دهمین سالگرد «روز جهانی دختران در آی‌سی‌تی» در سایه کرونا و درحالی که کووید19 مرگبارترین روزها را برای مردم هندوستان رقم زده، در سراسر دنیا به‌صورت مجازی و آنلاین برگزارشد تا تأکیدی دوباره بر لزوم حضور دختران و زنان در این حوزه و از بین رفتن شکاف جنسیتی موجود به‌منظور مواجهه بهتر با پاندمی‌های احتمالی آینده، تسریع در تحول دیجیتال و... در جهان باشد.
دستاورد یک دهه
در حالی به دهه دوم برگزاری «روز جهانی دختران در آی‌سی‌تی» وارد می‌شویم که همچنان یک شکاف غیرقابل انکار در دنیای ارتباطات و فناوری اطلاعات وجود دارد و با اینکه زنان 50درصد جمعیت جهان را تشکیل می‌دهند اما شاهدیم که تنها 30درصد از محققان علمی و فناوری در جهان، زن هستند. با شیوع کرونا حالا دیگر در آستانه یک انقلاب دیجیتال قرار گرفته‌ایم چراکه کووید19 تحول دیجیتال را حداقل 7سال شتاب بخشیده و این بدان معناست که دیجیتالی شدن زندگی، سلامت، تجارت و... سریع‌تر از چیزی که قبلاً تصور می‌شد انجام گرفته است. بنابراین جای خالی زنان در این حوزه بیشتر به چشم می‌آید.
اینترنت اشیا، هوش مصنوعی، 5G، سیستم‌های ابری و... هریک راهکارهایی برای این تحقق دیجیتال هستند ولی جای زنان در این بخش‌ها خالی است و محققان امیدوارند به موازات تسریع در رشد این حوزه‌ها، با تشویق زنان به تحصیل در رشته‌های علمی، مهندسی و فناوری و ورود به بازار کار، این شکاف تا حدی از بین برود.
در سال 2011 اتحادیه جهانی مخابرات با همکاری سازمان ملل و به‌منظور قوی‌تر کردن زنان و تشویق دختران به تحصیل در رشته‌هایSTEM (علم، مهندسی، تکنولوژی و ریاضیات) و ورود به بازار کار در این حوزه‌ها، 28 آوریل را روز جهانی دختران در آی‌سی‌تی نامگذاری کرد با این امید که میزان آگاهی درباره شکاف جنسیتی در آی‌سی‌تی افزایش یابد و گام‌هایی به منظور کاهش این شکاف دیجیتالی برداشته شود.
حالا در 10سالگی این روز، «دختران متصل به اینترنت آینده‌ای درخشان‌تر را می‌سازند» به‌عنوان شعار این روز جهانی انتخاب شده است که ارتباط حیاتی بین تکنولوژی و رشد و پیشرفت پایدار را نشان می‌دهد. با توجه به شیوع کرونا در جهان، امسال بیش از 9هزار رویداد آنلاین و مجازی با حضور 422هزار دختر و زن جوان از 171کشور دنیا برگزارشد. البته باید گفت این مراسم امسال تفاوت‌های دیگری نیز با سال‌های گذشته داشت و تبدیل به یک جشن 10روزه شد تا کشورها فرصت بیشتری برای ارائه راهکارهای خود در زمینه کاهش شکاف جنسیتی و استفاده از تجربیات زنان موفق این حوزه داشته باشند.
اتحادیه جهانی مخابرات(ITU) از دانشگاه‌های جهان خواست تا در قالب همایش‌های آنلاین به تشویق دختران برای تحصیل در STEM بپردازند. این اتحادیه تأکید دارد که اپ‌های موبایلی، رهبری زنان و کارآفرینی آنها برای توسعه پایدار ضروری است و باید گام‌هایی اساسی در زمینه توانمند کردن زنان برداشت.
لزوم آموزش به دختران
در مراسم روز جهانی «دختران در آی‌سی‌تی»، «آنتونیو گوترش» دبیرکل سازمان ملل متحد در سخنرانی آنلاین خود گفت: ارزش وصف‌ناپذیر تکنولوژی‌های ارتباطی و فناوری در پاندمی کووید19 مشخص شد، چراکه به مردم دنیا کمک کرد تا ارتباط خود را با همدیگر حفظ کنند و سرویس‌های تجاری و حیاتی با وجود قرنطینه، به کار خود ادامه بدهند. هنوز نیمی از مردم دنیا آفلاین هستند که بخش عمده آنها را زنان و دختران در کشورهای درحال توسعه تشکیل می‌دهند. تازه‌ترین آمار اتحادیه جهانی مخابرات نشان می‌دهد که شکاف 17درصدی در استفاده از اینترنت در جهان وجود دارد و این شکاف در کشورهایی که کمترین توسعه یافتگی را دارند حتی بیشتر نیز هست درحالی که دسترسی همگان به این تکنولوژی‌ها منجر به قدرتمندتر شدن اقتصاد جوامع می‌شود.
هولین ژائو دبیرکل اتحادیه بین‌المللی مخابرات (ITU) نیز در مراسم این روز گفت: این روز جهانی دختران به ما یادآوری می‌کند که آی سی تی می‌تواند ازطریق مراقبت‌های سلامت بهتر، مدیریت بهتر محیط زیست، ارتباطات بهتر و همچنین سیستم‌های آموزشی بهتر زندگی افراد را درهرجای این کره خاکی بهبود ببخشد. این روز به بخش خصوصی و دولت‌ها یادآوری می‌کند که باید راهکارهایی برای تجهیز دختران و زنان جوان به مهارت‌های این حوزه بیابند تا در مشاغل آی سی تی مشغول به کار شده و شکاف جنسیتی بزرگ موجود در جهان از بین برود.
اتحادیه جهانی مخابرات در یکی از گزارش‌های خود آورده است: بازار کار آینده جهان به تکنولوژی، نوآوری و آی‌سی‌تی وابسته خواهد بود و 65درصد ازکودکانی که حالا به مدارس ابتدایی وارد می‌شوند احتمالاً در جوانی مجبور به انتخاب شغل‌هایی خواهند بود که امروزه اصلاً وجود ندارند. برگزاری برنامه‌هایی همچون روز جهانی دختران در آی سی تی و درگیر کردن ذهن دختران جهان با این رشته‌های تحصیلی، جهان را به آماده شدن برای چنین آینده‌ای امیدوارتر می‌کند. گفتنی است اتحادیه جهانی مخابرات تخمین زده است جهان در 5سال آینده حداقل برای 2میلیون شغل مرتبط با آی‌سی‌تی با کمبود مهارت مواجه خواهد بود و دختران و زنان جوانی که کدنویسی، توسعه اپ و علوم کامپیوتر را آموزش می‌بینند نه تنها شغل مناسبی در این بخش خواهند داشت بلکه مهارت‌های آی سی تی سبب سودآوری آنها خواهد شد.
این هشتگ‌های پرقدرت
درجهان وزنه حضور مردان درتکنولوژی کفه سنگین تری دارد و 72درصد پست‌های مدیریتی حوزه تکنولوژی نیز در اختیار مردان قرار دارد و به این ترتیب زنان در اقلیت قرار گرفته‌اند. عملاً فناوری اطلاعات و ارتباطات حوزه‌ای مردانه محسوب می‌شود و روز جهانی دختران در آی سی تی نیز با هدف تغییر این نگاه و ترغیب جنبش‌های جهانی برای افزایش حضور زنان و دختران در تکنولوژی و دسترسی متوازن زنان و دختران به فرصت‌هایی در STEM پایه‌گذاری شد.
حالا در دهمین سال این جنبش جهانی، تیک تاک برای همکاری در این زمینه و حمایت از آن، هشتگ GirlsInICT# را راه‌اندازی کرده تا زنان بیشتری تشویق شوند که در این حوزه شرکت داشته باشند. هشتگ GirlsinICT و دعوت از دختران جوان برای اشتراک‌گذاری تجربیات و ارائه راهکارهایی برای افزایش محافظت از کودکان در فضای آنلاین، دعوت از رسانه‌های رادیو و تلویزیونی برای ترغیب دختران به تحصیل و کار در حوزه آی سی تی بویژه در کشورهایی با دسترسی کمتر به تکنولوژی هم از برنامه‌های اتحادیه جهانی مخابرات در روز جهانی دختران در آی‌سی‌تی است.
کمپانی سیسکو نیز با اشاره به تأثیر دوبرابری کرونا بر بیکاری زنان نسبت به مردان و وجود بیش از 47میلیون زن و دختر جوان زیر خط فقر در روز جهانی دختران در آی‌سی‌تی برنامه‌های آموزشی ویژه‌ای تدارک دیده است که در قالب آن به دختران نحوه محافظت از اطلاعات شخصی و حریم خصوصی در رسانه‌های اجتماعی و... را می‌دهد و آنها را با تهدیدات سایبری آشنا می‌کند تا با علاقه‌مند کردن آنها به فناوری، آنها را با دنیای تکنولوژی آشتی دهد.
از آفریقا تا بریتانیا
در قاره آفریقا شکاف دیجیتالی زیادی دیده می‌شود. در سال 2020 در آفریقای جنوبی زنان تنها 23درصد از شغل‌های آی تی را در اختیار داشتند که نسبت به مردان هم رده خود حدود 20 تا 25درصد درآمد کمتری داشتند. حالا کمپانی ال جی می‌خواهد طی همکاری با آکادمی Forge، در طول سال برنامه‌هایی برای توسعه مهارت‌های دختران و زنان در عصر دیجیتال ارائه دهد تا زنان در آینده در خط مقدم آی‌سی‌تی جای بگیرند. آکادمی Forge بر افزایش مهارت‌های مورد نیاز دانش‌آموزان آفریقایی در عصر دیجیتال ازجمله واقعیت افزوده(AR)، علم روباتیک، پرینت سه بعدی، توسعه اپ و... تمرکز دارد و قدرت زنان در مشاغل آی‌سی‌تی را یک شتابدهنده برای توسعه اقتصادی-اجتماعی می‌داند.
مؤسسه غیرانتفاعی GirlCode در بریتانیا نیز قصد دارد در یک دهه آینده به 10میلیون دختر آموزش کدنویسی بدهد و با بخش آی‌سی‌تی، نرم افزار آشنا کند. این مؤسسه هرسال به مناسبت روز جهانی دختران در آی‌سی‌تی یک هکاتون برگزار می‌کند که امسال به‌دلیل شیوع کرونا به تعویق افتاد تا در مارس 2022 برگزار شود.