تکنولوژی‌های آموزشی از سال‌ها پیش از همه‌گیری کرونا هم آنقدر پیشرفت کرده بودند که به مجازی شدن معلمان و کلاس‌های درس در بسیاری از نقاط دنیا کمک کنند. این تغییر سریع، سرمایه‌گذاران را ترغیب کرد تا پول‌هایشان را برای رشد استارت‌آپ‌های فعال در حوزه تکنولوژی‌های آموزشی صرف کنند. آنها انتظار دارند که بخش آموزش به طور کلی و برای همیشه تغییر کند.
انقلاب کرونا در تکنولوژی‌های آموزشی
بررسی‌های موسسه تحقیقات بازار خدمات آموزشی HolonIQ نشان می‌دهند که شرکت‌های فعال در حوزه تکنولوژی‌های آموزشی ۱/ ۱۶ میلیارد دلار سرمایه ریسک‌‌پذیر در سال ۲۰۲۰ دریافت کرده‌اند. در این میان اخیرا Brighteye Ventures - که بزرگ‌ترین شرکت سرمایه‌گذاری اروپا در حوزه تکنولوژی‌های آموزشی است- تحقیقی انجام داده است که پیش‌بینی می‌کند میزان سرمایه‌گذاری اروپایی‌ها روی تکنولوژی‌های آموزشی از ۷۱۱ میلیون دلار در سال ۲۰۲۰ به ۸/ ۱ میلیارد دلار در سال ۲۰۲۱ خواهد رسید.
در همین راستا و به عنوان بخشی از برنامه برون‌مرزی و بین‌المللی سیستم آموزشی اروپا، مجله آنلاین VentureBeat با سه استارت‌آپ فعال اروپایی در حوزه تکنولوژی‌های آموزشی به صحبت نشسته و از آنها درباره مسیر رشد، سال همه‌گیری و اینکه این اتفاق چطور برنامه‌های آینده آنها برای رشد را تحت تاثیر قرار داده، پرسیده است.
تغییر چشم‌انداز آموزش
پلت‌فرم آموزشی Brainly که در لهستان راه‌اندازی شده، در طول یک سال و نیم گذشته شاهد رشد چشمگیر تعداد کاربران ماهانه خودش بوده است. به این ترتیب تعداد کاربران فعال ماهانه این پلت‌فرم از ۱۵۰ میلیون نفر در سال ۲۰۱۹ حالا به ۳۵۰ میلیون نفر رسیده است. این پلت‌فرم که در دسترس ۳۵ کشور جهان شامل آمریکا، اندونزی، هندوستان، برزیل و روسیه هم هست، امکان انجام تکالیف مدرسه به صورت مجازی را به دانش‌آموزان و والدین‌شان می‌دهد. «مایکل بروکوسکی» بنیان‌گذار این پلت‌فرم می‌گوید: «تغییر از ساختار آفلاین به سمت مدارس آنلاین، اتفاق بسیار بزرگی برای ما بود و شاهد رشد قابل توجهی در تعداد کاربران‌مان در کشورهایی مانند برزیل، اندونزی و هندوستان بودیم.»
او معتقد است که بیشترین رشد در آموزش آنلاین به خاطر تلاش والدین است که حالا خودشان را در نقش معلمان می‌بینند. البته بد نیست بدانید که پلت‌فرم Brainly در ابتدای دوره قرنطینه و خانه‌نشینی، به خاطر نگرانی مردم از ادامه و نتیجه همه‌گیری، کاهش نسبی را تجربه کرد. با این حال اما ادامه روند قرنطینه باعث شد نیاز به برگزاری کلاس‌های درس به صورت مجازی افزایش پیدا کند و به دنبال آن استفاده از پلت‌فرم‌هایی شبیه به Brainly رشد پیدا کرد.
«فلیکس اوسوالد» هم‌بنیانگذار و مدیرعامل استارت‌آپ اتریشی GoStudent معتقد است که همه‌گیری کووید-۱۹ در ابتدا شبیه به یک تخم‌مرغ دربسته بود. او می‌گوید: «در بخش معلمان، تعداد متقاضیان ما هر روز چهار برابر بیشتر می‌شد؛ چون تعداد افرادی که به دنبال مشاغل دورکاری بودند، افزایش پیدا می‌کرد. با این اوصاف ارائه امکان تدریس آنلاین، فرصت بسیار جذابی به نظر می‌رسد.»
در مقابل اما در ابتدای همه‌گیری و به خاطر عدم تاکید مدارس بر آموزش آنلاین، والدین هنوز چندان احساس نیازی به پلت‌فرم‌های آموزش مجازی و گرفتن معلم‌های خصوصی آنلاین احساس نمی‌کردند. به همین دلیل در آن زمان تعداد کاربران GoStudent در بخش والدین کمی کاهش پیدا کرد.
قدم در مسیر پساکرونا
استارت‌آپ اتریشی GoStudent در ماه ژوئن امسال، بعد از جذب سرمایه ۲۰۵ میلیون یورویی(۵/ ۲۴۲ میلیون دلاری) و رسیدن به ارزش بازار ۴/ ۱ میلیارد یورویی (۶۵/ ۱ میلیارد دلاری) به نخستین تک‌شاخ اروپایی در حوزه تکنولوژی‌های آموزشی تبدیل شد. خدمات این استارت‌آپ حالا در بیش از ۱۵کشور جهان در دسترس بوده و قرار است در چند ماه آینده در کشورهای کلمبیا، شیلی، مکزیک، برزیل و کانادا هم در دسترس قرار بگیرد. بنیان‌گذاران این استارت‌آپ معتقدند که این روند توسعه، بخشی از اهداف آنها برای تبدیل شدن GoStudent به بهترین مدرسه آنلاین جهان است. با این همه نه GoStudent و نه Brainly ناچار نیستند که لزوما الگوی تجاری خودشان را دنبال کنند، چون شرایط همه‌گیری می‌تواند این الگوها را دچار تغییر کند. Ironhack یکی از محبوب‌ترین استارت‌آپ‌های ارائه تکنولوژی‌های آموزشی است که ناچار شد تغییر سریعی در استراتژی‌های خودش بدهد. این استارت‌آپ در ۹ پردیس دانشگاهی در شهرهای مادرید، برلین، میامی، آمستردام و سائوپائولو فعالیت می‌کند. «آدریا باکوس» مدیر بخش عملیات جهانی Ironhack می‌گوید که این استارت‌آپ اسپانیایی ناچار شد تا بلافاصله از حالت آفلاین به آموزش آنلاین تغییر مسیر بدهد، اساتید و معلمان را به صورت روزانه آموزش بدهد تا بتوانند روز بعد به شکل آنلاین تدریس کنند. این استارت‌آپ در نسخه پلاس خودش امکان ارائه پردیس‌های دانشگاهی مجازی را هم فراهم کرد. به این ترتیب است که حالا شرایط همه‌گیری مدیران Ironhack مجبور کرده است تا در استراتژی‌های توسعه بین‌المللی خودشان برای آینده، تجدیدنظر کنند. با آخرین دور سرمایه‌گذاری در این استارت‌آپ که ۲۰ میلیون دلار بوده است، حالا Ironhack به دنبال آن است که در راستای آمادگی برای دوره پساکرونا، گسترش فیزیکی را متوقف کرده و بیشتر روی ارائه بخش‌های تجاری جدید مانند ارائه دوره‌های آموزشی ترکیبی و مجازی و همکاری با سازمان‌ها، دانشگاه‌ها و دولت‌ها برای آموزش گروه‌های بیشتری از مردم، متمرکز شود.
سرفصلی برای گسترش بازار
با این اوصاف است که حالا استارت‌آپ‌های فعال در حوزه تکنولوژی‌های آموزشی فهرستی از ملزومات ورود به بازارهای جدید برای خودشان درست کرده‌اند. بنیان‌گذار Brainly می‌گوید که آنها از ابتدا به دنبال حضور در کشورهای پرجمعیتی بوده‌اند که ضریب نفوذ اینترنت در آنها بالا باشد. او می‌گوید: «بر این اساس ما نقشه‌ای درست کرده‌ایم و به طور پیش‌فرض روی بازارهایی متمرکز شده‌ایم که تولید ناخالص داخلی بالایی دارند یا بیشتر درآمد خانوارها صرف تحصیلات تکمیلی می‌شود. درست به همین دلیل هم هست که اغلب کشورهای اروپای غربی از فهرست ما حذف شده‌اند، چون در این کشورها بیشترین بودجه دولت صرف مدارس می‌شود و نه تحصیلات تکمیلی؛ به ویژه در مدارس ابتدایی و دبیرستان‌ها.»
GoStudent هم به دنبال بازارهای تازه برای گسترش فعالیت‌هایش است و برای این کار دو عامل را در نظر گرفته؛ حجم بازار آموزش تکمیلی بعد از مدرسه و البته میزان جست‌وجوی کلیدواژه‌های مربوط به آموزش مجازی و آنلاین در آنها. اوسوالد هم‌بنیانگذار و مدیرعامل GoStudent در این مورد می‌گوید: «در کشوری مانند فنلاند، میزان جست‌وجوی کلیدواژه‌های مربوط به آموزش مجازی در مقایسه با کشوری مانند ایتالیا، بیشتر بوده و در عوض میزان هزینه‌های صرف شده برای تفریحات عصرگاهی کمتر است. با این اوصاف منطقی نیست که ایتالیا را به فنلاند ترجیح بدهیم.»
Ironhack هم کسب‌وکارش را بر اساس عواملی مانند هزینه اجازه فضای آموزشی، هزینه جاری زندگی شهری، سهولت گرفتن معلم خصوصی و مدیران برنامه و البته تعداد پلت‌فرم‌های رقیب، گسترش می‌دهد. باکوس مدیر بخش عملیات جهانی Ironhack می‌گوید: «به عنوان مثال، فضای رقابتی در لندن بسیار شدید و هزینه‌های زندگی و اجاره فضای آموزشی بالاست؛ پس لندن گزینه چندان خوبی برای حضور ما نیست.»
با این همه اما مدیران این استارت‌آپ‌ها همچنان سعی دارند پیش‌بینی‌های واقع‌بینانه‌ای از روندهای مربوط به دوره بعد از همه‌گیری داشته باشند. به این ترتیب، هر چند Brainly انتظار کاهش چشمگیر تعداد کاربرانش را در دوره پساکرونا ندارد، اما مدیران این شرکت باور دارند که روند افزایش تعداد کاربرانش دیگر به سرعت گذشته نخواهد بود.
مدیرعامل GoStudent معتقد است که با وجود بازگشایی مدارس و دانشگاه‌ها بعد از پایان همه‌گیری، اما همچنان تقاضای مردم برای تدریس خصوصی مجازی و آنلاین بالا خواهد بود؛ چون آنها تازه متوجه می‌شوند که چه فرصت‌هایی را در گذشته از دست داده بودند. او با این توضیح، پیش‌بینی می‌کند که بازار آموزش آنلاین در ماه‌های سپتامبر و اکتبر امسال رشد نجومی داشته باشد.