پیش‌بینی می‌شد که بازار خودرو در ماه جاری تحت تاثیر نرخ ارز، مذاکرات برجامی، عرضه در بورس، اخبار مربوط به واردات و البته مرحله سوم قرعه‌کشی با نوسانات شدیدی روبه‌رو شود. این در شرایطی است که ثبات نسبی قیمت‌ها از ابتدای شهریورماه نمایانگر نوعی بی‌حسی در بازار است. بلاتکلیفی عوامل موثر در قیمت‌ها، بازار را تعلیق کرده و در رکود کم‌سابقه‌ای فرو برده است.
بازار خودروی کشور در ماه جاری تحت تاثیر نرخ ارز، مذاکرات برجامی، عرضه خودرو در بورس، اخبار مربوط به واردات خودرو و البته مرحله سوم قرعه‌کشی خودرو قرار داشت. بررسی قیمت خودرو در شهریورماه نشان می‌دهد با وجود برخی نوسانات، قیمت خودرو در پایان این ماه نسبت به آغاز آن با کمی کاهش قیمت مواجه بوده است. اما همچنان کلیدواژه خرید و فروش بازار در شهریورماه «رکود» بوده است.
قیمت خودرو در بازار شهریورماه از ثبات نسبی برخوردار بود؛ با این حال بررسی جزء به جزء خودروهای موجود، نشان می‌دهد کاهش قیمت جزئی طی این ماه اتفاق افتاده است. این کاهش قیمت درحالی است که نرخ ارز هر چند اندک، اما روند افزایشی داشته است. یکی از دلایل این کاهش قیمت را می‌توان در عرضه خودرو در بورس کالا جست‌وجو کرد. در شهریورماه خبر ورود برخی از تولیدات داخلی خودرو به سازوکار فروش بورس کالا منتشر شد که توانست این امید را ایجاد کند که با افزایش عرضه خودرو توسط خودروسازان، قیمت‌ها در بازار کاهش پیدا کند. بنابراین خریداران به نوعی منتظر کاهش قیمت خودرو هستند. اگرچه افزایش تولید منوط به حذف قیمتگذاری دستوری و کاهش زیان خودروسازان است اما عرضه روز سه‌شنبه شاهین چنین روندی را نشان نمی‌داد. این خودرو در اولین روز عرضه خود در بورس کالا بهایی بیش از قیمت پایه تعیین‌شده نصیبش نشد که این رقم حتی از قیمت کارخانه شاهین نیز کمتر بوده است.
البته این انتظار کاهش قیمت تنها از عرضه خودرو در بورس کالا منشا نمی‌گیرد. شاید علت مهم‌تر این انتظار را باید در اخبار مربوط به واردات خودرو جست‌وجو کرد. اوایل ماه جاری، بعد از مدت‌ها انتظار بالاخره آیین‌نامه واردات خودرو ابلاغ شد. چندی پیش نیز وزارت صمت اعلام کرد از آذرماه امسال واردات کلید خواهد خورد. بنابراین خریداران انتظار دارند با ورود خودروهای خارجی بتوانند خودروی موردنیاز خود را با قیمت کمتری خریداری کرده یا حتی بتوانند در قبال بهای پرداختی خود کیفیت بیشتری را دریافت کنند. چند ماه انتظار برای واردات خودرو برای خریداران خودرو، ارزش این انتظار را دارد.
علاوه بر این شهریورماه امسال شاهد مرحله سوم قرعه‌کشی خودرو در سامانه یکپارچه بودیم. با توجه به اختلاف قیمت ۲۵ تا ۹۷درصدی قیمت خودرو در کارخانه و بازار، متقاضیان خرید خودرو ترجیح می‌دادند پیش از اقدام به خرید خودرو از بازار، شانس خود را در قرعه‌کشی تخصیص خودرو امتحان کنند، گرچه بیش از ۶میلیون و ۶۸۰هزار نفر در این مرحله برای عرضه تنها ۶۰هزار خودرو ثبت‌نام کردند و شانس متقاضیان برای برنده شدن در این قرعه‌کشی کم بود؛ اما اختلاف قیمت بازار و کارخانه آنقدر هست که این افراد را در مورد به تاخیر انداختن خرید از بازار و شرکت در قرعه‌کشی مجاب کند. علاوه بر این عوامل، با وجود اخبار منفی که در چند روز گذشته از احیای برجام رسیده اما هنوز پرونده توافق به بن‌بست نخورده و متقاضیان خرید خودرو را به سمتی برده که منتظر به نتیجه رسیدن توافق و کاهش قیمت‌ها باشند. بنابراین رکود تشدید‌شده در بازار خودرو، قابل‌پیش‌بینی بود و با این رکود ایجادشده نیز به‌رغم افزایش نرخ ارز در شهریورماه که از ۲۹هزار و ۳۳۰ تومان در اول شهریور به ۲۹هزار و ۵۵۰تومان در ۱۴ شهریور و در نهایت به ۳۰هزار و ۱۲۰ تومان در ۲۳ شهریور رسید، قیمت خودرو نه‌تنها ثبات داشت بلکه با کاهش قیمت جزئی نیز مواجه بود.
چشم‌انتظاری برای واردات
برای بررسی بازار خودرو به سراغ سعید موتمنی، رئیس اتحادیه نمایشگاه‌داران خودرو، رفتیم. وی در مورد وضعیت بازار خودروی کشورمان می‌گوید بر خلاف سه ماه ابتدایی سال که کمی خرید‌وفروش‌ها در بازار رونق گرفته بود، ماه‌های بعد و به‌خصوص شهریورماه شاهد تشدید و تعمیق رکود بازار خودرو بودیم.
وی تاکید می‌کند خریداران اعتقاد دارند بهای زیادی را برای پرداخت خودرو می‌پردازند و این موضوع نیز از نظر موتمنی واقعیت دارد؛ چراکه به گفته او می‌توان شاهد این ادعا را تفاوت قیمت فاحش خودروهای مونتاژی در ایران و بازارهای بین‌المللی و همچنین اختلاف قیمت قابل‌توجه خودروهای داخلی در کارخانه و بازار دانست. رئیس اتحادیه نمایشگاه‌داران خودرو معتقد است نه عرضه خودرو در بورس و نه قرعه‌کشی خودرو نتوانسته و نمی‌تواند بازار خودرو را چندان تحت‌تاثیر قرار دهد. تنها نکته‌ای که بازار خود را متاثر از آن می‌بیند موضوع عرضه بیشتر خودرو به بازار است. بنابراین موتمنی تاکید دارد چه از طریق واردات و چه افزایش تولید هرچه زودتر باید عرضه افزایش پیدا کند. موتمنی اعتقاد دارد با توجه به سرمایه‌ای شدن خودرو در کشور، باید با دید بازگشت سرمایه، بازار خودرو را بررسی کرد و یک سرمایه‌گذار در شرایطی که امکان دارد به علت واردات قیمت کاهش پیدا کند، از خرید منصرف می‌شود.
وی با اشاره به افزایش نرخ ارز می‌گوید، این عامل باعث می‌شود فروشندگان نیز به امید افزایش بیشتر نرخ ارز و به تبع آن قیمت خودرو، از فروش منصرف شوند. وی درمورد واکنش بازار به اخبار واردات می‌گوید بعد از انتشار آیین‌نامه واردات خودرو، خودروهایی با بهای بیش از ۲۰هزار دلار هیچ واکنشی به این خبر نداشتند. اما خودروهایی که نرخی کمتر از ۲۰هزار دلار داشتند، با کاهش قیمت مواجه شدند. بنابراین می‌توان گفت کسانی که می‌خواستند کمتر از دومیلیارد تومان برای خرید خودرو هزینه کنند، منتظر واردات هستند. موتمنی همچنین می‌گوید نمایشگاه‌داران خودرو مدت‌هاست کسب‌وکارشان رونق چندانی ندارد. با این‌حال فروشندگان نیز منتظرند با به نتیجه رسیدن یکی از اخبار موثر رونق را در بازار ببینند.
نوسانات قیمت خودرو در بازار
همانطور که اشاره شد بررسی قیمت خودرو در بازار نشان می‌دهد نوعی ثبات و حتی کاهش قیمت در مواردی در بازار وجود داشته است. قیمت پژو ۲۰۶ تیپ ۲ در ابتدای شهریورماه ۳۰۲میلیون تومان بود؛ این درحالی است که روز گذشته این خودرو در بازار ۲۹۸میلیون تومان قیمتگذاری شد. تارا اتوماتیک روز گذشته قیمتی معادل ۵۸۰میلیون تومان در بازار داشت، در صورتی که این خودرو اول شهریورماه ۵۹۵میلیون تومان و ۱۴ شهریور ۵۸۲میلیون تومان خرید و فروش شد. تیبا هاچ‌بک نیز در اول و ۱۴ شهریور به ترتیب
۲۰۵ و ۲۰۹میلیون تومان قیمت داشت که این رقم روز گذشته به ۲۰۲میلیون تومان رسید. تیبا صندوقدار نیز در این مدت از ۲۰۷میلیون تومان به ۲۰۰میلیون تومان کاهش قیمت داشت. پژو پارس نیز گرچه از اول شهریور تا ۱۴ شهریور از ۲۹۵میلیون تومان به ۳۰۸میلیون تومان رسیده و افزایش قیمت داشت اما روز گذشته با کمی کاهش قیمت به ۳۰۷میلیون تومان رسید. خودروی دنا نیز با نوعی ثبات در قیمت مواجه بوده و در این مدت تنها با یک‌میلیون تومان کاهش قیمت به ۴۰۲میلیون تومان رسیده است. رانا پلاس اما بیشترین ثبات را بین این خودروها داشته و در ابتدا، میانه و انتهای ماه قیمت ۳۰۰میلیون تومان را حفظ کرده است. سمند LX EFY بر‌خلاف جریان بازار دچار افزایش قیمت قابل‌توجهی شده و از ۳۱۰میلیون تومان به ۳۵۰میلیون تومان رسیده است. خودروی شاهین نیز اول شهریور به قیمت ۳۶۴میلیون تومان در بازار خرید و فروش می‌شد که این رقم در ۱۴ شهریور به ۳۵۸میلیون تومان رسید و روز گذشته نیز با کمی افزایش قیمت رقم ۳۶۰میلیون تومان را ثبت کرد.