مصطفی ازگلی در گفتوگو با خبرنگار اقتصادی خبرگزاری فارس درپاسخ به این سؤال که آیا بزرگترین مشکل بخش مسکن تأمین مالی است، گفت: مشکل عدم رونق ساخت و ساز در برهه فعلی تأمین منابع مالی نیست، چرا که عمده ساخت و ساز در کشور بین 93 تا 97 درصد توسط بخش خصوصی انجام میشود و سهم مشکل تأمین مالی در ساخت و ساز وضعیت ساختمان بسیار اندک است.
وی افزود: رکورد و رونق ساخت و ساز تابعی از جریان پولی و نقدینگی کشور است و هر زمان نقدینگی کشور و منابع مالی با هوش به سمت ساخت و ساز و بخش مسکن بیاید، بخش مسکن رونق میگیرد.
ازگلی خاطر نشان کرد: اگر همان نقدینگی احساس امنیت نکند و یا اینکه ببیند منافعی که انتظار دارد، برآورده نمیشود، به سمت سایر بازارها سوق پیدا میکند و بخش مسکن دچار رکود میشود.
مدیر عامل گروه مالی بانک مسکن ادامه داد: بررسیهای 40 سال گذشته رونق و رکود بخش مسکن نشان میدهد که همواره رونق و رکود تابع جریان همان نقدینگی سرگردان و پول باهوش بوده است، پس رونق و رکود بخش مسکن را باید جدا و تأمین منابع مالی مسکن را نیز جدا بررسی کنیم.
وی ادامه داد: پس یک مقدار از منابع مالی باید به سمت عرضه مسکن و ساختوساز سوق پیدا کند و بخشی هم به سمت تقاضا برود، تا متقاضی را برای خرید مسکن توانمند کند.
ازگلی با اشاره به اینکه برای تأمین منابع مالی بخش مسکن از سوی قانون گذار یک سری ابزارهایی پیشبینی شده است گفت: اگر چه برای تامین منابع مالی بخش مسکن ابزارهایی در نظر گرفته شده است، اما بسیار نوپا هستند، برای مثال گروه سرمایهگذاری مسکن به صورت پایلوت در حال اجرای این ابزارها است، اما از آنجا که فرآیند تولید مسکن یک پروسه دو یا سه ساله است، نمیشود در طول 2 یا 3 ماه به نتایج مطلوب دست یافت و یا نتایج به دست آمده را تحلیل نمود .
وی افزود: به عنوان مثال صندوق زمین و ساختمان که احداث شده است حداقل 2 سال زمان میبرد که خریداران مسکن مطمئن شوند که آن انتظارات را که میخواهند میتوانند از این صندوق به دست بیاورند، بنابراین باید چند مورد از این صندوقها در کشور راهاندازی شود، تا این موضوع نهادینه شود.
ازگلی تاکید کرد: در ایران این نوع مدل مالی مثل اوراق رهنی و صندوقهای املاک و مستغلات باید گسترش یابد، اما علیرغم اینکه قانون آن وجود دارد هنوز آییننامههای اجرایی آن تکمیل نشده است پس به محض اینکه این آییننامهها تکمیل و ابلاغ شود ما میتوانیم با راهاندازی مدلهای پایلوت و سپس توسعه آنها به بخش مسکن کمک کنیم.
وی از طراحی یک نمونه سرمایهگذاری ساخت پروژه مسکونی اداری کوچک در تهران تا پایان تابستان به عنوان نمونه پایلوت اجرای ابزار مالی اوراق استصناع (اوراق برای ساخت و ساز و صنعت) خبر داد و گفت: علاوه بر اوراق مبتنی بر بدهی، ابزار مبتنی بر مالکیت نیز یکی از روشهای تأمین مالی ساخت و ساز است که صندوق زمین و ساختمان نمونه موفقی از این نوع ابزارهاست.
* تأسیس صندوق تضمین تسهیلات با نظارت بانک مسکن
ازگلی با بیان اینکه بازار رهن ثانویه میتواند یکی از روشهای تجهیز منابع برای تسهیلات بانک مسکن باشد، خاطرنشان کرد: تأسیس صندوق تضمین تسهیلات با نظارت بانک مسکن، موفقیت بازار رهن ثانویه را تضمین میکند.
*صکوک استصناع بهترین ابزار تأمین مالی مسکن
مدیر عامل گروه مالی بانک مسکن با بیان اینکه تا به حال ابزارهای مالی مختلفی در بازار سرمایه طراحی شده است ادامه داد: یکی از مهمترین ابزارها، بازار بدهی اوراق سفارش ساخت یا صکوک استصناع است، اما بسیاری از مالکان زمینها و پروانههای ساختمانی با ویژگیهای این ابزار آشنایی ندارند وگرنه بهترین ابزار تأمین مالی مسکن، انتشار این اوراق در بازار سرمایه است.
وی به تشریح نحوه استفاده از اوراق سفارش ساخت به عنوان ابزار تأمین مالی پروژه های ساختمانی با استفاده از بازار سرمایه پرداخت و گفت: قراردادی میان مالک زمین و پروانه و همچنین مدیر ساخت منعقد میشود که در آن نهاد واسطه طبق، زمین و پروانه ساخت را از مالک خریداری کرده و پس از تشکیل ارکان مورد نظر سازمان بورس، دستورالعمل مربوطه مدارک مورد نیاز را برای کسب مجوز انتشار اوراق تأمین مالی در بورس به سازمان بورس و اوراق بهادار ارائه میدهد و پس از کسب مجوز نهایی نسبت به انتشار اوراق اقدام می نماید.