با توجه به اینکه صندوق‌های سرمایه‌گذاری خصوصی و جسورانه مورد توجه مدیران نهادهای مالی قرار گرفته‌اند، در حال حاضر قریب به ۱۰ صندوق خصوصی و جسورانه در صف پذیره‌نویسی هستند که در آینده با تکمیل مدارک و مستندات شاهد پذیره‌نویسی آن‌ها در بازار فرابورس خواهیم بود.
کسانی که با بازار سرمایه یا مباحث حقوقی مالی سروکار دارند احتمالا به اصطلاح «پذیره‌نویسی» برخورد کرده‌اند و یکی از موارد مهم در این اصطلاح، تعهد و تسهیل تامین مالی است. در واقع این فرایند، حضور اشخاصی که قصد سهامداری در شرکت‌ها را دارند آسان‌تر کرده و به تامین مالی بهتر و سریع‌تر شرکت‌ها کمک زیادی می‌کند. بورس ۲۴ در رابطه با انواع پذیره‌نویسی در صندوق‌های سرمایه‌گذاری، میزان بازدهی پذیره‌نویسی‌های انجام‌شده در فرابورس و ... با عارف علیقلی پور سرپرست نهادهای مالی و نوآوری فرابورس ایران گفت‌وگو کرده است.
پذیره‌نویسی چند مدل دارد؟ آیا پذیره‌نویسی صندوق‌ها و پذیره‌نویسی شرکت‌ها تفاوتی با یکدیگر دارند؟
پذیره‌نویسی یک مفهوم مشترک نسبت به هر ورقه بهادار دارد. برای هر ورقه بهاداری که در زمان تأسیس یا ایجاد آن بخواهند از طریق عموم مردم سرمایه جذب کنند مفهوم یا عبارت پذیره‌نویسی استفاده می‌شود. هم برای صندوق‌ها، هم برای سهام و هم برای اوراق مالی اسلامی از عبارت پذیره‌نویسی استفاده می‌شود. در صندوق‌ها و سهام شرکت‌ها به دلیل آورده اولیه موسسین اقداماتی از قبل توسط موسسین انجام می‌شود و میزان منابع مالی تعهد شده خود را وارد اوراق بهادار می‌کنند (تأدیه). سپس بقیه منابع مورد نیاز که برای عرضه به عموم در نظر گرفته شده است را از طریق بازار سرمایه جمع‌آوری می‌کنند.
تفاوت چندانی در مدل پذیره‌نویسی وجود ندارد و گاها فرایندهای متفاوتی را طی می‌کنند؛ به عنوان نمونه ممکن است زمان بازگشایی صندوق‌ها بعد از پذیره‌نویسی با بازگشایی سهام شرکت‌های در شرف تأسیس متفاوت باشد.
مزایای پذیره‌نویسی صندوق‌های سرمایه‌گذاری از طریق بازار سهام چیست؟
صندوق‌های سرمایه‌گذاری به دو طریق می‌توانند اقدام به جمع‌آوری منابع کنند. روش اول که تاکنون یک روش متداول بوده، صدور و ابطال واحدهای سرمایه‌گذاری از طریق مدیر ثبت صندوق‌هاست و روش دوم فروش واحدهای سرمایه‌گذاری در قالب نمادهای معاملاتی از طریق مکانیزم سامانه معاملاتی است. روش دوم که همان پذیره‌نویسی صندوق‌های سرمایه‌گذاری از طریق بازار سرمایه است در واقع مدیریت حساب واحد را برای سرمایه‌گذاران بازار سرمایه قائل می‌شود. امکان مشارکت در خرید واحدهای سرمایه‌گذاری صندوق‌ها از طریق بازار سرمایه بیشتر از روش اول یا همان صدور و ابطال خواهد بود. همچنین مهم‌ترین عامل در پذیره‌نویسی صندوق‌های سرمایه‌گذاری، نقدشوندگی بیشتر این نوع صندوق‌ها در قبال صندوق‌های صدور و ابطالی است.
طی دو سال گذشته چند مورد پذیره‌نویسی صندوق‌ها از طریق فرابورس انجام شده است؟
طی دو سال گذشته، قریب به ۱۰ صندوق سرمایه‌گذاری قابل معامله در فرابورس مورد پذیره‌نویسی قرار گرفته و یک صندوق سرمایه‌گذاری صدور و ابطالی نیز تبدیل به صندوق قابل معامله در بازار فرابورس ایران شده است. البته این صندوق‌ها شامل انواع صندوق اعم از سهامی، با درآمد ثابت، خصوصی و جسورانه بوده‌اند.
آماری وجود دارد که پذیره‌نویسی صندوق‌ها چه میزان بازدهی برای افرادی که در این امر مشارکت کرده‌اند داشته؟
مقایسه بازدهی همه صندوق‌های پذیره‌نویسی امکان‌پذیر نیست به دلیل اینکه ماهیت و نوع صندوق‌های سرمایه‌گذاری پذیره‌نویسی‌شده متفاوت از هم هستند. مثلا برای صندوق‌های خصوصی و جسورانه بازدهی کوتاه‌مدت مد نظر نیست. چراکه در بازه کوتاه‌مدت این نوع صندوق‌ها بازدهی آن‌چنانی نخواهند داشت. از طرفی نیز بازدهی صندوق‌های با درآمد ثابت که به صورت دوره‌ای سود توزیع کرده‌اند، قابل جمع‌پذیری با صندوق‌های سهامی نیست. همچنین به دلیل عدم تطابق زمانی بین صندوق‌ها در ورود به بازار سرمایه، تجمیع عملکرد صندوق‌ها با یکدیگر دارای انحراف خواهد بود. ولی برای مثال یکی از صندوق‌های سرمایه‌گذاری در سهام که در سال ۹۴ به قیمت اسمی هر واحد یک هزار تومان پذیره‌نویسی کرده است، اکنون بازدهی ساده قریب به ۳۰۰۰ درصدی داشته است.
چه صندوق‌ها و شرکت‌هایی در صف پذیره‌نویسی از طریق شرکت فرابورس قرار دارند؟
با توجه به اینکه صندوق‌های سرمایه‌گذاری خصوصی و جسورانه مورد توجه مدیران نهادهای مالی قرار گرفته‌اند، در حال حاضر قریب به ۱۰ صندوق خصوصی و جسورانه در صف پذیره‌نویسی هستند که در آینده با تکمیل مدارک و مستندات شاهد پذیره‌نویسی آن‌ها در بازار فرابورس خواهیم بود. همچنین صندوق‌های قابل معامله (ETF) در سهامی و صندوق‌های با درآمد ثابت نیز درخواست‌هایی ارائه کرده‌اند که در حال بررسی آن‌ها به منظور پذیره‌نویسی یا پذیرش هستیم.