کارآفرینی از محورهای اصلی رشد و توسعه است و از نظر برنامه‌ریزی توسعه اقتصادی و توسعه پایدار دارای اهمیت است، چون موجب اشتغال و باعث افزایش سود و سرمایه سرمایه‌گذاران شده و پر شدن شکاف‌ها و خلاهای بازار کار را به ارمغان می‌آورد یعنی با توجه به دگرگونی‌های شرایط بازار کار و فراهم شدن فرصت‌های تازه، تصمیم‌های تازه‌ای گرفته می‌شود و موجب گذار از رکود اقتصادی، جبران عقب‌ماندگی‌های اقتصادی و آسان شدن روند رشد و توسعه کشور می‌شود.
کارآفرینی موجب به وجود آمدن محصولات، خدمات، روش‌ها، سیاست‌ها، افکار و راهکارهای نو برای برطرف کردن مشکلات جامعه می‌شود.
با توجه به اهمیت این موضوع میزگردی با حضور کارآفرینان، رئیس جهاد دانشگاهی واحد استان و مدیرکل تعاون، کار و رفاه اجتماعی برگزار شد.
انگار قانون با کارآفرین سرلج دارد
«صادق صفربیگی»، دبیر کانون کارآفرینان استان ایلام اظهار کرد: متأسفانه قانون کار علیه کارآفرین و کارفرما تصویب شده است تا جایی که سود کارفرما در این است که عطای کارآفرینی را به لقایش ببخشد، چون حمایت از کارفرما پیش‌بینی نشده است و گاهاً کارگران مشکلات را برای آنان ایجاد می‌کند.
وی با تأکید بر این‌که قوانین بوروکراسی پیش پای ایجاد اشتغال نیازمند بازنگری هستند، تصریح کرد: قوانین تأمین اجتماعی و مالیات از جمله این مشکلات هستند، کارآفرین هیچگاه قصد فرار از مالیات را ندارد، اما متأسفانه جرائم مالیاتی چند برابر مالیات وضع شده است.
مشوق‌های مالیاتی تنها اعلام می‌شوند، اعمال نمی‌شوند
این کارآفرین ادامه داد: معتقدم در بسیاری از جریمه‌ها و وضع شدن مالیات سلیقه‌هایی اعمال می‌شود و بسیاری از کارآفرینان استان از این موضوع گلایه دارند و مشوق‌های مالیاتی فقط اعلام می‌شوند و خبری از اعمال آنان نیست.
صفربیگی قوانین تأمین اجتماعی را از دیگر مشکلات کارآفرینان دانست و گفت: انگار قوانین در این زمینه با کارآفرین سر لج دارد و کارآفرین در برابر آن همیشه متضرر می‌شود.
بانک‌ها در قبال کارآفرینان سخت‌گیری می‌کنند
وی قوانین سختگیرانه بانک‌ها را از دیگر مشکلات کارآفرینان دانست و گفت: اکثر مردم با این موضوع درگیر هستند و می‌دانند که اولویت نخست برای بانک‌ها سود خودشان است و متأسفانه بر خلاف فرمایشات رهبری در این زمینه بانک‌ها آن گونه که باید هوای کارآفرینان را ندارند.
آی.تی را دریابیم
صفربیگی با اشاره به حوزه کاری خود در زمینه آی.تی، هم گفت: امروز همه نگاه‌ها در دنیا متوجه این صنعت شده است و می‌توان در این عرصه سرمایه‌گذاری کرد که متأسفانه این عرصه آن گونه که باید در ایران جا نیفتاده است.
وی تصریح کرد: یک تحقیق در سال 96 انجام گرفت و مشخص شد علی‌رغم تورم 38 درصدی در حوزه‌های مختلف در آی.تی رشد معادل 17 درصدی داشته‌ایم و این صنعت در ایران معادل معدن، داروسازی و بیمه تراکنش داشته است و 3 برابر صنعت هوایی در کشور درآمد داشته است.
صفربیگی با تأکید بر این‌که با کمک آی.تی می‌توانیم بقیه صنایع را جلو ببریم، ادامه داد: یکی از ره‌آوردهای این صنعت شفاف‌سازی است و می‌تواند در هر عرصه‌ای که ورود کند موجب رشد شود اما متأسفانه مدیران کمتر مایل هستند خود را به این صنعت وفق دهند.
این کارآفرین ادامه داد: برگزاری استارتاپ‌ها فرصت مناسبی است که می‌تواند در این عرصه به اشتغال بینجامد.
وی از تلاش‌های مدیران تعاون، کار و رفاه اجتماعی ابراز امیدواری کرد که با ترسیم یک نقشه راه در مسیر کارآفرینی و دیدن مشکلات کارآفرینی توسط بانک و امور مالیاتی شاهد امیدواری بیشتر کارآفرینان باشیم.
«حامد خرمی»، کارشناسی ارشد رشته برق گرایش کنترل و مدیر فناوران نوژان ارتباط و کارآفرین برتر سال 95 و 96 با کسب حداکثر رتبه، اظهار کرد: با تلاش توانسته‌ام برای 50 نفر شغل ایجاد کنم، طبق آمار و بخشنامه‌های وزارت کار و رفاه اجتماعی برای ایجاد شغل پایدار برای هر نفر 50 میلیون تومان در سال گذشته باید هزینه شود، که این میزان امسال به 100 میلیون تومان افزایش پیدا کرد و بر این اساس بنده توانسته‌ام بار مالی به میزان 5 میلیارد از دوش دولت بر دارم و این در حالی است که بنده تاکنون 100 میلیون تومان دریافت کرده‌ام.
وی با تأکید بر این‌که یک کارآفرین معمولاً بر اساس وعده‌های دولتمردان برنامه‌ریزی می‌کند، ادامه داد: متأسفانه قانون‌ها با رفتن یک مسئول عوض می‌شود و کارآفرین خود را بی‌پناه می‌بیند.
عضو هیئت مدیره سازمان نظام صنفی رایانه ایلام با انتقاد از عدم تحقق وعده‌ی دولت در موضوع کارورزی، تصریح کرد: من آورده‌ی خود را پیش از بانک تأمین کردم و دستگاه خریدم اما اکنون سردرگم هستم.
این کارآفرین با بیان این‌که کارآفرینان ما از امید دادن واهی خسته شده‌اند، گفت: به دولت می‌گویم تسهیلات نوش جان بدهی‌های خود را به موقع پرداخت کنید.
خرمی گفت: تأمین اجتماعی به‌علت یک روز تأخیر در پرداخت حق بیمه، کارفرما را جریمه می‌کند به‌عنوان مثال در ازای یک روز تأخیر برای هر لیستی 150 هزار تومان جریمه شدم.
مدیر شرکت دانش‌بنیان صنعتی در زمینه طراحی دستکاه بوک اسکنر آرشیو الکترونیک، تصریح کرد: در کشور همه سنگ اشتغال را به سینه می‌زنند اما در عمل آن گونه که باید زمینه فعالیت کارآفرینان را فراهم نکرده‌ایم و در مجموع کارآفرین در کشور مظلوم و محکوم است.
دارنده جایزه دوم اختراعات آلمان موضوع ماشین حساب شیمی با انتقاد از عملکرد بانک‌ها در ارتباط با کارآفرینان، گفت: متأسفانه بخشنامه‌های داخلی بانک‌ها بر دستورالعمل و آئین‌نامه‌های هیئت دولت رجحان دارد.
چند توصیه به کارآفرینان
خرمی تصریح کرد: طبق تجاربی که بنده داشتم با اطمینان عرض می‌کنم افراد جویای کار باید پشتوانه کافی برای باز پرداخت تسهیلات داشته باشند چون همیشه گفتیم سنگ بزرگ برداشتن علامت نزدن است تسهیلات خوب، اما باید قدرت باز پرداخت را داشت.
این کارآفرین افزود: هیچ صنعتی در جهان وجود ندارد، پس از 6 ماه یا حتی یکسال به ظرفیت نامی برسد پس کارآفرین برای پرداخت اقساط اولیه که هنوز درآمد به حد ظرفیت نرسیده چاره‌ای بیندیشد چون عملاً بسیاری از بنگاه‌ها به همین دلیل ورشکست شده‌اند.
کارآفرین برتر سال 95 و 96 تصریح کرد: هیچ صنعتی در کل دنیا وجود ندارد که بتواند همه اقساط تسهیلات را با سود( در اروپا سود بین 1 تا 2 درصد) پرداخت و تازه سود سرشار نصیب سرمایه‌گذار کند این اقساط در کشورهای پیشرفته بیش از 25 سال می‌باشد و از همین‌رو هزینه‌های سالیانه بجای این‌که برای اقساط مصرف شود صرف پیشرفت شرکت و صنعت می‌شود و اقساط درصد کمی از مولفه هزینه به شمار در حالی که در اینجا 60 تا 70 درصد هزینه‌های سالیانه صرف پرداخت اقساط می‌شود برای همین خطوط تولید همواره دست نخورده و بدون پیشرفت می‌ماند چون تولیدکننده تنها به فکر پرداخت اقساط است
وی تصریح کرد: در کشورهای صنعتی و پیشرفته معمولاً از شرکت‌های نوپا که تازه تسهیلات گرفته‌اند مالیات اخذ نمی‌شود چون شرکت باید همه هدف و فکرش را روی ارائه بهترین محصول بگذارد، اما متأسفانه در ایران همیشه دولت خودش بدهی معوق دارد و مالیات را با جریمه می‌گیرد.
انتقاد از کم‌توجهی به زنجیره اشتغال در بسیاری از طرح‌ها
«سیدغلامرضا حسینی» رئیس جهاد دانشگاهی واحد استان ایلام نیز اظهار کرد: امروزه کار و فعالیت شکل تازه‌ای به خود گرفته است و به سوی خوداشتغالی و کارآفرینی در حرکت است.
وی با بیان این‌که کارآفرینی و کارآفرینان نقش کلیدی در توسعه و پیشرفت اقتصاد جوامع ایفا می‌کند، تصریح کرد: کسب و کار دانش‌بنیان، یکی از پایه‌ها و شالوده‌های اقتصاد مقاومتی است.
رئیس جهاد دانشگاهی استان ایلام با تأکید بر این‌که دانشگاه‌های نسل سوم یعنی دانشگاه‌های کارآفرین سایر دانشگاه‌ها را به سوی ماموریت جدید یعنی کارآفرینی و خلق ارزش سوق می‌دهد، گفت: سهمی که دانشگاه‌ها در توسعه اقتصادی و اجتماعی بر عهده دارند آن‌ها را به گذار از نقش سنتی خود در آموزش و پژوهش به کارآفرینی وا می‌دارد.
حسینی تصریح کرد: حضور و فعالیت نیروهای باانگیزه و ایجاد سازمان خلاق و نوآور با هم‌افزایی و تعامل دستگاه‌ها و صنعت می‌تواند در توسعه کارآفرینی بسیار موثر باشد.
وی قرار گرفتن نهادهای توسعه‌ای مانند جهاد دانشگاهی را در کنار کارآفرینان ضروری دانست و گفت: یک دهیار یا یک کارآفرین روستایی چقدر با فضای کسب و کار آشنا است که او را بی‌نیاز از مشاوره بدانیم و یا بعد از گرفتن وام رهایش کنیم.
رئیس جهاد دانشگاهی استان ایلام با انتقاد از کم‌توجهی به زنجیره اشتغال در بسیاری از طرح‌ها، ادامه داد: یکی از دغدغه‌های ما در استان کمبود کارآفرین و نادیده گرفتن این نکته است که زندگی شغلی به سمت خوداشتغالی می‌رود.
حسینی ادامه داد: متأسفانه در ایلام از ظرفیت‌های معاونت فناوری ریاست‌جمهوری آن گونه که باید بهره نگرفته‌ایم و از طرف دیگر فرهنگ کارآفرینی در استان جا نیفتاده است و باید همه دست به دست هم دهیم شناخت دانش‌آموزان و دانشجویان امروز را که فردا وارد جامعه می‌شوند نسبت به کار و کارآفرینی تغییر دهیم.
باید در فرآیند حل مسأله بیکاری ابعاد مختلف آن را بررسی کرد
«شکرالله شیرخانی» مدیرکل تعاون، کار و رفاه اجتماعی استان ایلام نیز اظهار کرد: موضوع بیکاری، مهم‌ترین مسأله کشور است که برطرف کردن آن ممکن است مشکل باشد اما حل‌شدنی است. راه‌های حل ما نباید متوجه قسمتی از مسأله باشد. باید در فرآیند حل مسأله بیکاری ابعاد مختلف آن را بررسی کرد. اعطای تسهیلات به تنهایی ممکن است در تسهیل فرآیند اشتغال موثر باشد اما راه حل قطعی و نهایی نیست و به حل کامل مسأله بیکاری منجر نمی‌شود. بنابراین باید ابعاد فرهنگی، اجتماعی، سیاسی، روابط بین الملل، اقتصادی و... را به‌صورت عمیق بررسی کرد تا به یک راه حل جامع و عملیاتی دست پیدا کرد. بنابراین در مسیر تقویت ایجاد رفتارهای کارآفرینانه و تولید ثروت و کار، نیازمند ترکیب همه منابع موجود و مبسوق به آن درک درست و جامع از وضعیت موجود هستیم.
نظام آموزشی کم‌ترین تغییر را در مخاطب برای حضور در فعالیت‌های کسب و کار ایجاد نکرده است
وی با بیان این‌که استان ایلام، جدای از نظام اجتماعی، فرهنگی، سیاسی و اقتصادی کشور نیست، ادامه داد: ما در استان، شرایط را برای حضور قدرتمند بخش خصوصی ایجاد نکردیم. جامعه جوان ما برای حضور قدرتمند در محیط واقعی کار در بخش غیردولتی، آمادگی لازم را ندارد. نظام آموزشی کم‌ترین تغییر را در مخاطب برای حضور در فعالیت‌های کسب و کار ایجاد نکرده است. تغییرات نگرشی نظیر مثبت‌اندیشی، اعتماد به نفس، ارتباط موثر، تقویت و ایجاد تفکر خلاق و...، حلقه‌های مغفول در نظام آموزشی ما هستند. نکته بعدی، حضور سرمایه‌گذاران قدرتمند و دارای اهلیت لازم در استان و اجرای طرح‌های منطبق بر نیازهای استان از دیگر مواردی است که می‌تواند در ایجاد اشتغال پایدار در استان سهم زیادی داشته باشد.
نرخ بیکاری استان در تابستان گذشته، 11.8 بوده است
دبیر کارگروه اشتغال و سرمایه‌گذاری استان با بیان این‌که بر اساس گزارش مرکز آمار، نرخ بیکاری استان در تابستان گذشته، 11.8 بوده است، تصریح کرد: مرکز آمار، تنها مسئول اعلام آمار نرخ بیکاری در کشور و طبیعتاً آن در استان‌هاست و بر اساس یک سری شاخص‌ها از میان جمعیت فعال، نرخ بیکاری را مشخص می‌کند که ممکن است این شاخص‌ها با آن‌چه که من و شما فکر می‌کنیم متفاوت باشد اما این شاخص‌ها، شاخص‌های جهانی هستند. مثلاً فردی که در هفته یک ساعت به کار اشتغال داشته باشد، بر اساس این شاخص‌ها این فرد بیکار نیست. در کشورهای توسعه‌یافته، ممکن است کسی با یک ساعت کار در هفته از میزان دریافتی برخوردار باشد که از پس هزینه‌های جاری روزمره برآید اما در کشور، خیلی‌ها تمام روزهای طول سال را به کار مشغولند و از پس تأمین حداقل مخارج زندگی هم بر نمی‌آیند. حالا بسته به این که شما از چه پنجره‌ای موضوع بیکاری را تحلیل می‌کنید. آیا عنصر رفاه اجتماعی و مباحث توسعه‌ای را در تحلیل خود لحاظ کرده‌اید یا نه؟
انتظار داریم شاهد استخدام کارگران خارج از استان نباشیم
شیرخانی ادامه داد: با انجام پروژه‌های نفت و گاز در جنوب استان، امیدواریم فرصت لازم را برای اشتغال حدود 5000 نفر در آینده ایجاد شود. امید می‌رود که فرصتی ایجاد شود برای اشتغال جوانان بیکار بومی استان با توجه به صراحت ماده 47 قانون برنامه ششم توسعه، انتظار داریم شاهد استخدام کارگران خارج از استان نباشیم، چون که اولویت استخدام نیروی کارگری، حق جوانان بومی استان است. این اداره‌کل پیگیری‌های لازم و جدی را برای این مهم انجام داده و امیدواریم، در صورت نیاز، نمایندگان مردم در مجلس شورای اسلامی، توصیه‌ها و تذکرات لازم را به وزارت نفت بدهند.
تسهیلات بخشی از فرآیند اشتغال است
وی در خصوص تسهیلات اشتغال روستایی و در پاسخ به این پرسش که چقدر امیدوارید این تسهیلات به ایجاد شغل در استان منجر شود؟ ادامه داد: تسهیلات بخشی از فرآیند اشتغال است اگر این تسهیلات به طرح‌های منطبق با نیازهای استان و حلقه‌های زنجیره تولید هم‌چنین مجریان واجد اهلیت اختصاص یاید، می‌تواند به ایجاد اشتغال شده تسهیلات روستایی اعطاء منجر شده، حسب گزارش کمیته نظارت استان تاکنون بیش 1100 نفر از پیش تسهیلات روستایی بیمه‌گذار مدیریت بیمه روستائیان، عشایر و کشاورزان و تأمین اجتماعی شده‌اند.
تحلیل مدیرکل از تعطیلی کشتارگاه ایلام
مدیرکل تعاون، کار و رفاه اجتماعی استان ایلام در پاسخ به این پرسش که موضوع کشتارگاه ایلام که به بیکاری کارگران این کشتارگاه منجر شده است را چگونه تحلیل می‌کنید، گفت: کشتارگاه ایلام توسط سازمان خصوصی‌سازی به یک فردی فاقد اهلیت واگذار شده است که این فرد به اصطلاح سرمایه‌گذار تاکنون حتی یک بار به استان ایلام سفر نکرده است. در واگذاری این کشتارگاه، سازمان خصوصی‌سازی به طور متمرکز رفتار کرده است و متأسفانه هیچ هماهنگی با استان صورت نگرفته است. ضعف فرآیند واگذاری و سوءمدیریت سازمان خصوصی‌سازی کاملاً مشخص است. البته با تدبیر مدیران ارشد استان که در آخرین جلسه‌ای که به ریاست معاونت هماهنگی امور اقتصادی و توسعه منابع استانداری ایلام و با حضور مسئولان سازمان خصوصی‌سازی کشور در استانداری ایلام برگزار شد، تصمیم گرفته شد کشتارگاه به فردی که اهلیت لازم را دارد واگذار شود.
وی با بیان این‌که از مشکلات مطرح شده توسط کارآفرینان بی‌اطلاع نیستم، قول داد پیگیری‌های بیشتری را برای برطرف کردن مشکلات این عزیزان به کار گیرد.
در این میزگرد اعضا درباره تشکیل «کافه‌ی کارآفرینی» با هم به توافق رسیدند و مقرر شد به‌زودی این مرکز در ایلام آغاز به کار کند.