کرونا باعث شد خیلی از شرکتها به ارزش فعالیتهای مجازی پی ببرند. برخی کسب و کارها بیش از یک سال است که دفاتر کاری خود را خالی و کارکنان را دورکار کردهاند، در حالی که سطح بهرهوری آنها تغییری نکرده یا حتی افزایش یافته است. همزمان، کارکنان هم از این سبک جدید استقبال کردهاند و درصد خیلی کمی از آنها میخواهند مثل سابق به پنج یا شش روز کار در هفته برگردند.
این دیدگاهها مشکلات جدیدی را برای شرکتها پدید آورده که بخواهند به محض پایان پاندمی آنها را حل کنند: آیا باید فضای کاری خود را حفظ کنند، اگر پاسخ مثبت است، تا چقدر؟ اگر کاهش یا تغییر فضای اداری اقدام درستی است، شرکتها چطور میتوانند اقدام استراتژیکی در برابر آن انجام دهند؟
بررسی شرکتها در سال 2020 نشان داده بیشتر آنها در فرآیند ارزیابی مجدد پرتفوهای املاک شرکتی خود و طراحی شکل محیط کار آینده خود هستند. خیلی از آنها به گزینههای دوگانه فکر میکنند.
این موضوع را دادههای یک نظرسنجی جدید که شرکت خدمات املاک تجاری جهانی CBRE انجام داده، منعکس کرده است و میگوید 73 درصد شرکتها قصد دارند بعد از پاندمی از یک مدل دوگانه پیروی کنند. مدل دوگانه، بهترین ویژگیهای حضور فیزیکی در محیط کار و دورکاری را ترکیب میکند و سبکی متوازن از کار را برای کارکنان بهدنبال دارد که کاملا مطلوب آنهاست. این بهترین فرصت است تا شرکتها با کاهش فضاهای فیزیکی، بخش زیادی از هزینههای خود را کاهش دهند. بخش «سیتی لندن» اخیرا اعلام کرده که قصد دارد تا سال 2030 یکسری دفاتر اداری خالی را در مرکز مالی «اسکوئر مایل» لندن به حداقل 1500 واحد مسکونی جدید تبدیل کند. چنین طرحی در برخی شهرهای آمریکای شمالی هم که با موج دورکاری و خالی ماندن دفاتر کاری بهدلیل کرونا مواجه شدهاند، اجرا شده است.
برخی شرکتهای بزرگ بریتانیا مثل شرکتهای بریتیش پترولیوم، HSBC و استاندارد چارترد که در خود شهر لندن دفتر دارند، بخشی از کارکنان خود را به صورت دائمی، دورکار کردهاند.
نوئل کوین، مدیر HSBC گفته که این بانک قصد دارد حدود 300 هزار مترمربع از فضای اداری خود، یا 20 درصد از کل نیروی کارش را تا پایان امسال در سراسر دنیا کاهش دهد تا هم هزینهها کاهش یابند و هم حجم دورکاری کارکنان را بیشتر کند.
برخی طرحها هم در دست اجرا هستند تا دفاتر کاری خالی در نیویورک و دیگر شهرهای آمریکای شمالی را به مناطق مسکونی تبدیل کنند.
شرکت خدمات املاک تجاری کاشمن اند ویکفیلد به فوربس گفته که نرخ کلی خالی بودن دفاتر کاری از 5/ 8 درصد در سال 2015 به 3/ 16 درصد در سهماه نخست سال 2021 افزایش یافته است. طبق اعلام این شرکت، به طور کلی، حدود 6 میلیون مترمربع از دفاتر اداری منهتن خالی ماندهاند.
برخی دفاتر کاری مهم در منهتن، همین الان هم به آپارتمان تبدیل شدهاند. به عنوان مثال، شرکت املاک مترو لافت، دفاتر مرکزی شرکت قدیمی بیمه AIG را به املاک مسکونی تبدیل میکند. کاشمن اند ویکفیلد در گزارش تازهای گفته که انتظار میرود در ماههای آینده، دفاتر کاری خالی نیویورک به سطوح بیسابقهای افزایش یابند. در این گزارش آمده که درخواست اجاره دفاتر کاری جدید به شدت کاهش یافته است.
برخی دیگر از شهرهای بزرگ آمریکا و کانادا هم طرحهایی را برای تبدیل دفاتر کاری خالی به آپارتمان شروع کردهاند. شورای شهر کالگری کانادا که الان 32 درصد دفاتر کاری خالی دارد، اخیرا طرحی پیشنهادی را به تصویب رسانده تا دفاتر کاری خالی را به واحدهای مسکونی با امکانات تفریحی و سرگرمی تبدیل کند.
به گفته یکی از مقامات شهری نیویورک، این شهر با ایجاد فضای فعالیت 24 ساعته در بخشهای مرکزی خود، همچنان یک قطب تجاری جهانی باقی خواهد ماند و همزمان بخشهای خردهفروشی و کسب و کارهای کوچک خود را تقویت خواهد کرد: «هر گونه طرح تبدیلی موفقی، به همکاری نزدیک بین بخشهای دولتی و خصوصی نیاز دارد.»
فرماندار نیویورک میگوید: «مشکل مسکن در شهرهای ما بدتر شده است. اما بحران افزایش دفاتر کاری خالی در املاک تجاری، یک فرصت ایجاد میکند. ما باید فضاهای اداری خالی را به مسکنهای ارزان و حمایتی تبدیل کنیم و این کار را باید همین الان انجام دهیم.»
راجر لویس، استاد معماری دانشگاه مریلند، در مقاله تازهای در روزنامه واشنگتن پست، نوشته که تبدیل دفاتر خالی به منازل مسکونی، بعد از پاندمی کرونا به یک امر عادی تبدیل میشود. از نظر او، این میتواند فرصتی در آینده باشد که فضاهای اداری و تجاری اضافه به منازل ارزان تبدیل شوند. البته لویس هشدار داده که «این تبدیلپذیری چالشهایی را در طراحی، تکنولوژی، مقررات، هزینهها و امور مالی بهدنبال خواهد داشت.»