سفر کاروان علم و فناوری به شهرستان‌های غرب استان مازندران، با حضور در نشست شورای اداری ادامه یافت. در این نشست که استاندار مازندران و جمعی از دانشگاهیان و فعالان دانش‌بنیان و فناور این استان حضور داشتند سورنا ستاری معاون علمی و فناوری رییس جمهوری در سخنانی راهکارهایی را برای رونق زیست بوم منطقه بیان کرد.
میهن دوستی مازندرانی ها
سورنا ستاری معاون علمی و فناوری رییس جمهوری در این نشست، سخنانش را با یادآوری پیشینه درخشان و ارزنده مازندران در تربیت و تقدیم افتخارآفرینانی در طول تاریخ و به ویژه دوران دفاع مقدس آغاز کرد.
وی با بیان این‌که خطه مازندران زادگاه رزمندگان ،سرداران بزرگ و خلبانان تاریخ‌سازی چون شهید علی اکبر شیرودی و شهید حسین خلعتبری از خلبانان تیزپرواز و افتخارآفرین در دوران دفاع مقدس است، ادامه داد: این دو خلبان ارزشمند در جمع دیگر خلبانان بزرگ دیگری چون شهید دوران، شهید علی بختیاری، شگفتی آفریدند و در نخستین روزهای دفاع مقدس، با نوآوری‌ها و شجاعت شان، به نیروی دریایی دشمن آسیبی جدی وارد کردند.
ستاری با اشاره به افتخارآفرینی وشهیدپروری استان مازندران گفت: سرزمین مازندران، افراد برجسته ای را در دوران دفاع مقدس که آگاه، دانش‌آموخته، میهن دوست و خلاق بودند، به کشور تقدیم کرده و اکنون نیز مازندران از ظرفیت‌های ارزشمندی برخوردار است. بیش از 200هزار دانشجوی خلاق این استان، برگ برنده ای است که باید مازندران را سرآمد و برجسته کند.
ستاری با تأکید بر این‌که نگرش و زیرساخت‌های استان باید در مسیر توسعه اقتصاد دانش‌بنیان و رونق و زیست بوم کارآفرینی و نوآوری قرار بگیرد، اظهار کرد: استان مازندران باید به این باور برسد که از خام فروشی دستاوردی حاصل نخواهد شد و خواه در تولیدات کشاورزی یا معدن، با خام فروشی بچه های تحصیل کرده شاغل نمی‌شوند.
ستاری با ذکر مثالی از اهمیت پیوند نوآوری با ماده خام گفت و ادامه داد: در حالی که یک شیشه چندمیلی لیتری عطر، ارزش افزوده‌ای برابر ده‌ها بشکه نفت خام دارد، تنها چند گرم از یک داروی بیوتک هزاران برابر این میزان ارزش افزوده خلق می‌کند؛ نوآوری، برگ برنده اقتصاد کشورها و شاهراه رسیدن به توسعه پایدار است اتفاقی که دیگر با خام فروشی و منبع‌محوری ممکن نیست.
معاون علمی و فناوری رییس‌جمهوری، رمز موفقیت صنایع استان را استقبال از فناوری و توجه به بعد دانشی کار عنوان کرد و گفت: مهم دانشی است که روی ماده اولیه سوار می شود. این که استان یکی از قطب های تولیدکننده مواد غذایی است اما این صنعت با ساختار کنونی و بدون بهره‌گیری از دانش، فناوری و نوآوری در خلق ارزش افزوده و بهره‌مندی از توانایی‌های نیروی انسانی تحصیل کرده خود، به مثابه ارزشمندترین دارایی‌اش، موفق نخواهد بود.
خلق ارزش افزوده به دست جوانان خلاق
معاون علمی و فناوری رییس‌جمهوری، ایجاد چنین ارزش افزوده‌ای را تنها به دست جوانان خلاق و کارآفرین امکان‌پذیر دانست و گفت: این ارزش افزوده به دست جوانان همین استان و در شتابدهنده‌ها، مراکز رشد و پارک های علم و فناوری، با ساده ترین ابتکارها دست یافتنی است. بر همین اساس است که کسب و کارهای موفق و سرآمد داستان‌های آغاز مشابهی دارند و کار خود را از یک نوآوری در فضایی محدود آغاز کرده اند، اما با ایستادگی، پشتکار و نهراسیدن از شکست، به موفقیتی چشمگیر دست یافته اند. مهم، محیطی است که مجال بروز نوآوری و تجربه را برای این جوانان فراهم می‌کند.
ستاری با اشاره به ظرفیت‌های مغفول استان مازندران در تولید و فرآوری مواد دارویی و غذایی حوزه دام، طیور و آبزیان گفت: در تولید محصولا فرآوری شده حوزه دام، طیور و آبزیان مشکلاتی داریم، این در حالی است که فرآورده‌های دارویی انسانی که دارای پیچیدگی بالاتری به لحاظ فناوری است توانمند هستیم و بیش از 97 درصد داروی مورد نیاز کشور توسط شرکت‌های داخلی تأمین می‌شود. ورود شرکت‌های دانش‌بنیان و ایجاد محیط لازم برای فعالیت این کسب و کارها است که می‌تواند کشور را در تأمین این فرآورده‌ها توانمند کند.
وی افزود: بچه‌های دانش‌آموخته و خلاقی که چنین کاری را انجام داده‌اند، می‌توانند در حوزه دام، طیور و آبزیان هم چنین گامی را بردارند. در این حوزه اقتصاد بسیار خوبی وجود دارد و می‌تواند کسب و کارهای استان را هم رونق ببخشد.
ستاری، تأمین داروهای کشور به دست شرکت‌های دانش‌بنیان داخلی را افتخارآفرین دانست و گفت: ایران با کمک جوانان خلاق و کارآفرین خود بهترین شرکت‌های دانش‌بنیان دارویی منطقه را دارد و از بهترین زیست بوم استارتاپها در میان کشورهای منطقه برخوردار است.
رشد باورنکردنی ارزش افزوده استارتاپها
معاون علمی و فناوری رییس‌جمهوری، با اشاره به عزم جدی استان برای ورود دانش و فناوری به صنعت گفت: در حالی که کشور هلند در شرایط مشابه آب و هوایی به استان مازندران قرار دارد اما ارزش افزوده حاصل است فرآوری مواد خام و دستاوردهای آنان در تولید محصولات دانش بنیان قابل مقایسه نیست. بخش قابل توجهی از بذر دنیا و توسعه فناوری‌های مواد اولیه، ساخت و طراحی گلخانه ها در هلند صورت می‌گیرد. مازندران نیز باید عزم خود را مبنی وارد کردن نوآوری را به صنایع و همچنین حوزه‌های کشاورزی، دامپروزی و آبزی پروری جزم کند. این کار با پتانسیل نیروی انسانی فوق العاده این استان امکان پذیر است.
وی، نقش آفرینی بیش از 4هزار و 500 شرکت دانش بنیان را نشانی از تحول زیست‌بوم کشور به سوی توسعه دانش‌محور دانست و گفت: این کسب و کارها در سال گذشته بیش از 90 هزار میلیارد فروش داشته اند و جوانان خلاق وبنیان‌گذار این کسب و کارها، به زودی با کنار زدن صنایع سنتی، به بزرگ‌ترین و درآمدزاترین کسب و کارهای کشور بدل خواهند شد.
ستاری با بیان این‌که کسب و کارهای سنتی در رویارویی با کسب و کارهای دانش‌بنیان و استارتاپی بازنده خواهند بود، ادامه داد: تنها راه ماندگاری در این فرآیند، سرمایه‌گذاری و حمایت از این کسب و کارهای خلاقانه است. در حالی که تا دوسال پیش سهام بسیاری از این استارتاپها با هزینه‌ای اندک قابل خریداری بود، اکنون با رقم های میلیاردی ارزش‌گذاری می‌شوند. این موضوع نشان دهنده رشد و نفوذ فزاینده این کسب و کارها در فضای کسب و کار کشور است.
استارت قدرتمند در مسیر توسعه
معاون علمی و فناوری رییس‌جمهوری از ماندگاری جوانان نخبگان در کشور به واسطه فعالیت در کسب و کارهای دانش‌بنیان و استارتاپی گفت و ادامه داد: در حالی که مانورهای تبلیغاتی غیرمنصفانه و نادرستی روی مهاجرت نخبه‌ها از ایران صورت گرفت، اما در هر سالحداکثر 2500 نفر دانشجو از ایران به امریکا مهاجرت می‌کرد که اکنون خوشبختانه این تعداد به حدود 1500 نفر رسیده است. این که یک شرکت دانش‌بنیان 10 نفر از دانش‌آموختگان جوان را مشغول به کار می‌کند، یعنی 10 نفر را از فهرست مهاجرت کنندگان به خارج از کشور کاسته و در کشور ماندگار کرده است. هرکدام از این جوانان می‌توانند اشتغال قابل توجهی ایجاد کنند.
ستاری، با بیان این‌که تولید اشتغال و خلق ارزش افزوده محدود به استارتاپ‌های حوزه خدماتی نیست، ادامه داد: اکنون استارتاپ‌های حوزه فناوری‌های پیشرفته نیز وارد میدان شده اند و استارتاپ‌های حوزه بیوتک، هوافضا و نانوفناوری، سلول‌های بنیادی بهترین زیست‌بوم استارتاپی منطقه را شکل داده اند.
بخش خصوصی و نقش کلیدی‌اش
ریس ستاد فرهنگسازی اقتصاد دانش‌بنیان، رونق پژوهش های کارآمد و محصول‌محور را با همکاری بخش خصوصی دانست و گفت: وقتی درباره پارک های علم و فناوری صحبت می‌کنیم، در واقع از زیرساخت‌هایی سخن می‌گوییم که با سرمایه‌گذاری بخش خصوصی ایجاد می‌شود و از نوآوری، ارزش افزوده خلق می‌کند.
ستاری با تاکید بر این‌که با تکیه صرف پژوهشگاه‌ها بر بودجه دولتی، محصول کارامد حاصل نمی‌شود، بیان کرد: اگر به دنبال تولید محصول از پژوهش هستیم باید میدان را برای حضور بخش خصوصی گسترده کنیم. بر همین اساس، قراردادهای جدید را که حمایت می‌کنیم، با حضور بخش خصوصی منعقد می‌شود چراکه برای رسیدن پژوهش به محصول، مشتری باید در فرآیند کار نقش آفرین باشد.
به گفته معاون علمی و فناوری رییس‌جمهوری، در نمونه‌های موفق پارک های علمی و فناوری یا مراکز رشد، نسبت سرمایه گذاری دولت به بخش خصوصی یک به10 است. در پارک فناوری پردیس به عنوان الگویی موفق از حضور بخش خصوصی، در یک محیط 30 هکتاری که فازهای بعدی آن در دست تکمیل و احداث است و با اشتغال بیش از 5هزار جوان دانش‌آموخته در بیش از 250 واحد مستقر، بیش از 9هزار میلیارد تومان درآمد حاصل شده است.
دانشگاه و میدان دادن به نوآوری‌ها
وی با بیان این‌که نقش بخش خصوصی در دانشگاه‌ها نیز برجسته است، اظهار کرد: دانشگاهی که تصور کند با پول دولت می‌تواند به جایی برسد در اشتباه است. سقف آرزوهای دانشگاه که جزیی جدایی‌ناپذیر از جامعه به شمار می‌رود و نقشی سرنوشت‌ساز ایفا می‌کند، باید از محل فروش فناوری، قراردادهای ارتباط با صنعت و شرکت‌های دانش بنیان کسب درآمد کند. بخش قابل توجه درآمد دانشگاه های موفق دنیا از همین محل ها تأمین می‌شود و دانشگاهی که در تأمین بیش از 98درصد بودجه خود به شهریه و بودجه دولتی وابسته است، نمی‌تواند در تحقق بلندپروازی‌های فناورانه و نوآورانه کارآمد باشد.
رییس بنیاد ملی نخبگان، شأن و رسالت اصلی دانشگاه و پژوهشگاه ها را تحرک‌بخشیدن به جامعه و حل مشکلات اساسی دانست و اظهار کرد: تکیه دانشگاه به شهریه و بودجه دولتی به میزان بیش از 15 درصد معنادار نیست و زمانی این نگرش تغییر می‌یابد که توجه ویژه ای به پارک های علم و فناوری، مراکز رشد و شتابدهنده ها صورت بگیرد. بخش مهم دانشگاه، ارتباط با محیط پیرامونی است و دانشجویی با صرف هزینه مردم جامعه درس خوانده است، باید در مسیر حل مشکلات همین جامعه و مردمش حرکت کند.
وی افزود: با همین تحول در اندیشه‌ها و نگرش‌ها، اکنون مدل های موفقی در پایتخت و شهرهای بزرگ کشور پیاده سازی شده است که می‌تواند الگوی دیگر استان‌ها باشد.
رییس بنیاد ملی نخبگان، با بیان این‌که هیچ دانشگاهی در دنیا به تنهایی وارد تولید محصول تولید نمی‌شود ، گفت: دانشگاه تولید محصول و خلق فناوری را به کمک شرکت‌هایی که توسط دانشجویان یا اساتید دانشگاه ایجاد شده و از سوی دانشگاه حمایت شده، محقق می‌کند و درآمدش از این محل را در پژوهش‌ها و تحقیق و توسعه‌های بعدی، تجهیز آزمایشگاه‌ها، کمک به تحقق خلاقیت دانشگاهیان و در نتیجه رونق اقتصاد، صرف می‌کند.
معاون علمی و فناوری رییس جمهوری در پایان این نشست گفت: در حال حاضر جزو تولیدکننده ماشین‌آلات نانوفناوری هستیم و این که بتوانیم ماشین سازی کنیم و تجهیزات نانویی را به کشوری مانند چین که در حوزه ماشین‌سازی توانمند است با کیفیتی بالا و مزیت‌های رقابتی، به فروش برسانیم اتفاقی باورنکردنی در رونق تولید دانش‌بنیان است، این گام به کمک شرکت های دانش‌بنیان محقق شده است و تمامی استان‌ها، در همین مسیر گام بردارند.