طی هفته جاری دو رخداد مهم ترمز رشد قیمت‌ها در بازار خودرو را کشید. راه‌اندازی سامانه یکپارچه فروش و اعلام جزئیاتی هرچند مختصر از آیین‌نامه تنظیمی واردات خودرو رشد قیمت‌ها در بازار را متوقف کرد. حالا بازار رکود دیگری را تجربه می‌کند؛ چراکه متقاضیان به امید واردات دست از خرید کشیده‌اند و فروشندگان نیز حضور فعال‌تری در بازار دارند.
کاهش قیمت‌ها در بازار خودرو همچنان ادامه دارد، این در حالی است که پیش‌بینی می‌شد با توجه به اخبار مخابره‌شده از بازار ارز روند رشد قیمت‌ها ادامه یابد.
برخی از فعالان بازار در ارتباط با وضعیت حاکم بر بازار طی هفته جاری، عنوان می‌کنند که به‌رغم رشد نرخ ارز، اما با انتشار خبر بازگشایی واردات خودرو به کشور و همچنین عملیاتی شدن فروش محصولات تولیدی شرکت‌های خودروساز از طریق سامانه یکپارچه تخصیص خودرو، بازار روند کاهشی در قیمت خودروها به خود می‌بیند. آنها تاکید دارند طی یک هفته گذشته به‌رغم فریز قیمت خودروهای وارداتی اما قیمت محصولات تولیدی شرکت‌های خودروساز و همچنین محصولات مونتاژی روند نزولی داشته است. طی سه الی چهار سال اخیر از نرخ ارز به عنوان قطب‌نمای قیمت‌ها در بازار خودرو یاد می‌شود. در واقع هر زمان که نرخ ارز روند صعودی به خود گرفته شاهد رشد قیمت خودرو در بازار نیز بودیم. اما حالا به نظر می‌رسد این معادله دیگر کارساز نیست و در شرایطی که نرخ ارز در کانال ۳۰هزارتومانی تثبیت شده اما نمودار قیمت خودرو نه تنها از رشد ارز تبعیت نکرده بلکه در جهت مخالف نیز حرکت کرده است.
اما چه اتفاقی باعث شد شاهد کاهش قیمت خودرو در بازار باشیم؟ بررسی‌ها نشان می‌دهد طی هفته جاری تداوم اظهارنظرها در ارتباط با بحث واردات خودرو و همچنین آغاز به کار سامانه یکپارچه تخصیص خودرو دو اتفاقی است که بیشترین تاثیر را بر قیمت خودروها داشته است. لغو توقف واردات خودرو به کشور از یک‌سو و فروش محصولات تولیدی شرکت‌های خودروساز که از روز سه‌شنبه هفته جاری از مسیر تعبیه‌شده وزارت صمت آغاز شده، از سوی دیگر به نوعی دست بالا را به نسبت نرخ ارز داشته و سبب افت قیمت‌ها در بازار خودرو شده است. در هفته جاری سامانه یکپارچه فروش خودرو توسط وزارت صمت راه‌اندازی شد. در این سامانه ۶ خودروساز به عرضه ۳۳ محصول تولیدی خود پرداختند. آنچه مشخص است فروش این تعداد خودرو آن هم در یک هفته در سه سال گذشته سابقه نداشته است. بر همین اساس ۳۳ مدل خودرو اگر چه با فاصله زمان زیادی به بازار تزریق خواهند شد اما اثر روانی آن طی چند روز گذشته موجب افت قیمت‌ها شده است. از سوی دیگر اخبار مربوط به نحوه واردات خودرو که طی چند روز گذشته از سوی مسوولان وزارت صمت تشریح شده خود تاثیر زیادی بر بازار داخلی‌ها و وارداتی‌ها داشته است. هر چند هنوز آیین‌نامه‌ای در مورد چگونگی ورود خودروهای خارجی رویت نشده و طبق گفته مسوولان صنعتی در مرحله تدوین است، اما تاکید بر ورود محصولات اقتصادی و ارزان تا حدود زیادی بازار داخلی و خارجی را تابع کرده است. به‌طوری که روند نزولی قیمت‌ها را در هفته‌ای که گذشت کلید زد
اما در میان اخبار منتشرشده که موجب کاهش قیمت خودرو شده، کدام دست بالا را داشته است؟ ازسرگیری واردات خودرو به کشور توانسته شوک بیشتری به بازار بدهد یا اینکه خبر آغاز به کار سامانه یکپارچه تخصیص خودرو سبب کاهش قیمت خودروها در بازار شده است؟ برخی از فعالان بازار تاکید دارند فروش خودرو از مسیر سامانه جدید که توسط وزارت صمت استارت خورده منجر به تزریق در لحظه محصولات تولیدی شرکت‌های خودروساز به بازار نمی‌شود. بنابراین فروش خودرو از مسیر سامانه طراحی‌شده توسط سازمان حمایت از مصرف‌کنندگان و تولیدکنندگان به نسبت خبر ازسرگیری واردات خودرو به کشور به مراتب تاثیر کمتری بر بازار داشته است. این در شرایطی است که برخی دیگر از فعالان بازار عنوان می‌کنند که بازار در انتظار آیین‌نامه اجرایی محصولات وارداتی است و فروش خودروسازان بیشترین تاثیر را در روند نزولی بازار داشته است.
اینکه بازار در روزهای آتی چه روندی خواهد داشت و اینکه شاهد ادامه نزول قیمت‌ها خواهیم بود یا تغییرات دیگری پیش روی بازار است، سوالی جدی از سوی متقاضیان است. در این زمینه برخی از فعالان بازار به «دنیای اقتصاد» گفته‌اند که در حال حاضر همه به نوعی منتظر هستند تا سیاستگذار خودرویی از آیین‌نامه ورود خودرو به کشور رونمایی کند. آنها تاکید می‌کنند چنانچه در آیین‌نامه اجرایی واردات خودرو مسیرهای پیش‌بینی‌شده منطبق بر دیدگاه‌های دست‌اندرکاران بازار باشد شاهد خارج شدن قیمت خودروهای وارداتی از حالت فریز و حرکت در جاده کاهش قیمت خواهیم بود. آنها تاکید می‌کنند اما اگر مسیرهای دولت برای ازسرگیری واردات چندان با دیدگاه‌های حاکم بر بازار هماهنگ نباشد یا اینکه به هر دلیل در دقیقه ۹۰ بحث واردات خودرو به کشور منتفی شود، آنگاه شاهد صعودی شدن نمودار قیمت خودروها به‌خصوص نمودار قیمت خودروهای وارداتی در بازار خواهیم بود. از سوی دیگر عملکرد خودروسازان در عرضه به‌موقع خودروهای ثبت‌نامی نیز شرطی غیرقابل‌انکار در روند قیمتی بازار است. حال سری به بازار خودروها بزنیم و ببینیم قیمت‌ها در بازه یک‌هفته‌ای چه تغییراتی را به خود دیده است؟
بازار بلاتکلیف داخلی‌ها
بررسی قیمت‌ها در بازار نشان می‌دهد قیمت خودروهای داخلی و همچنین خودروهای مونتاژی شرکت‌های خودروساز خصوصی در مسیر افت قیمت حرکت کرده است. سعید موتمنی رئیس اتحادیه فروشندگان خودروی تهران در ارتباط با وضعیت حاکم بر بازار خودرو به «دنیای‌اقتصاد» می‌گوید بازار خودرو طی یک هفته اخیر بیش از پیش در رکود فرو رفته و دادوستد چندانی در بازار دیده نمی‌شود. این فعال بازار ادامه می‌دهد در حال حاضر به تعداد فروشندگان افزوده شده این در حالی است که خریدار چندانی در بازار حضور ندارد. به گفته رئیس اتحادیه فروشندگان خودروی تهران خریداران به دنبال این هستند تا قیمت خودروها بیش از پیش کاهش یابد و تا زمانی که از نظر آنها قیمت خودرو واقعی نشود همچنان از حضور در بازار خودرو امتناع می‌کنند. موتمنی در ارتباط با معبر جدید فروش خودرو نیز می‌گوید این مسیر جدید تفاوت چندانی با مسیرهای پیشین ندارد و تنها اسم آن عوض شده است.
این فعال بازار خودرو تاکید می‌کند مسیرهایی از جنس مسیرهایی که مدنظر سیاستگذار خودرویی قرار دارد تنها حکم مُسکن را دارد و چنانچه وزارت صمت به دنبال ایجاد آرامش در بازار خودرو است نمی‌تواند با ابزار قرعه‌کشی به هدف خود برسد. رئیس اتحادیه فروشندگان خودروی تهران ادامه می‌دهد عرضه خودرو به میزان نیاز بازار در کنار حذف سیاست دونرخی قیمت می‌تواند مسیری باشد که بازار خودرو را به آرامش برساند. موتمنی در پاسخ به این سوال که اخذ مالیات از خریداران خودرو از کارخانه و فروش خودرو در بازار می‌تواند سبب کاهش حضور واسطه‌ها و سوداگران در طرح‌های فروش خودروسازان شود، گفت این قبیل اقدام‌ها بی‌تاثیر نیست اما بی‌تردید به میزان کنار گذاشتن سیاست قیمت‌گذاری دستوری اثرگذار نخواهد بود. اما در بازار خودروهای داخلی چه خبر است و قیمت‌ها چه میزان کاهش را به خود دیده است؟
آن طور که خبرگزاری صداوسیما گزارش کرده قیمت خودروهای داخلی طی هفته جاری با افت همراه بوده است، به گونه‌ای که پراید ۱۱۱ که ابتدای هفته با قیمتی حدود ۲۱۴میلیون تومان در بازار حاضر بود، روز گذشته از سوی فروشندگان با قیمتی حول و حوش ۲۰۰میلیون تومان در بازار قابل خریداری بود. دیگر عضو خانواده پراید یعنی پراید ۱۳۱ نیز افتی حدودا ۱۱میلیون‌تومانی را در بازه زمانی یادشده به خود دید و روز گذشته با قیمتی حدود ۱۷۷ میلیون تومان در دسترس متقاضیان قرار داشت. تیبا ۲ را نیز می‌توان با قیمتی حول و حوش ۲۰۲ میلیون تومان خریداری کرد، این در حالی است که همین خودرو ابتدای هفته حدود ۲۱۰ میلیون تومان قیمت داشت. سمند LX نیز در جاده افت قیمت حرکت کرد. این خودرو کاهش حدود ۱۰میلیون‌تومانی را به خود دید و روز گذشته با قیمتی حول‌و‌حوش ۲۹۹ میلیون تومان در بازار حاضر بود. پژو پارس با موتور TU۵ نیز حدود ۲۰ میلیون تومان از قیمت خود را در بازه زمانی یادشده از دست داد و این روزها با قیمت حدودا ۳۷۰ میلیون تومان در بازار داد و ستد می‌شود.
فریز قیمتی در بازار وارداتی‌ها
از بازار خودروهای وارداتی هم خبر می‌رسد قیمت خودروهای موجود در این بازار به نوعی فریز شده است. دو طرف عرضه و تقاضا چشم‌انتظار آیین‌نامه اجرایی نحوه ورود خودرو به کشور هستند و تا زمانی که این آیین‌نامه منتشر نشود همین روند در بازار وارداتی‌ها ادامه دارد. در ارتباط با وضعیت بازار خودروهای وارداتی مصطفی خدری فعال واردکننده به خبرنگار ما می‌گوید دو طرف عرضه و تقاضا در بازار خودروهای وارداتی دست از کار کشیده‌اند و تعداد معاملات در این بازار به نوعی صفر شده است. خدری ادامه می‌دهد فروشندگان و خریداران خودرو منتظر هستند تا ببینند سیاستگذار خودرویی چه برنامه‌ای برای ازسرگیری واردات خودرو به کشور دارد. این فعال واردکننده در ارتباط با جدا شدن مسیر قیمت خودرو از نرخ ارز می‌گوید انتشار خبر آزادسازی واردات خودرو به کشور باعث شده به‌رغم تثبیت نرخ دلار در کانال ۳۰هزارتومانی اما قیمت خودرو از این اتفاق تاثیر نگیرد و رشدی را به خود نبیند.
خدری تاکید می‌کند اگر به هر دلیل پروسه آزادسازی واردات متوقف شود یا اینکه مسیرهای سختی برای ورود خودرو از سوی دولت تدارک دیده شود، آنگاه شاهد جهش قیمت خودرو در بازار وارداتی‌ها خواهیم بود. به اعتقاد خدری هر اتفاقی که منجر به تامین دیدگاه بازار نشود می‌تواند قیمت خودروهای وارداتی را تا حدود ۲۰درصد در بازار افزایش دهد. این فعال واردکننده در ارتباط با قیمت خودروهای وارداتی می‌گوید در حال حاضر سانتافه ۲۰۱۸ با قیمت حدود ۳ میلیارد و ۷۰۰ میلیون تومان در بازار قابل خریداری است. خدری درباره قیمت توسان نیز می‌گوید مدل صفر ۲۰۱۷ این خودرو نیز حدود دو میلیارد و ۳۰۰ میلیون تومان در بازار قیمت خورده است. از بازار اسپورتیج نیز خبر می‌رسد این خودرو مدل ۲۰۱۷ با پرداختی حدود دو میلیارد و ۷۰۰ میلیون تومانی قابل خریداری است. وی برای سورنتو مدل ۲۰۱۸ نیز قیمت حدود ۴ میلیارد تومان را اعلام می‌کند. فروشندگان اپتیما ۲۰۱۸ نیز خودروی در اختیار خود را در مقابل دریافت حدود دو میلیارد و ۷۰۰ میلیون تومان تحویل می‌دهند. تویوتا CH-R نیز دو میلیارد و ۳۰۰ میلیون تومان قیمت دارد. خدری قیمت تویوتا RAV۴ را حدود دو میلیارد و ۸۰۰ میلیون تومان برآورد می‌کند.