فرابورس ایران از مدت‌ها پیش برای توسعه اکوسیستم دانش‌بنیان در ایران مدل‌هایی را طرح‌ریزی کرد که این مهم از بازار دارایی فکری آغاز شد و در ادامه این مسیر با راه‌اندازی تابلو دانش‌بنیان در بازار شرکت‌های کوچک و متوسط، طراحی صندوق‌های سرمایه‌گذاری جسورانه و آغاز به کار دبیرخانه دائمی فین‌استارز به منظور شناسایی و کمک به رشد استارتاپ‌های مالی تداوم یافت.
نشست تخصصی «معرفی ابزارهای نوین تامین مالی» با حمایت فرابورس ایران در دومین روز از سیزدهمین جشنواره ملی فن‌آفرینی شیخ بهایی برگزار شد.
سیدمصطفی رضوی، معاون امور حقوقی و مجلس وزیر امور اقتصادی و دارایی در آغاز این نشست با بیان اینکه سال 96 با شعار اقتصاد مقاومتی، تولید و اشتغال، ضرورت توجه بیشتر به مقاوم‌سازی و بهبود وضعیت رفاهی مردم را ایجاب می‌کند به نقش مهم بازار سرمایه در کمک به اهداف اقتصاد مقاومتی اشاره کرد و گفت: ارتقای کارآمدی نظام تامین مالی و استفاده از ظرفیت‌های بازار سرمایه از راه‌های برون‌رفت از تنگناهای مالی به شمار می‌رود که دولت اقدامات مهمی برای حمایت از بازار سرمایه و توسعه و گسترش آن انجام داده است.
رضوی با اشاره به اینکه تمامی شاخص‌ها در بازار سرمایه جهت‌گیری مثبت را در این بازار نشان می‌دهند، به نمونه‌هایی در این زمینه اشاره کرد و گفت: برای مثال در شاخص تامین مالی از طریق بازار سرمایه، جمع تامین مالی بازار اولیه و ثانویه از رقم 137 هزار میلیارد ریال در انتهای سال 91، به حدود 528 هزار میلیارد ریال در اسفند سال 95 رسیده که بیانگر رشد 285 درصدی است.
وی یکی از اقدامات مهم دولت در بازار سرمایه را فعال‌سازی بازار بدهی به کمک فرابورس ایران با انتشار اوراقی از قبیل اسناد خزانه اسلامی و اوراق اجاره دولتی عنوان کرد و گفت: این اقدام با تکیه بر مطالعات صورت‌گرفته در بخش مالی کشور، حرکت حساب‌شده‌ای در راستای پرداخت بدهی‌های گذشته دولت به پیمانکاران محسوب می‌شود.
معاون امور حقوقی و مجلس وزیر امور اقتصادی و دارایی، فعالیت و مشارکت بازار سرمایه در حمایت از کارآفرینان به ویژه کسب‌وکارهای دانش‌بنیان و برگزاری جشنواره‌هایی چون شیخ بهایی را گام مهمی در تقویت اقتصاد دانش‌بنیان دانست که دولت نیز از آن‌ها حمایت می‌کند.
اقدامات فرابورس برای توسعه اکوسیستم دانش‌بنیان
در ادامه این نشست، مبینا بنی‌اسدی، مدیر روابط عمومی فرابورس ایران با اشاره به اینکه شرکت‌های دانش‌بنیان در بورس‌های مطرح و پیشرفته دنیا بالای 40 درصد از ارزش بازار سرمایه را به خود اختصاص داده‌اند، گفت: با توجه به اهمیت این موضوع، فرابورس ایران از مدت‌ها پیش برای توسعه اکوسیستم دانش‌بنیان در ایران مدل‌هایی را طرح‌ریزی کرد که این مهم از بازار دارایی فکری آغاز شد و در ادامه این مسیر با راه‌اندازی تابلو دانش‌بنیان در بازار شرکت‌های کوچک و متوسط، طراحی صندوق‌های سرمایه‌گذاری جسورانه و آغاز به کار دبیرخانه دائمی فین‌استارز به منظور شناسایی و کمک به رشد استارتاپ‌های مالی تداوم یافت.
بنی‌اسدی بر اهمیت استارتاپ‌ها و شرکت‌های کوچک و متوسط در اقتصاد تاکید کرد و گفت در حال حاضر 99 درصد از بنگاه‌های کل دنیا را شرکت‌های استارتاپ و SME تشکیل می‌دهند که سهم عمده‌ای از اشتغال، تولید ناخالص داخلی و ارزش بازار را به خود اختصاص داده‌اند.
وی در همین زمینه با اشاره به اینکه در ایران نیز مانند اکثر کشورهای دنیا 99 درصد از شرکت‌ها در زمره شرکت‌های کوچک و متوسط قرار می‌گیرند و از نظر اشتغال سهم 45 درصدی و از نظر تولید ناخالص داخلی سهم 20 درصدی را به خود اختصاص داده‌اند، افزود: این شرکت‌ها تاکنون از حضور در بازار سرمایه و تامین مالی بازارمحور محروم بودند که با گشایش بازار SME امکان ورود آن‌ها به بازار سرمایه فراهم شده است.
به گفته مدیر روابط عمومی فرابورس ایران با وجود تمامی این امکانات هنوز دسترسی به سرمایه برای افراد آسان نیست و باید به دنبال تکمیل زنجیره‌های اکوسیستم دانش‌بنیان باشیم.
وی در پایان بر لزوم راه‌اندازی صندوق‌های خصوصی (private equity) تاکید کرد و گفت که شاید بتوان ماموریت بعدی سازمان بورس و فرابورس ایران را همین مورد قرار داد
توسعه تجاری‌سازی دارایی‌های فکری با VCها
در بخش دیگری از نشست معرفی ابزارهای نوین تامین مالی، حسین نظام دوست رئیس اداره نهادهای نوین مالی فرابورس ایران با اشاره به اینکه بازار سرمایه در صدد جذب طرح‌ها، اختراعات و ایده‌های ثبت‌شده، برآمده است، گفت: فرابورس ایران با راه‌اندازی بازار دارایی فکری، علاوه بر افزایش بهرهوری تولید ناشی از طرح‌ها و ایده‌های نو، به پیشتازی اقتصاد دانش‌بنیان، پیاده‌سازی و اجرای نقشه جامع علمی کشور و ساماندهی نظام ملی نوآوری به منظور ارتقای جایگاه جهانی کشور یاری می‌رساند.
نظام دوست در ادامه به معرفی صندوق‌های سرمایه‌گذاری جسورانه پرداخت و مزایای فعالیت این صندوق‌ها در بازار سرمایه و اقتصاد کشور را مواردی همچون توسعه تجاری‌سازی دارایی‌های فکری، بهبود تامین مالی شرکت‌های کوچک و متوسط اعم از صنعتی و دانش‌بنیان در بازار سرمایه، بهبود ساختار مدیریت و حاکمیت شرکتی بنگاه‌های کوچک و متوسط و افزایش ارزش افزوده تولید داخلی از طریق حمایت از این بنگاه‌ها و صنایع دانش‌بنیان در کشور برشمرد.
وی همچنین به برنامه فرابورس ایران برای تمرکز بر فعالیت فین‌تک‌ها یا همان استارتاپ‌های مالی از جمله پایگاه‌های تامین مالی جمعی اشاره کرد و گفت: در همین زمینه به تازگی دبیرخانه دائمی فین‌استارز که بزرگ‌ترین رویداد استارتاپ‌های مالی ایران، خاورمیانه و شمال آفریقاست در فرابورس ایران تشکیل شده است.
ساده‌ترین شرایط برای ورود بنگاه‌های اقتصادی به بازار SME
سارا سادات اخلاقی، سرپرست پذیرش فرابورس ایران نیز در ادامه نحوه پذیرش شرکت‌ها در تابلوهای رشد و دانش‌بنیان بازار شرکت‌های کوچک و متوسط را تشریح کرد و گفت: برای ورود بنگاه‌های اقتصادی به بازار SME ساده‌ترین شرایط و ویژگی‌ها در نظر گرفته شده است؛ به طوری که شرکت‌ها با مجموع حقوق صاحبان سهام از 100 میلیون تا 50 میلیارد تومان امکان حضور در این بازار را دارند.
اخلاقی با بیان اینکه پذیرش در این بازار شرایط دیگری نیز دارد، افزود: لازم است یک سال از تاسیس شرکت گذشته باشد و همچنین صورت‌های مالی شرکت باید توسط حسابرسان عضو جامعه حسابداران رسمی حسابرسی شده و در سنوات بعد از پذیرش، حسابرس شرکت الزاما از بین حسابرسان معتمد سازمان بورس و اوراق بهادار انتخاب شود.
وی در پایان به مزایای بازار SME پرداخت و سهولت و سرعت پذیرش، امکان تامین مالی آسان و ارزان و افزایش نقدشوندگی سهام، افزایش اعتبار داخلی و بین‌المللی شرکت و امکان توثیق سهام برای اخذ تسهیلات را از مزایای پذیرش در این بازار عنوان کرد.
در پایان این نشست، شرکت گز سکه به عنوان نخستین شرکت پذیرفته‌شده در تابلو دانش‌بنیان بازار SME و همچنین طرح دستگاه سونوگرافی از شرکت دانش‌بنیان یکتا صنعت ناجی که در بازار دارایی فکری فرابورس ایران پذیرش و عرضه شده است، به عموم معرفی شدند.
سیزدهمین جشنواره ملی فن‌آفرینی شیخ بهایی با هدف ترویج و توسعه فن‌آفرینی، خلاقیت و نوآوری، معرفی فن‌آفرینان به عنوان موتور حرکت و توسعه اقتصاد دانش‌بنیان و ایجاد فضای تعامل در میان فعالان عرصه‌های مختلف فن‌آفرینی روزهای هفتم و هشتم اردیبهشت‌ماه در اصفهان برگزار شد.