چین با عقب راندن امریکا و روسیه پیشتاز «بلاکچین» شد

2020 یکی از پرآشوب‌ترین سال‌های تاریخ جهان بود چراکه کووید19دنیا را فرا گرفت و عملاً زندگی روزمره وعادی مردم جهان را مختل کرد و اقتصاد جهان آسیب جدی دید. اما حتی شیوع کرونا نتوانست عزم چین را برای پیشبرد آنچه رهبرانش هسته اصلی فناوری برای آینده کشور دانسته‌اند، سست کند و چین حالا به یک قدرت بلامنازع در عرصه نوظهورترین تکنولوژی جهان یعنی فناوری «بلاکچین» تبدیل شده و روسیه و امریکا را عقب رانده است.
«بلاکچین»، برگ برنده چین
وقتی دولت چین در سال 2017 قویاً با هرگونه ارز دیجیتال در این کشور مخالفت و آن را ممنوع اعلام کرد، آینده تکنولوژی بلاکچین در دومین اقتصاد بزرگ جهان چندان روشن به نظر نمی‌رسید اما با عزم جدی رئیس‌جمهوری این کشور برای توسعه فناوری بلاکچین از اوایل سال 2020 و همزمان با شیوع کرونا در جهان، ورق برگشت. حالا دیگر چین اینترنت بلاکچین با نام شبکه سرویس بلاکچین(BSN) را راه‌اندازی کرده که نخستین شبکه بلاکچین جهان زیر نظر یک دولت مرکزی محسوب می‌شود و گروه‌های دولتی، بانک‌ها و کمپانی‌های فناوری از این سرویس بهره می‌گیرند.
با وجود دردسرهایی که دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری پیشین امریکا برای توسعه فناوری‌های چینی ازجمله 5G در دنیا ایجاد کرد اما به‌نظر می‌رسد چین قصد دارد با توسعه بلاکچین و پیشتازی در این زمینه، تلافی کند. BSN یک اکوسیستم و زیرساخت شبکه جهانی است که توسط چین ابداع شده و می‌تواند آن را کنترل کند که این موضوع امریکا را برآشفته تا جایی که بیل فوستر از اعضای کنگره که تحقیقاتی در زمینه تکنولوژی نیز دارد دستیابی چین به این شبکه را مخرب می‌داند.
BSN درست مانند سیستم عامل عمل می‌کند که کاربران می‌توانند از برنامه‌های موجود بلاکچین بهره بگیرند یا ابزارهای شخصی خود را بر این بستر بسازند بدون این که نیازی باشد ساختار را از اول ایجاد کنند. گفته می‌شود BSN کمک می‌کند تا هزینه‌های کارهای تجاری بر پایه بلاکچین تا 80 درصد پایین بیاید. چین سال گذشته در 100 شهر این کشور شبکه ملی بلاکچین را راه‌اندازی کرد و در حال حاضر فناوری بلاکچین را به موازات سایر تکنولوژی‌های برتر از جمله سیستم محاسبات ابری، هوش مصنوعی و همچنین اینترنت اشیا به کار می‌گیرد و جریان گردش اطلاعات را مدیریت خواهد کرد.
همچنین طبق مطالعه محققان مؤسسه تحقیقی Bridge Market، فناوری بلاکچین از سال 2021 تا 2028 رشد چشمگیری خواهد داشت و نرخ رشد مرکب سالانه(CAGR)آن به حدود 79.50 درصد خواهد رسید. افزایش نیاز به شفافیت زنجیره‌های تأمین، زمینه ساز توسعه بلاکچین در بازارهای تولید خواهد بود.
نخستین ارز دیجیتال دولتی جهان
فناوری بلاکچین را نمی‌توان جدا از ارزهای دیجیتال دانست. در سال 2020 تجارت ارز دیجیتال چین از رشد قابل ملاحظه‌ای برخوردار شد به‌گونه‌ای که چین بزرگ‌ترین تولیدکننده بیت کوین و سایر ارزهای دیجیتال است و طبق نقشه ماینینگ دانشگاه کمبریج، ماینرهای چینی حدود 69.3 درصد از بیت کوین جهان را استخراج می‌کنند.
هزارسال قبل وقتی معنای پول در سکه خلاصه می‌شد، چین کشوری بود که پول کاغذی را ابداع کرد و حالا هم دولت چین به‌دنبال توسعه ارز دیجیتال ویژه خود یعنی یوان دیجیتال (DCEP) است تا امریکا را به چالش بکشد. هرچند پیش از این نیز پول به‌صورت آنلاین و از طریق اپلیکیشن‌های مختلف جابه جا می‌شد اما حالا چین به‌طور قانونی این انتقال پول را به کدهای کامپیوتری و ارز دیجیتال تبدیل کرده است. DCEP نخستین ارز دیجیتال دولتی جهان محسوب می‌شود که توسط یک بانک مرکزی تولید شده و گفته می‌شود قرار است به سلطه دلار امریکا پایان دهد تا جایی که «پیتر تیل» بنیانگذار کمپانی Paypal از توسعه ارزهای دیجیتال در چین نگران است و تلاش چین برای راه‌اندازی ارز دیجیتال دولتی را تمامیت خواهی می‌داند.
دستیابی چین به بلاکچین 3.0
با توجه به تلاش‌های بی‌وقفه چین در توسعه فناوری بلاکچین، مؤسسات پژوهشی مختلف به تحلیل این موضوع پرداخته‌اند که یکی از آنها کمپانی پژوهشی «فارستر» است. این مؤسسه پژوهشی، تحقیق جامعی در مورد پذیرش بلاکچین در چین داشته و در نتیجه تحقیق خود آورده است: در 6 ماه گذشته سرمایه گذاری‌های استراتژیک در تحول دیجیتال توسط دولت چین، میزان پذیرش فناوری بلاکچین را در شرکت‌ها و همچنین فروشندگان افزایش داده است.
طبق این گزارش، چین در حال ورود به عصر بلاکچین 3.0 است. در دهه گذشته، بازار بلاکچین دو دوره پیشرفت داشته است که در بلاکچین 1.0 شرکت‌های پیشگام بیشتر روی برنامه‌های کاربردی ارز دیجیتال تمرکز داشتند. در بلاکچین 2.0، بنگاه‌های اقتصادی و فروشندگان با استفاده از فناوری‌های بلاکچین ارزش کسب و کار خود را بالا بردند. اما از ماه‌های پایانی سال 2019 و اوایل 2020، همزمان با شیوع کرونا بنابر اولویت‌بندی دولت، مشتریان سازمانی و رهبران فناوری، بازار چین به عصر بلاکچین 3.0 سوق داده شده است یعنی زمانی که پذیرش بلاکچین در همه جهان شتاب می‌گیرد.
در این گزارش آمده است: امروزه کمپانی‌های مطرح چینی از جمله هوآوی، بایدو، تنسنت، Ant Group، Neusoft، OneConnect، PeerSafe و WeBank در فناوری‌های بلاکچین سرمایه‌گذاری قابل توجهی داشته‌اند چراکه این تکنولوژی در حال ایجاد مدل‌های جدید تجاری در اکوسیستم دیجیتال در تمام صنایع از جمله بانکداری، بیمه، مراقبت‌های بهداشتی، انرژی، تولید، خرده فروشی، ارتباطات از راه دور و تدارکات است.
بیشترین ثبت اختراع بلاکچین در چین
یکی از شواهدی که مؤسسات پژوهشی، آن را دلیلی برای پیشتازی چین در زمینه بلاکچین می‌دانند، این است که در سال 2020 بیشترین تعداد ثبت اختراع در حوزه بلاکچین در جهان به چین اختصاص داشته است و تاکنون این فناوری در زمینه‌های فناوری‌های مالی، اینترنت اشیا(IOT)، ثبت‌نام دامنه، مدیریت زنجیره تأمین و مالکیت دیجیتال و... به‌کار رفته است.
طبق آمار دانشگاه چینهوا در پکن، در فاصله ماه‌های ژانویه تا اکتبر سال 2020 حدود 4 هزار و 435 درخواست ثبت اختراع در زمینه بلاکچین توسط شرکت‌های چینی ارائه شده که 200 درخواست از شرکت علی بابا بوده است. این رقم 10 برابر بیشتر از رقمی است که کمپانی امریکایی IBM در این بازه زمانی درخواست داده است.
یکی از اختراع‌های IBM که در پایان 2020 گواهی ثبت اختراع را دریافت کرد،«پروتکل توافقی بلاکچین برای صنعت گیم» است که برای مدیریت تراکنش‌های مالی بازی‌هایی با تعداد گیمر بالا از جمله فورتنایت و Call of Duty مورد استفاده قرار می‌گیرد. جالب است بدانید این گزارش نشان می‌دهد 35 کمپانی مطرح از جمله مایکروسافت، والمارت، مسترکارد، سونی و اینتل تا ماه مارس 2020 (اسفند 98 ) در مجموع تنها 212 درخواست ثبت اختراع ارائه دادند. درمیان این شرکت‌ها مسترکارد با 45 درخواست در رده نخست قرار گرفته و تلاش دارد تا علاوه بر ایجاد شفافیت در تراکنش‌های مالی جهانی، آن را با کمک بلاکچین نوآورانه‌تر و راحت‌تر کند. پس از مسترکارد هم نوکیا، اینتل و اوراکل به ترتیب با 13، 12 و 9 درخواست ثبت اختراع مرتبط با بلاکچین قرار گرفتند.
اما تنها موضوع ثبت اختراع نیست که نشان از پیشتازی چین در زمینه بلاکچین دارد. افزایش میزان سرمایه‌گذاری هم یکی از ابعاد این ماجرا به شمار می‌رود. تنسنت یکی از کمپانی‌های فناوری مطرح چینی در سال 2020 در قالب یک برنامه 5 ساله متعهد شد 70میلیارد دلار در فناوری‌هایی همچون بلاکچین، سیستم‌های ابری، امنیت سایبری و نیز هوش مصنوعی سرمایه‌گذاری کند و البته مشخص نیست چه میزان از این رقم به بلاکچین اختصاص دارد.
از سوی دیگر حمایت همه جانبه از کمپانی‌هایی که می‌خواهند به این عرصه وارد شوند هم در پیشتازی چین تأثیری شگرف داشته است. به‌دنبال استراتژی تشویقی رئیس‌جمهوری چین برای ترغیب شرکت‌های فناوری چینی به اجرای پروژه‌های مرتبط با بلاکچین، این صنعت در سال 2020 توسعه چشمگیری یافت و سرمایه گذاری‌هایی صورت گرفت تا کمپانی‌های کوچک نیز بتوانند به این پروژه‌ها بپیوندند.
کمپانی‌های کوچک و محلی که توان سرمایه‌گذاری در زمینه بلاکچین را ندارند از مزایای بنیاد سرمایه‌گذاری 1.6میلیارد دلاری که برای استارتاپ‌ها در نظر گرفته شده استفاده می‌کنند تا طرح‌های ابتکاری خود در این زمینه را به ثمر برسانند. بیشتر سرمایه‌گذاری مورد نیاز بنیاد نوآوری XiongAn Global Blockchain از شهر توریستی هانگژو تأمین شده است و استارتاپ‌ها می‌توانند برای رسیدن به اهداف خود از امکانات پارک صنعت بلاکچین واقع در هانگژو نیز استفاده کنند. این شهر تاکنون از نظر نوآوری و فناوری حمایت بسیاری داشته و یکی از موفق‌ترین کمپانی‌هایی که با حمایت این شهر به غول دنیای فناوری تبدیل شد می‌توان به علی بابا اشاره کرد.
همچنین با توجه به این که انتظار می‌رود تقاضا برای نیروی کار متبحر در حوزه بلاکچین در آینده افزایش یابد، این کشور برنامه‌های تحصیلی ویژه‌ای دارد و برای نخستین بار رشته بلاکچین در یکی از دانشگاه‌های این کشور تدریس می‌شود تا نیروی کار مورد نیاز تربیت شود.