در سال‌های اخیر استارت‌آپ‌ها نبض فضای کسب‌‌‌وکار مدرن را در دست گرفته‌‌‌اند و به این ترتیب است که به مرور بخش‌های مختلف را با خودشان همراه می‌کنند. ظهور ویروس‌کرونا و همه‌‌‌گیری کووید-۱۹ هم تاثیر چشمگیری بر رشد اکوسیستم استارت‌آپی و ایجاد بخش‌های تازه در آن داشته است. این همه‌‌‌گیری همچنین به بخش‌‌هایی مانند گیمینگ و تکنولوژی‌‌‌های آموزشی، جان دوباره‌‌‌ای بخشیده است.
در حقیقت تغییر سبک زندگی و الگوهای آن باعث رشد استارتآپهای فعال در بخش‌های علوم زیستی و فین‌‌‌تک شده است. با این اوصاف است که شاهد رشد سرمایه‌‌‌گذاری در استارت‌آپ‌ها و افزایش معنادار سرمایه‌‌‌گذاری‌‌‌های سری A (اولین مرحله جذب سرمایه ریسک‌‌‌پذیر در هر استارت‌آپ) هستیم. حالا تعداد رویدادهای برگزار شده توسط استارت‌آپ‌ها و میزان جذب سرمایه آنها، دو عامل مهم و تعیین‌‌‌کننده برای اثبات روند رو به رشد این اکوسیستم هستند.
در این میان بخش‌های هوش مصنوعی، بزرگ‌‌‌داده، تولید پیشرفته و روباتیک بر اساس هر دو این عوامل رشد قابل‌‌‌توجهی کرده‌‌‌اند. بعضی از بخش‌ها هم اگرچه به‌تازگی شکل گرفته و در مسیر رشد قرار گرفته‌‌‌اند، اما توانسته‌‌‌اند در مدت کوتاهی رشد سریعی را تجربه کنند. گزارش سالانه استارت‌آپ ژنوم، طبق روال هر سال و با بررسی روند رشد و تغییرات اکوسیستم استارت‌آپی، نتایج جالب و یافته‌های منحصربه‌‌‌فردی را منتشر کرده است که می‌تواند دورنمایی از آنچه در سال‌جاری میلادی در اکوسیستم جهانی استارت‌آپ‌ها گذشته را به تصویر بکشد.
رشد چشمگیر بخش فین‌‌‌تک
بررسی‌‌‌های انجام‌شده از سوی استارت‌آپ ژنوم نشان می‌دهد که زیرمجموعه‌های جدیدی در فضای استارت‌آپی شکل گرفته‌‌‌اند که اتفاقا با روند تقاضا و نیاز موجود هماهنگ بوده و به همین دلیل رشد سریعی داشته‌‌‌اند. مهم‌ترین این زیرمجموعه‌ها که با نام DeepTech شناخته می‌شود شامل بخش‌های تولید پیشرفته، روباتیک، بلاک‌‌‌چین، تکنولوژی‌‌‌های کشاورزی، موادغذایی جدید و بزرگ‌‌‌داده بوده و سریع‌‌‌ترین روند رشد را در میان زیرمجموعه‌های دیگر اکوسیستم استارت‌آپی جهان به خود اختصاص داده است. با این حال نمی‌‌‌توان از رشد چشمگیر بخش فین‌‌‌تک در طول پنج سال گذشته چشم‌‌‌پوشی کرد.
سرمایه‌‌‌گذاری‌‌‌های سری A در فاز رشد زیرمجموعه‌های استارت‌آپی، با نرخ رشد قابل‌‌‌توجه 107درصدی در پنج سال گذشته همراه بوده است. این نرخ رشد در فاز بلوغ زیرمجموعه‌های استارت‌آپی برابر 33درصد بوده است. در فاز نزولی زیرمجموعه‌های استارت‌آپی اما این نرخ رشد به منفی 28درصد رسیده است.
استارتآپهای زیرمجموعه فین‌‌‌تک که در سال2019 در فاز بلوغ بودند، دوباره در حال جذب سرمایه‌های سری A هستند که اتفاقا این‌بار بسیار بیشتر از میزان جذب سرمایه آنها در فاز رشد بوده است و نشان از سرمایه‌‌‌گذاری‌‌‌های جدید و نوآوری‌‌‌های تازه در این حوزه دارد.
استارتآپهای زیرمجموعه تکنولوژی‌‌‌های آموزشی و گیمینگ که هر دو در سال 2019 در فاز کاهشی و نزولی قرار داشتند، حالا دوباره شاهد افزایش سرمایه‌‌‌گذاری‌‌‌های سریA هستند که باعث شده است آنها دوباره به فاز بلوغ بازگردند. استارتآپهای زیرمجموعه علوم‌زیستی که در دو سال اخیر و به‌دنبال همه‌‌‌گیری کووید-19 به‌سرعت رشد و ظهور کرده‌‌‌اند، در حال حاضر تنها 8 درصد از کل اکوسیستم استارت‌آپی جهان را در اختیار دارند اما در سال 2020 توانسته‌‌‌اند 183 میلیارد دلار به ارزش این اکوسیستم اضافه کنند. به این ترتیب این استارت‌آپ‌ها بعد از استارتآپهای زیرمجموعه هوش‌مصنوعی و بزرگ‌‌‌داده، در جایگاه دوم ارزشمندترین استارتآپهای جهان قرار می‌‌‌گیرند. به‌طور کلی و بر اساس گزارش استارت‌آپ ژنوم می‌توان گفت که نرخ رشد سرمایه‌‌‌گذاری‌‌‌های سری A بسیار بیشتر از آنچه در سال 2019 بوده، شده است. این در حالی است که نرخ خروج استارت‌آپ‌ها در طول دوره پنج سال منتهی به سال 2020 روند کاهشی داشته است.
تغییر روندها با ادامه همه‌‌‌گیری
آمارها نشان می‌دهند که چهار زیرمجموعه استارت‌آپی که سریع‌‌‌ترین رشد را در طول پنج سال گذشته تجربه کرده‌‌‌اند، به ترتیب شامل بخش‌های: تکنولوژی‌‌‌های کشاورزی و موادغذایی جدید، بلاک‌‌‌چین، تولید پیشرفته و روباتیک و در نهایت هوش مصنوعی و بزرگ‌‌‌داده هستند که در مراحل اولیه جذب سرمایه قرار دارند و در واقع حوزه‌های تازه‌‌‌ای در اکوسیستم استارت‌آپی به‌حساب می‌‌‌آیند. البته استارتآپهای زیرمجموعه فین‌‌‌تک هم به‌تازگی به این گروه پیوسته و توانسته‌‌‌اند روند رشدی سریعی را در این پنج سال طی کنند. استارتآپهای هوش‌مصنوعی اما در این سال‌ها روند رشد دوبرابری را تجربه کرده‌‌‌اند و این موضوع نشان از رشد بی‌‌‌سابقه این صنعت و نفوذ آن به بخش‌های مختلف دارد.
از طرفی زیرمجموعه‌های استارت‌آپی شامل امنیت سایبری، تکنولوژی‌‌‌های پاک و سازگار با محیط‌زیست، علوم زیستی و گیمینگ هم در این دوره پنج ساله در فاز بلوغ بوده‌‌‌اند. این ترکیب اما در طول پنج سال گذشته تغییر کرده است، در حالی‌که استارتآپهای امنیت سایبری، تکنولوژی‌‌‌های پاک و علوم‌زیستی همچنان در این مرحله باقی‌مانده‌‌‌اند، اما استارتآپهای گیمینگ و تکنولوژی‌‌‌های آموزشی، زیرمجموعه‌های تازه‌‌‌وارد در این گروه هستند که تا سال 2019 در فاز نزولی قرار داشتند و با جذب سرمایه‌‌‌گذاری‌‌‌های تازه، به مرحله بلوغ بازگشته‌‌‌اند.
با این حال اما زیرمجموعه‌های استارت‌آپی مانند تکنولوژی‌‌‌های تبلیغاتی و رسانه‌های دیجیتال در این دوره وارد مرحله کاهشی و نزولی شده‌‌‌اند. این موضوع نشان از کاهش میزان سرمایه‌‌‌گذاری در این زیرمجموعه‌های استارت‌آپی و کاهش نرخ خروج آنها دارد. این در حالی است که پیش‌‌‌بینی‌‌‌های گذشته نشان می‌دادند که استارتآپهای بخش گیمینگ ممکن است در فاز نزولی باقی بمانند، اما ادامه همه‌‌‌گیری باعث شد این صنعت رشد ناگهانی و قابل‌‌‌قبولی را تجربه کند و به این ترتیب یک‌بار دیگر توجه سرمایه‌‌‌گذاران را به خود جلب کند. شرایطی مشابه برای استارتآپهای گروه تکنولوژی‌‌‌های آموزشی هم ایجاد شد و میلیون‌ها نفر در سراسر دنیا ناچار شدند کلاس‌‌‌های درس را ترک کرده و از خانه تحصیلات‌‌‌شان را ادامه بدهند. این موضوع نیاز و تقاضا برای تکنولوژی‌‌‌های جدید آموزشی را به‌طور معناداری افزایش داد.
ظهور استارتآپهای علوم‌زیستی
در سال‌های اخیر اکوسیستم استارتآپهای علوم‌زیستی رشد قابل‌‌‌توجهی داشته است و این رشد به‌ویژه در هاب‌‌‌‌هایی مانند سیلیکون‌‌‌ولی، نیویورک، لندن و سن‌‌‌دیه‌‌‌گو بیشتر احساس می‌شود. جالب اینجاست که 49درصد از تک‌‌‌شاخ‌‌‌های این حوزه در بین سال‌های 2015 و 2020 ظهور کرده‌‌‌اند.
در حال حاضر تعداد تک‌‌‌شاخ‌‌‌های اکوسیستم علوم‌زیستی در سراسر جهان به 108 شرکت می‌رسد که از میان آنها 34شرکت در نیمه اول سال‌جاری میلادی توانسته‌‌‌اند به باشگاه تک‌‌‌شاخ‌‌‌ها راه پیدا کنند. اکوسیستم استارتآپهای علوم‌زیستی در طول سال2020 و با شیوع کووید-19 توانست رشد نجومی را طی کرده و در کل 10میلیارد دلار سرمایه‌‌‌گذاری سری A دریافت کند.