگي شما باز کند؟
سال دوم دبيرستان بودم که ديگر درس خواندن برايم جذاب نبود. براي همين ترک تحصيل کردم. 17سال بيشتر نداشتم که خيلي اتفاقي پدرم با فردي آشنا شد که کارگاه کوچکي را اداره مي کرد و به سبب آشنايي با پدرم پيشنهاد کار در کارگاه را به من داد. خوب به خاطر دارم که پدرم در واکنش به پيشنهاد مطرح شده سوالي را مطرح کردند: «حالا کار يادش ميدي يا نه؟» واقعيت اين بود که هدف فقط حرفه آموزي من بود و بس. سال 1374 بود که در کارگاه که آن زمان کاپشن چرم ميدوخت، شروع به شاگردي کردم. يادش بهخير روز اول کار استادکارم حرفي به من زد که هنوز به خاطر دارم. «تو حتما يه چيزي ميشي. شاگردهاي زيادي داشتم، اما همه شون واسه بازي و تفريح مي اومدن. اما معلومه تو اومدي کار ياد بگيري.» از آنجايي که به کار آزاد علاقه زيادي داشتم، انگيزه ام براي يادگيري بالا بود. براي همين فقط 90روز شاگردي کردم و بعد از آن با صاحبکار کارم را ادامه دادم. اگر اشتباه نکنم، يک سالي هم به همين طريق در آن کارگاه کار کردم. در آن دوران پنج ماه اول را که شاگرد بودم، روزي 250تومان دستمزد مي گرفتم، ماهي7000، يعني تنها کرايه رفتوآمدم بود. اما بااينحال ساعت 7:30 صبح دم پاساژ بودم. کارگاه کوچکي بود در يک پاساژ. ساعت هشت صبح در پاساژ باز مي شد. بااينحال تا ديروقت کار مي کردم. هميشه موقع برگشتن به خانه قابلمه غذايم صدا مي داد و من هم که بچه سال بودم و مي ترسيدم، براي همين هميشه چوبي در دستم بود تا اتفاقي برايم نيفتد. بعد از اينکه با صاحبکار کارم را شروع کردم، حقوقم شد 120هزار تومان. به تناسب ديگران دريافتي من بالا بود، چون با جديت کار ميکردم و ساعات طولاني کار خسته ام نميکرد.
آغاز قصه کارهاي شما به چه شکل بود؟
زمان خدمت سربازي فرا رسيده بود و من بايد به سربازي مي رفتم. به اصطلاح عامه شش ماه خدمت بودم که اولين کارگاه را با نام آشيانه چرم طبيعي مارال راه اندازي کردم. با يک چرخ، يک بسته چرم و يک ميز. تنها با 30هزار تومان نقدينگي که يک بسته چرم خريدم، البته 600 هزار تومان پسانداز داشتم و 200هزار تومان هم از يکي از دوستان چک گرفتم که شد پول چرخ. از آنجايي که سرمايه چنداني نداشتم، پيمانکاري کار ميکردم. به اين شکل که چرم را مي آوردند، کاپشن ميدوختم و دستمزد ميگرفتم. البته اين رويه کار هم به اين دليل بود که کيفيت دوختم بالا بود و طرف مقابل به اين کار راغب ميشد. بعد از مدتي برادر کوچکترم هم وارد اين صنعت شد و اين رويه ادامه داشت تا اينکه دو سال خدمت سربازي من به پايان رسيد. ساعتهاي طولاني کار ميکرديم. يادم ميآيد در 18سالگي سه، چهار شاگرد بزرگتر از خودم داشتم که کمي مديريت کردن بر آنها سخت بود. اما با همه اين اوصاف هيچوقت از کار زياد واهمه نداشتم و اگر ديگران، حتي شاگردانم، روزانه 10ساعت کار ميکردند، من ساعات طولانيتر نسبت به آنها کار ميکردم. صبح اول وقت زودتر از همه سر کار حاضر ميشدم و تا آخر شب سر کار بودم.
شما دوباره به کارگاهي که در آن شاگردي ميکرديد و با چرم آشنا شده بوديد، برگشتيد. البته اينبار به عنوان صاحب کارگاه و شعبه دوم خود را احداث کرديد. روايت آن به چه شکل بود؟
من از سربازي برگشته بودم و سخت کار ميکردم. برادرم همراهم بود و اين باعث دلگرميام بود. سه سال با کار زياد ادامه داديم تا اينکه متوجه شديم کارگاهي را که من در آن با اين صنعت آشنا شده بودم، به دلايلي براي فروش گذاشته اند. نقدينگي چنداني نداشتم، براي همين به صورت اقساط کارگاه را خريدم. مغازه مرغوبي نبود -مغازهاي کوچک در يک پاساژ- اما حسنش اين بود که سابقه چندساله داشت و شناخته شده بود. در آن برهه نيز صاحب کارگاه به پشتوانه صداقت مان کارگاه را بهطور اقساط به ما واگذار کرد. شعبه دوم که راه افتاد، انگيزهام چند برابر شد و بيشتر از گذشته کار ميکردم. در آن دوران نگهبان پاساژ ساعت 10:30، 11 شب در پاساژ را مي بست و مي خوابيد، و از آنجايي که من تا نيمهشب کار ميکردم، مجبور ميشدم او را بيدار کنم تا در را برايم باز کند. بعضي شب ها خوابش سنگين بود و بيدار نمي شد و من مجبور ميشدم از بالاي در آکاردئوني که يک فضاي 50،40 سانتي بود، به سختي بيايم بيرون. پنج سال مثل برق و باد گذشت و در گوهردشت شعبه سوم شکل گرفت. وقتي از کار زياد حرف مي زنم، به واقع يعني تلاش شبانهروزي آن هم با جديت. برايتان خاطرهاي را ميگويم تا متوجه سختکوشي من شويد. در دوراني که در اولين کارگاهم کار مي کردم، براي خريد چرم بايد ميرفتم همدان. به عادت هر روز صبح اول وقت کار در کارگاه را شروع کردم. تا ديروقت کار کردم و بعد تصميم گرفتم براي صرفه جويي در وقت شب به همدان بروم. بليت نداشتم و مجبور شدم جلوي اتوبوس بنشينم. از فرط خستگي خوابم برده بود و در همين حين سرم به شيشه اتوبوس خورده بود. اما خستگي زياد باعث شده بود متوجه درد آن نشوم. وقتي بيدار شدم، سرم متورم شده بود. درواقع شبانه روز کار مي کردم.
شما با وجود پشتکار زيادي که داشتيد، يک وقفه طولاني را تجربه کرديد. از آن دوران برايمان بگوييد.
گاهي اوقات اتفاقاتي مي افتد که هر چند با سرعت بالايي در حرکت هستيد، ناچار به يک ترمز شديد مي شويد. من هم از اين مسئله مستثنا نبودم و متاسفانه با اتفاقي که يکي از کارگرها رقم زد، من براي چهار سال در زمينه توليد ترمزم را کشيدم و ساکن شدم. دلزدگي بدي نسبت به توليد در من ايجاد شده بود و براي همين اجناس فروشگاهها را از بيرون تهيه ميکردم. در اين چهار سال براي خريد اجناس بازديدهاي زيادي از کارخانجات ايتاليا، چين و ترکيه داشتم و همين عامل باعث تجربه خوبي شد. چهار سال تجربه کسب کردم و به پشتوانه تجربياتم دوباره وارد عرصه توليد شدم. در آن بازه زماني چرم مارال پنج، شش فروشگاه داشت. در آن دوران تصميم گرفتم به نسبت بالا رفتن حجم توليد، فروشگاه اضافه کنم. يعني اگر 10درصد توليد افزايش مييافت، يک فروشگاه اضافه، يا يک نمايندگي واگذار ميکردم. خوشبختانه کالاي ما بازار خود را يافته بود و اين دليلي نداشت جز اينکه سعي مي کرديم کالاي باکيفيت و متفاوت از محصولات مشابه داخلي به دست مصرف کننده بدهيم.
دليل ماندگاري سيدجلال حسيني در صنعت چرم؟
عشق به کار من را ماندگار کرد. من کارم را دوست داشتم و از آنجايي که پيشرفتم را به صورت ثانيه اي مي ديدم، برايم لذتبخش بود. همزمان با من حدود 10شاگرد ديگر هم در کارگاه شاگردي ميکردند. از اين تعداد تنها هفت نفر همزمان با من مغازهاي براي خود دست وپا کردند. اما در حال حاضر هيچکدام در صنعت چرم نيستند و به شغل هاي ديگري رو آورده اند. از آن تعداد شاگرد تنها من صنعت چرم را ادامه دادهام و در اين حرفه ماندگار شده ام.
آيا تا به امروز آقاي حسيني ورشکستگي را چشيده است؟
کار زياد در ساعات طولاني به نوعي با من عجين شده است. من با يک بسته چرم شروع کردم و امروز در ميان برندهاي چرم جايگاه مناسبي دارم. يک بسته چرم من در دورهاي شد دو کاپشن که سه برابر در فروشش سود کردم. اين سود سه برابري باعث شد براي کار بيشتر ترغيب شوم. کاپشنهاي دستدويي که براي تعمير برايم ميآوردند، ميشدند نمونه کار و از مشتريان مي پرسيدم اگر الگوي کار را مي پسندند، برايشان بدوزم. من کار را اينگونه ادامه دادم و خوشبختانه هيچگاه ورشکستگي را تجربه نکردم. ورشکستگي يعني از بين رفتن تمام سرمايه. اما در طول اين مسير طولاني فرازونشيب داشته و طعم ضرر را هم چشيده ام. اما همچنان ادامه داده ام تا به اينجا رسيده ام.
آيا طي اين سالها نااميدي به سراغ آقاي حسيني آمده است؟ و اگر چنين است، چطور آن را از خود رانده ايد؟
در سال هاي ابتدايي کار نااميدي را نميشناختم و با من غريبه بود، اما حالا که مجموعه بزرگ شده، دغدغه به سراغم آمده! متاسفانه برخي سازمانهاي دولتي سياست اشتباهي را دنبال ميکنند؛ سياستي که جز نااميدي نميتواند حاصلي داشته باشد. وقتي افراد و سازمان ها بزرگ مي شوند، به جاي توجه بيشتر به آنها به عنوان نخبه يا کارآفرين، مسائل و مشکلاتي را پيش رويش قرار ميدهند که باعث دلسردي است؛ دلسردياي که مدام برايت تکرار ميکند که سرمايه کلان را از توليد خارج کن! زماني که مجموعهاي کوچک است، ديده نميشود، اما همين که جان ميگيرد، به چشم ميآيد و همه ارگانها از آن انتظار دارند. واقعيت اين است که به همان اندازه که ارزشآفريني ميکني، به همان نسبت هم دشمن پيدا ميکني و اذيت ميشوي. اين اذيت شدنها و مشکلآفرينيها واقعا انگيزه را سلب ميکنند. توليدکننده ميبيند پول و سرمايه و اشتغالزايي دارد، اما مدام تحت فشار است. زماني که مجموعه بزرگ ميشود، پول اولويت خود را از دست ميدهد و موارد ديگري اهميت دارند که متاسفانه ناديده گرفته ميشوند.
آيا طي اين سالها کسي به لحاظ مالي از شما پشتيباني کرده است، يا از وام و تسهيلات کلان بهره برده ايد؟
بيشتر افراد از من ميپرسند سرمايه اوليه را پدرتان در اختيارتان قرار داد! نه. واقعيت اين است که من و برادرم با تلاش و درآمد خودمان کار را ادامه داديم. البته در همه اين سالها از وام نيز استفاده کرده ايم، اما در حد اعداد و ارقام کوچک. چون وامهاي کلان نياز به سند و اعتبار داشتند که ما فاقد هر دو بوديم. اما وام هاي کوچکي گرفتهايم که در همان دوران واقعا توانسته گره کارمان را باز کند. مسئله اي که من هميشه و در هر بحثي به آن اشاره ميکنم، اين است که سرمايه ما اعتبارمان بوده. افرادي که با ما کار مي کردند، آنقدر به ما اعتماد داشتند که اگر ميگفتيم 10هزار پا چرم ميخواهيم، بدون گرفتن پول و چک کالا را در اختيارمان قرار ميدادند. البته در زمان توافقشده حتما به پول خود ميرسيدند. درواقع اعتماد اصل سرمايه ما بود، نه وام و مسائل ديگر.
چند درصد از سهم بازار چرم در دست شما است؟
ما جزو چهار برند اول ايران هستيم و دومين رتبه فروشگاههاي زنجيرهاي را در کشور داريم، البته از نظر تعداد. اينکه بخواهيم بگوييم با اين تفاسير چنددرصد سهم بازار متعلق به ماست، تا به امروز ارزيابي کلاني صورت نگرفته است. اما ما جزو برندهايي هستيم که بيشترين سطح صادرات را به کشورهاي مختلف داشته است. البته شايد واحدهايي هم باشند که بهعنوان مثال در زمينه توليد دمپايي پلاستيکي فعاليت ميکنند و در زمينه صادرات به لحاظ عددي رقم بالايي را به خود اختصاص بدهند، اما صادراتشان به عراق است. اما چرم مارال هم بازارهاي اروپايي را دارد، هم ساير کشورها را. درواقع ما تنوع صادرات داريم. چهار سالي مي شود که ما وارد عرصه صادرات شده ايم. اين نتيجه حاصل فعاليت چهارساله ماست. البته ما براي صادرات مشتريان ثابتي داريم، اما از سال گذشته خيلي جديتر اين حوزه را دنبال ميکنيم و جامعه هدفي را براي خود ترسيم کرده ايم. تا امروز در نمايشگاه هاي روسيه، اوکراين شرکت کرده ايم و دوم آذر ماه نيز در نمايشگاه رم خواهيم بود. شرکت در اين نمايشگاه ها باعث گسترش بازار خارجيمان مي شود.
شما از همان ابتداي کار به فکر داشتن شعبه بوده ايد. در اين عرصه امروز تا کجا پيش رفته ايد؟
ما در اکثر شهرها شعبه داريم و اولين آن را در همدان احداث کردهايم. شهرهاي معدودي هستند که در آنها شعبه نداريم، که آن هم در راستاي سياستهاي خاص مجموعه بوده است. در آبان ماه نيز همزمان پنج فروشگاه جديد را در شهرهاي مختلف احداث ميکنيم؛ گرگان، کرمانشاه، ايلام و... کاري که تا امروز هيچيک از برندها تجربه آن را نداشتند. من متولد همدان و ساکن البرز هستم و به دليل آشنايي با شهر همدان استارت شعبات را از اين شهر زدم.
از چه زماني به اين نتيجه رسيديد که شيوه سنتي کارگشا نيست و بايد به سمت سيستماتيک شدن رفت؟
چهار سالي ميشود که ما وارد فضاي جديد کاريمان شدهايم. بنايي ساخته ايم به وسعت دوهزار و هفتصد متر در هفت طبقه. در اين مجتمع سعي کردهايم متفاوت از ساير توليدکنندگان داخلي کار کنيم. ما با تمام ايدههايي که از اروپا آورده بوديم و با توجه به امکانات موجود کار را شروع کرديم و تمام واحدهاي تخصصي و بهروز را پياده سازي کرديم تا بتوانيم سرويس مناسبي را هم در واحد توليد و هم واحد فروش به مشتريان ارائه دهيم.
حاصل فعاليتهاي مداوم و سختکوشي هاي شما امروز براي چند نفر توانسته اشتغالزايي کند؟
در حال حاضر 500 نفر بهطور مستقيم در شعبه مرکزي مشغول به کار هستند و اگر اشتباه نکنم، چهار برابر اين تعداد نيز بهطور غيرمستقيم درگير کارند. درواقع چيزي حدود 2500نفر.
اگر به گذشته برگرديد، چه اشتباهي را تکرار نمي کنيد؟
اشتباهي که نبايد ديگر تکرار شود، اعتماد به برخي افراد است. و اگر من برگشتي به گذشته داشته باشم، در اين اعتمادها بيشتر دقت مي کنم. يکي از مسائلي که ما دقت زيادي روي آن داشتيم، اين بود که سرمايه مان را دست کسي نمي سپرديم. اگر کالايي را مي فروختيم، اول پول را دريافت ميکرديم، بعد کالا را تحويل ميداديم. البته اين براي دوراني بود که به اين وسعت کار نميکرديم. چون در حال حاضر بايد کالا را تحويل بدهي و يک سالي منتظر برگشت پولت بماني.
فروش اينترنتي بحث داغ اين روزهاي دنياي بازار است.آيا شما نيز از اين فرصت بهره برده ايد؟
ما بهروز کار ميکنيم و همانند يک برند بايد همه موارد را رعايت کنيم. در فروش اينترنتي درآمد چنداني وجود ندارد و بيشتر خدماتي است که به مشتريان ارائه ميکند. اما متاسفانه به دليل تخلفاتي که در اين زمينه وجود داشته، فرهنگسازي اين نوع خريد وجود ندارد. البته يکي از مشکلات ما در عرصه صادرات نيز همين است که اذعان ميکنند ايرانيان روي حرفشان نيستند و تخلف ميکنند! اين شک و دودلي در فروشگاههاي اينترنتي نيز وجود دارد و باعث سلب اعتماد خريدار شده است.
تخصص و تحصيل اين روزها در تمام عرصه ها و فعاليتها از اهميت بالايي برخوردار است.آيا شما به اين مهم پرداخته ايد؟
بله. از آنجايي که من مدرک ديپلم نداشتم، شروع به ادامه تحصيل کردم و توانستم مدرک بگيرم. بعد از آن به ان.بي.اي علاقهمند شدم. در کلاسها و دورههاي زيادي شرکت کردهام تا بتوانم ارتقا بيابم. در حال حاضر 90درصد پرسنل در مقاطع بالا حتي دکترا تحصيل کردهاند و حتي در بخش خط توليد نيز ما پرسنل تحصيلکرده داريم. کارکناني داشتيم که با مدرک کارشناسي وارد مجموعه شدهاند و حالا در مقاطع بالا تحصيل ميکنند. در ابتداي کار در عرصه چرم تمام توانم را روي کار متمرکز کرده بودم. اما زماني که به يک گستردگي چشمگير رسيديم، زماني را صرف يادگيري و بهروز کردن علم کردم. درواقع هفت، هشت سال سخت کار کردم و در حال حاضر 12سالي ميشود که زماني را براي تحصيل و تحقيق گذاشته ام.
اگر به جاي رقبا بوديد، چه روندي را پيش مي گرفتيد تا شرايط تغيير يابد؟
ديدگاه من اين است که ما رقيب نداريم. البته اين به اين معنا نيست که ما يکتا هستيم، بلکه ما همه را دوست و همکار خود مي دانيم. ما سياست متفاوتي از دوستان را دنبال مي کنيم. هرکدام از دوستان اين صنعت سياست خود را دنبال ميکند. اما اگر جاي رقبا بودم، به اين توجه ميکردم که ما در بازار برندهاي خارجي را داريم که بهراحتي در ايران جولان ميدهند و کالا را به قيمت نازل عرضه ميکنند. متاسفانه ما در ميان صنعت چرم اتحاد نداريم. تاسف اين است که ما هدف مشترکي نداريم و اين باعث شده از نظر کيفي و برندي ارتقا پيدا نکنيم. من اگر جاي رقبا بودم، ارتباطم را با ساير برندها نزديک ميکردم تا به هدف مشترک برسيم. ما بايد به جايي برسيم که برند جهاني داشته باشيم. واقعيت اين است که در سطح بين الملل ايران را به عنوان برند چرم نميشناسند. اگر ما به اتحاد برسيم، بيشک در سطح بين الملل حرفي براي گفتن خواهيم داشت، همانند ايتاليا و ترکيه که در بحث چرم حرفي براي گفتن دارند.
در عرصه مسئوليت هاي اجتماعي چه راهکارهايي را در پيش گرفته ايد؟
يکي از دغدغه هاي ذهني مخاطب در صنعت چرم اين است که چرم اصل مي خرد يا خير. تمام تلاش ما در اين حوزه اين است که با در پيش گرفتن يک استراتژي مناسب، ذهن مخاطب را آسوده کنيم تا اگر وارد فروشگاه هاي ما شدند، اطمينان داشته باشد چرم طبيعي مي خرد. در اين عرصه نيز آموزشهايي را در شبکههاي مختلف براي مردم ارائه مي دهيم تا بدانند چرم طبيعي چه مشخصاتي دارد و خودمان نيز استانداردها را رعايت مي کنيم. در بحث استفاده از چرم حلال نيز فعاليت هايي داشته ايم و مجوزهايي را نيز به دست آورده ايم تا بتوانيم در بحث اجتماعي هم خدمتي کرده باشيم.
چه عاملي باعث شد شما روبه جلو حرکت کنيد؟
هيچوقت به پول فکر نکردم. فکر ميکنم دليل اينکه ما موفق شديم، اين بود که چند برادر بوديم و پشت هم کار کرديم و در تمام اين دوران نگاه پولي نداشتيم و تنها خواسته ما موفقيت بود. چون معتقد بوديم اگر خوب و پرتلاش کار کنيم، بيشک به موفقيت ميرسيم و موفقيت با خود دارايي به همراه دارد. به اعتقاد من اتحاد برادري و پرتلاش کار کردن بيشترين تاثير را در کار ما داشت.
لطفا راز ماندگاريتان در ذهن مخاطب را فاش کنيد.
محصول باکيفيت و خدمات متفاوت دلايل اصلي ماندگاري است. ما سعي کرديم متفاوت باشيم و الگوهايمان داخلي نباشد. همه اينها ذرهذره تاثير داشتهاند تا مخاطب طالب چرم مارال باشد. ما در حال کلنگزني کارخانهاي هستيم که بزرگترين کارخانه توليد محصولات چرم کشور است. کارخانهاي با 10هزار متر سالن توليد که براي بيش از هزار نفر به طور مستقيم اشتغالزايي خواهد داشت. البته به طور غيرمستقيم نيز پنجهزار نفر درگير کار خواهند شد. تمام محصولات چرمي از کفش و کمربند و کيف محصولات اين کارخانه خواهند بود. ما اين مجموعه را به نام امپراتوري چرم ايران ميشناسيم. اين به اين معنا نيست که ما تهديدي هستيم براي توليدکنندگان داخلي، بلکه اين مجموعه تامينکننده 50 درصد بخش صادرات خواهد بود. ما براي ساخت اين بنا از مشاوران ايتاليايي بهره بردهايم. در آينده مردم برندي خواهند ديد جهاني.
آقاي حسيني چه نگاهي به صنعت چرم دارند؟
عدهاي بر اين عقيده هستند که محصولات چرم لاکچري هستند. درحاليکه اينطور نيست و من به شخصه چنين نگاهي ندارم. بهعنوان مثال کفش محصول لاکچري نيست و اگر بتوانيم با قيمت تمام شده مناسب آن را عرضه کنيم، 70 درصد مردم از آن استفاده خواهند کرد. محصول پرمصرفي که مي تواند بازار خوبي هم باشد. صنعت چرم، صنعت خوبي است، اما ورود و ماندن در آن سخت است. رقباي کوچک، رقباي خارجي و داخلي همه اينها کار را در اين صنعت سخت کردهاند. اگر کسي در حال حاضر بپرسد که ميتوان به امروز چرم مارال دست يافت، پاسخ من منفي است. شايد بتوان پرتلاش کار کرد، اما رسيدن به اين مرحله کاري بسيار سخت است.