همه به خوبی میدانیم که همهگیری کووید-۱۹ تغییراتی را در برخی صنایع ایجاد کرده است و از طرف دیگر برخی شاخهها مانند بازی و فناوریهای آموزشی را احیا کرده که این تحولات سبب تغییر الگوهای چرخه عمر نرمال در بعضی صنایع شده است. بدیهی است که با رشد بخشهایی که مستقیم با بیماری کرونا مرتبط بودند، سایر بخشها، کاهش سرمایهگذاری را تجربه کردهاند. رشد سریع جمعیت جهانی، نابرابری جهانی در دسترسی به غذا، تخریب خاک و بسیاری از عوامل دیگر باعث نوآوری در کشاورزی و فناوریهای غذایی شده است
اما در طول همهگیری کووید-۱۹، هزینههای کود، اختلال زنجیره تامین و رویدادهای ژئوپلیتیک اخیر، توجه جریان اصلی را به موضوع امنیت غذایی جلب کرده است. امروزه همراه با افزایش آگاهی از اثرات تغییرات آبوهوایی، ما بیش از هر زمان دیگری از شکنندگی زنجیره تامین مواد غذایی خود و نیاز به تغییر در الگوهای مصرف مطلع هستیم. کارآفرینان در سراسر جهان به سمت مقابله با چالش تغذیه جهان و بهبود پایداری سیستمهای کشاورزی گام بر میدارند. استارتآپها از طریق ویرایش و تغییر ژنهای محصول، بازاندیشی در زمینه لجستیک یا تولید غذاهای گیاهی، محرکهای واقعی این تغییرات هستند. بهطور گستردهتر، فناوری اجازه میدهد که دانش در میان اکوسیستمها و در سراسر بخشها به اشتراک گذاشته شود تا حرکت به سوی آیندهای مسوولانهتر و انعطافپذیرتر تسریع شود. وبسایت معتبر استارتآپ ژنوم، در گزارشی به بررسی اکوسیستم استارتآپهای حوزه غذا و کشاورزی پرداخته است.
بر اساس این گزارش سهم معاملات مربوط به تحویل غذا و مواد غذایی از سال ۲۰۱۷ بهطور پیوسته افزایش یافته که بخشی از آن ناشی از قرنطینههای مرتبط با کووید در سالهای ۲۰۲۰ و ۲۰۲۱ است. این مجموعه شامل خدمات مبتنی بر فناوریهایی با تمرکز بر بهبود کارآیی و پایداری کشاورزی از جمله حسگرهای مزرعه، هواپیماهای بدون سرنشین، نرمافزار مدیریت مزرعه، روباتیک و کشاورزی عمودی میشود. همچنین برنامهها و خدماتی که دسترسی به غذا را فراهم میکنند از جمله پلتفرمهای تحویل مستقیم غذا به مصرفکننده، کیت غذا و خدمات تحویل خواربار و همچنین محصولات و خدماتی که در پردازش غذا نوآوری میکنند و ترکیبات غذا را بهبود میبخشند نیز در دستور کار قرار دارد.
استارتآپهای پیشرو
استارتآپ ژنوم، سازمان مشاوره و تحقیقات سیاستی پیشرو در جهان برای سازمانهای دولتی و خصوصی است که متعهد به تسریع موفقیت اکوسیستم استارتآپی است و ادعا دارد که تا به امروز به بیش از ۱۲۵ مشتری در شش قاره و در بیش از ۴۵ کشور مختلف مشاوره داده است. ماموریت استارتآپ ژنوم تسریع موفقیت استارتآپ و عملکرد اکوسیستم در همه جا است و معتقدند که برای تعریف و اجرای سیاستها و برنامههای قوی که موجب تغییرات پایدار میشوند، باید با رهبران فکری و متخصصان جهانی همکاری شود. همچنین استارتآپ ژنوم ادعا دارد که اهدافش ریشه در بیش از یک دهه تحقیق مستقل با دادههای سه میلیون شرکت در ۲۸۰ شهر دارد. چارچوبها و روشهایی که با همکاری بیش از ۳۰۰ سازمان شریک، در ایجاد پایههایی برای رشد استارتآپها و اکوسیستمهای استارتآپ موثر بودهاند. بنابراین بسیاری از دولتهای پیشرو جهان و سازمانهای متمرکز بر نوآوری به این شبکه دانش پیوستهاند تا پیچیدگیهای توسعه اکوسیستم استارتآپی را کاهش دهند و به رشد اقتصادی پایدار دامن بزنند. این شرکت با توجه به علم جدید ارزیابی اکوسیستم استارتآپی، به شکافهای کلیدی در اکوسیستمهای استارتآپی اشاره کرده و اقدامات لازم برای رفع آنها را اولویتبندی میکنند. استارتآپ ژنوم یافتههای مبتنی بر دادههای خود را در مورد اکوسیستمهای استارتآپ و عملکرد آنها در یک صحنه جهانی با بیش از ۳۵۰ هزار مخاطب متشکل از جامعه استارتآپهای جهان از جمله بنیانگذاران، استعدادها، سرمایهگذاران، رهبران شرکتها، سیاستگذاران و روزنامهنگاران به اشتراک میگذارد. انتشارات تحقیقاتی آنها سالانه با بیش از هزار استناد رسانهای و مخاطب اختصاصی بیش از ۱۲۰هزار مشترک تحقیقاتی در معرض دید واقعی جهانی قرار میگیرند.
موانع و محدودیتهای مرتبط با کووید-۱۹ در صنعت گردشگری و سفر سبب تغییرات در رفتار مصرفکننده و نوآوریهایی در تحویل مواد غذایی شده است. در سال ۲۰۱۶، دو معامله بزرگ ۶/ ۵ میلیارد دلاری Uber و ۳/ ۳ میلیارد دلاری Meituan مستقر در پکن، باعث افزایش سهم درصدی از سرمایهگذاری در بخش تحویل شد. این دو معامله ۸۲ درصد از کل سهم تحویل در سال ۲۰۱۶ را از نظر مبلغ دلاری تشکیل میدادند. یک موضوع کلی در سالهای اخیر، جاهطلبی برای مقابله با تغییرات آبوهوایی و بهبود عملکرد غذا از طریق فناوری است. به این ترتیب، این زیربخش اغلب با تکنولوژیهای پاک، بزرگداده و هوش مصنوعی ادغام میشود. روشن است که این خدمات شامل نوآوری در سراسر زنجیره تامین میشود؛ از جمله اصلاح ژن برای افزایش عملکرد و مقاومت در برابر آفات و بستهبندی مواد غذایی که هم عمر مفید را طولانی میکند و هم سازگار با محیطزیست است. نمونههای موفق از این دسته از استارتآپها عبارتند از Infarm در برلین که شبکهای از مزارع عمودی شهری را برای دسترسی کارآمدتر به غذای تازه توسعه میدهد. استارتآپ بریتانیاییDeep Branch نیز در حال توسعه یک راهحل بیوتکنولوژیک برای تبدیل دیاکسیدکربن و هیدروژن صنعتی به خوراک حیوانات است و استارتآپ اسرائیلیHomebiogas زبالههای آشپزخانه و کود حیوانی را به گاز و کود مایع تبدیل میکند. استفاده از فناوری هواپیماهای بدون سرنشین در استارتآپهای کشاورزی و مواد غذایی در سال ۲۰۲۰ با بیش از ۳۵ درصد رشد بر اساس مبلغ معامله، به بالاترین حد خود در ۱۰ سال گذشته رسیده است. اگرچه فناوری هواپیماهای بدون سرنشین در دو سال ۲۰۱۹ و ۲۰۲۰ شاهد کاهش کلی در تعداد و مبلغ قراردادها بود، اما در سال ۲۰۲۱ ورق برگشت و از ۹۹ معامله در سال ۲۰۲۰ به ۱۱۰ معامله و با افزایش قابلتوجهی به مبلغ ۸/ ۱ میلیارد دلار از ۷۶۲ میلیون دلار رسید. این رقم شامل عرضه اولیه سهام ۲۳۶ میلیون دلاری تولیدکننده هواپیماهای بدون سرنشین کشاورزی چینی XAG در نوامبر ۲۰۲۱ و خرید ۶۹ میلیون دلاری American Robotics توسط شبکه ONDAS است. در نتیجه، تقاضای مصرفکنندگان برای منابع غذایی پایدارتر در رشد مداوم جایگزینهای گوشت سنتی، آشکار شد. همچنین در آن منطقه، استارتآپهایی که محصولات گیاهی و جایگزینهای گوشت غیر پرورشی را تولید میکنند، از نظر مقدار معامله در مرحله بذر در سال ۲۰۲۱ از گوشت پرورشی پیشی گرفتند که نشاندهنده افزایش نوآوری در مراحل اولیه در زمینه جایگزین گوشت است. بدیهی است که با رشد تکنولوژی و نفوذ آن به صنعت کشاورزی و موادغذایی، در آیندهای نزدیک شاهد انقلاب بزرگی خواهیم بود که نه تنها آن را برای حفاظت از زمین و فرصتی دوباره برای نفس کشیدن به کار میبریم، بلکه از آن برای رفع نیازها و ارتقای سلامت انسانها بهره میگیریم.