اکنون سرمایه گذاری در بازار سهام موضوع داغ روز است. سرمایه گذاران خرد سعی دارند با ورود به این بازار، علاوه بر حفظ ارزش سرمایه اولیه به سودآوری دست یابند. تاکنون شرکتهای بزرگ و متوسط خصوصی و دولتی در جایگاه عرضه کننده در بازار سرمایه حضور داشته‌اند که تعداد اندکی از آنها دانش بنیان بوده‌اند اما از آنجا که این بازار پتانسیل حضور شرکتهای استارت آپی را نیز دارد، متولیان امر به تازگی بر ورود زیست بوم نوآوری به بورس بیش از پیش تأکید داشته‌اند.
همچنین از آنجا که ایفای نقش فعال‌تر شرکتهای مبتنی بر فناوری در بازار سرمایه شرایط ارتقای این شرکتها را فراهم می‌کند و هر میزان شرکتهای دانش بنیان در بورس حضور فعالانه‌تری داشته باشند، از نظر ساختار قانونمندتر و منظم‌تر می‌شوند و از طرفی می‌توانند منابع مالی جدید را از بازار جذب کنند، ضرورت حضور آنها در بازار سرمایه بیش از پیش احساس می‌شود.
تسهیل ورود دانش بنیان‌ها به بورس
در همین راستا همکاری بین صندوق نوآوری و شکوفایی به عنوان یکی از حامیان بزرگ مالی دانش بنیان‌ها و سازمان بورس پر رنگ تر از گذشته شده به طوری که چندی پیش نشستی بین رئیس هیئت عامل این صندوق و رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار با محوریت حضور و افزایش حضور دانش بنیان‌ها در بورس برگزار شد.
علی وحدت، رئیس صندوق نوآوری در این نشست از سازمان بورس خواست که به حوزه شرکتهای دانش بنیان نگاه خاصی داشته باشند تا شرکتهای بیشتری به سمت بازار سرمایه جذب شوند.
وی همچنین گفت: ما انتظار داریم که با همکاری سازمان بورس و صندوق نوآوری و شکوفایی، فعالیت صندوق‌های جسورانه بورسی مؤثرتر از گذشته شود. از طرفی صندوق نوآوری علاوه بر حمایت‌های مالی آمادگی دارد در بخش کارشناسی نیز با بازار سرمایه همکاری لازم را داشته باشد.
رئیس سازمان بورس و اوراق بهادر هم درباره عملیاتی شدن مدل‌های پیشنهادی صندوق نوآوری برای ورود استارت آپ ها و دانش بنیان‌ها به بازار سرمایه اعلام آمادگی کرد و گفت: ما مدل‌های پیشنهادی را بررسی می‌کنیم اگر قرار به تسهیل‌گری یا ایجاد تغییر در امور باشد، همکاری می‌کنیم تا ورود شرکتهای دانش بنیان به بورس تسهیل شود.
قالیباف با اشاره به اینکه شرکتهای مشاور در بازار سرمایه می‌توانند در ارائه مشاوره به شرکتهای استارت آپی و دانش‌بنیان در بورس راهکار ارائه کنند گفت: همچنین آمادگی همکاری برای ایجاد تابلوی جدید برای شرکتهای استارت آپی و متناسب سازی شرایط پذیرش با ویژگی‌های شرکتهای نوآور را داریم.
برای ورود مستقیم بازیگران به عرصه سرمایه‌گذاری در بازار سرمایه به ابزارهای مختلفی نیاز است تا ضمن تأمین نیاز استارتآپها و SMEها سرمایه پرریسک در اختیار شرکتها قرار بگیرد. در حال حاضر ۳۱ شرکت دانش بنیان در بازار سرمایه حضور دارند که با استفاده از ابزارهای مالی موفق می‌توانند موجب جذب بیشتر شرکتهای اکوسیستم نوآوری به بازار سرمایه باشند. اما عرضه شرکتهای استارت آپی در بورس نیازمند یک عزم جدی و تغییر نوع نگاه به این شرکتها است.
۳ مدل حمایتی از بورسی شدن استارت آپها
دکتر علی ناظمی معاون سرمایه گذاری صندوق نوآوری و شکوفایی در گفتگو با خبرنگار مهر با بیان اینکه ما در عرصه سرمایه‌گذاری تلاش کردیم تا سرمایه‌گذاران جدیدی به بازار بورس جذب شوند اظهارکرد: صندوق نوآوری تلاش می‌کند با استفاده از ابزارهای موجود و ابزارهای جدیدی که در بستر بازار سرمایه طراحی و اجرا می‌شود بتواند شرکتهای استارت آپی و دانش بنیان را تأمین مالی و امکان ورود سایر سرمایه‌ها را به این بخش فراهم کند.
صندوق نوآوری تلاش می‌کند با استفاده از ابزارهای موجود و ابزارهای جدیدی که در بستر بازار سرمایه طراحی و اجرا می‌شود بتواند شرکتهای استارت آپی و دانش بنیان را تأمین مالی و امکان ورود سایر سرمایه‌ها را به این بخش فراهم کندمعاون سرمایه گذاری صندوق نوآوری و شکوفایی افزود: بر همین اساس برای ورود به بازار سرمایه‌گذاری از سه مدل استفاده می‌کنیم که شامل هم‌سرمایه‌گذاری، مشارکت در تشکیل صندوق‌های جسورانه و خصوصی VC و در نهایت مشارکت در ایجاد صندوق‌های پژوهش و فناوری در استان‌های مختلف کشور است.
وی افزود: با فعال کردن صندوق‌های جسورانه بورسی، همکاری خود را برای تأمین مالی اکوسیستم فناوری افزایش می‌دهیم. به همین دلیل صندوق نوآوری در صندوق‌های جسورانه بورسی مشارکت می‌کند تا با سرمایه ۴ برابری، محرک بازار و تأمین مالی سرمایه‌گذاری باشیم.
ناظمی به تعامل صندوق نوآوری و شکوفایی با بازار سرمایه برای یافتن راهکار تسهیل جذب منابع این بازار برای توسعه اکوسیستم فناوری در کشور اشاره کرد و گفت: در همکاری با بازار سرمایه و فرابورس دو موضوع برای تسهیل جذب منابع بازار سرمایه در حال پیگیری است که به زودی عملیاتی می‌شود که شامل انتشار اوراق بورسی برای شرکتهای دانش بنیان با هدف کمک به شرکت‌هایی است که نیازمند جذب منابع مالی بیشتر هستند. موضوع بعدی مدیریت ریسک سرمایه‌گذاری است که از اوراق فروش تبعی استفاده خواهیم کرد تا ریسک سرمایه‌گذاری در بخش VC را کاهش داده و جذابیت ایجاد کند. همچنین بیمه سرمایه‌گذاری یکی از ابزارهای صندوق نوآوری برای جذب سرمایه به حوزه دانش بنیان است؛ با بیمه مرکزی نیز به توافقات لازم در این زمینه رسیده‌ایم.
وی با اشاره به ویژگی مهم بازار بورس و با بیان اینکه بورس یا بازار سرمایه یکی از ابزارهای مهمی است که شرکتها برای تأمین سرمایه مالی از آن استفاده می‌کنند، افزود: ویژگی عمده بورس برای بازار کشور این است که برای استارت آپ ها امکان خوبی فراهم کند تا سرمایه گذار جذب کنند؛ اما معمولاً سرمایه گذاران خطر پذیر که قدرت ریسک پذیری بالایی دارند وارد این عرصه می‌شوند.
معاون سرمایه گذاری صندوق نوآوری و شکوفایی گفت: در شرکتهای استارت آپی و دانش بنیان معمولاً افراد فنی فعالیت می‌کنند که این افراد متوجه پتانسیل حضور در بورس هستند از این رو در صددند که وارد بازار سرمایه شوند؛ ورود شرکتهای استارت آپی و دانش بنیان به بازار سرمایه هم اتفاق خوبی است به طوری که اکنون به مرحله‌ای رسیده‌ایم که شرکتهای متقاضی زیادی وجود دارند که خواهان حضور در بورس باشند.
به گفته ناظمی، در حال حاضر شاهد افزایش تعداد شرکتهای متقاضی برای حضور در بورس هستیم با وجود اینکه تا پیش از اینها ورود این شرکتها به بورس با دشواری‌هایی مواجه بوده است؛ اما این تنگناها و دشواری‌ها ارزش دارد.
تقاضای ۱۰ شرکت استارت آپی برای ورود به بورس
معاون سرمایه گذاری صندوق نوآوری و شکوفایی خاطر نشان کرد: در حال حاضر ۱۰ شرکت متقاضی ورود به بورس هستند که این شرکتهای استارت آپی جز شرکتهای بزرگ و متوسط محسوب می‌شوند. این شرکتهای استارت آپی بزرگ و متوسط معمولاً فعال در حوزه فناوری اطلاعات هستند.
ناظمی با بیان اینکه تا کنون ۳۱ شرکت دانش بنیان در حوزه بورس و فرابورس هستند که تنوع حوزه‌های این شرکتها بیشتر از شرکتهای استارت آپی است، بیان کرد: شرکتهای دانش بنیانی که در بورس وارد شده‌اند در حوزه‌های دارویی، ساخت ماشین آلات، نفت و پتروشیمی، برق و انرژی و فناوری اطلاعات فعال هستند.
ناظمی خاطر نشان کرد: به دلیل اینکه شرکتهای استارت آپی مبتنی بر دارایی هستند، ورود به بازار سرمایه برای آنها دشوار است از این رو همواره در صدد هستیم که مشکل این شرکتهای استارت آپی را مرتفع کنیم. تاکنون در ایران تجربه این را نداشتیم که شرکتهای استارت آپی که در دهه ۹۰ شکل گرفته‌اند وارد بازار سرمایه شوند.
به گفته وی، شرکتهای دانش بنیان قبلاً وارد بورس شده‌اند و موضوعی که مهم است، ورود شرکتهای استارت آپی به بورس است.
تدوین بسته‌های حمایتی برای ورود به بازار سرمایه
ناظمی با اشاره به حمایت برای حضور شرکتهای استارت آپی در بازار سرمایه گفت: ما در صندوق نوآوری و شکوفایی با همکاری سازمان بورس و اوراق بهادار بسته‌های حمایتی را تدوین کرده‌ایم که این شرکتها به راحتی بتوانند وارد بورس شوند. صندوق نوآوری در واقع تسهیلاتی را به این شرکتها اعطا می‌کند که به راحتی وارد بازار سرمایه شوند؛ در اصل در نظر داریم ورود این شرکتها به بورس را تسهیل می‌کنیم زیرا برای ورود آنها به بازار سرمایه، هزینه‌هایی وجود دارد که بخشی از این هزینه‌ها به صورت بلاعوض توسط صندوق نوآوری وشکوفایی پرداخت می‌شود.
معاون سرمایه گذاری صندوق نوآوری و شکوفایی خاطر نشان کرد: همچنین در صدد هستیم با تشکیل کمیته‌های مرتبط با این موضوع، تسهیلات را به این شرکتها ارائه دهیم.
بیش از ۴۰۰ شرکت بزرگ دانش بنیان پتانسیل ورود به بورس را دارند
وی تاکید کرد: از ۵ هزارشرکت دانش بنیان بیش از ۴۰۰ شرکت بزرگ و متوسط هستند که پتانسیل حضور در بورس را دارند.
ناظمی باتاکید بر اینکه عزم مجموعه حاکمیتی این است که شرکتهای استارت آپی و دانش بنیان وارد بازار بورس شوند، ادامه داد: طی جلسات مختلف با ارگان‌های مختلف همواره در صدد هستیم که تسهیلاتی برای حضور آنها در بورس فراهم شود. ما هم به عنوان نهادی که دغدغه تأمین مالی دانش بنیان‌ها را داریم جز مأموریت‌های خود می‌دانیم که این تسهیلات را فراهم کنیم.
ناظمی افزود: جامعه مخاطب ما شرکتهای مشخص و معلومی هستند که ظرفیت دارند و می‌توانند از تسهیلات صندوق نوآوری و شکوفایی برای ورود به بورس استفاده می‌کنند.
بسته حمایتی صندوق نوآوری و شکوفایی برای ورود شرکتها به بورس
وی با بیان اینکه صندوق نوآوری و شکوفایی بسته‌های حمایتی برای این منظور طراحی کرده است، ادامه داد: این بسته‌های حمایتی در حال تأیید نهایی هستند اما پیش بینی می‌شود که میزان تخفیف ۶۰-۷۰ درصدی به شرکتها برای ورود به بورس را اختصاص دهیم؛ در واقع با این میزان بخشی از هزینه‌های ورود به بازار سرمایه را تأمین می‌کنیم.
بسته‌های حمایتی در حال تأیید نهایی هستند اما پیش بینی می‌شود که میزان تخفیف ۶۰-۷۰ درصدی به شرکتها برای ورود به بورس را اختصاص دهیم؛ در واقع با این میزان بخشی از هزینه‌های ورود به بازار سرمایه را تأمین می‌کنیموی افزود: ما سرمایه گذاری خاصی نمی‌کنیم بلکه تسهیلاتی که ارائه می‌دهیم این است که زمینه ورود شرکتها به بازار سرمایه تسهیل شود.
ایجاد صندوق اختصاصی «بازارگردانی»
معاون سرمایه گذاری صندوق نوآوری و شکوفایی ادامه داد: بنا داریم صندوق اختصاصی «بازارگردانی» ایجاد کنیم. نقش صندوق بازارگردانی این است که در حقیقت سهام شرکتهای دانش بنیان که به بورس می آیند را بازارگردانی کند تا متعهد به پذیره نویسی شوند؛ در واقع این یک صندوق اختصاصی نوآوری در بازار سرمایه است.
وی با تاکید بر اینکه ایجاد صندوق بازارگردانی اختصاصی حوزه نوآوری یکی از حمایت‌های ویژه برای ورود شرکتهای استارت آپی و دانش بنیان به بورس محسوب می‌شود، ادامه داد: طی یکی دو هفته آینده این صندوق ایجاد خواهد شد.
خبرهای خوبی در راه است...
معاون سرمایه گذاری صندوق نواوری و شکوفایی خاطر نشان کرد: با ورود شرکتهای استارت آپی و دانش بنیان به بازار سرمایه خبرهای خوبی در راه است و مطمئن هستیم که این شرکتها می‌توانند به راحتی جذب سرمایه و تأمین مالی کنند؛ این نگاه نوآورانه در بازار سرمایه وجود دارد که امیدواریم در زمان کوتاهی حضور شرکتهای استارت آپی و دانش بنیان برای جذب سرمایه را در بورس در مدت کوتاهی ببینیم.