مروری بر مفهوم «حاکمیت شرکتی»

حاکمیت شرکتی نگاهی ست به نحوه ی مدیریت شرکت ها و رابطه شرکت با سهام داران و ذینفعان را مورد نظر قرار می دهد. سرمایه گذاران اخلاقی می خواهند از صداقت و شفافیت شرکت اطلاع یابند و مطمئن شوند که مدیریت شرکت به دنبال منافع خود و نابودی بقیه نیست. یابند. در اینجا مسائل عمده حاکمیت شرکتی را که موجب نگرانی سرمایه گذاران اخلاقی شده مورد بررسی قرار دهیم.

حسابداری

بسیاری از مسائل حاکمیت شرکتی مرتبط به حسابداری ست. اینکه آیا شرکت در افشای روش های حسابداری صادق و دقیق است؟ آیا با ممنوعیت قانونی مواجه شده و اگر با چنین ممنوعیت هایی مواجه شده است، آیا اقدام به اصلاح مشکلاتی که موجب دردسر شده کرده است یا خیر؟

هیچ سرمایه گذاری نمی خواهد سهام شرکتی را بخرد که مرتکب تقلب حسابداری شده، یا شیوه های حسابداری را مدام تغییر می دهد. با توجه به ISS (موسسات خدمات سهامداری) در صورتی که شرکت بخواهد صورت های مالی اش را مجددا ارائه کند یا مجبور به گرفتن تصمیمی فوری باشد، در این شرایط اگر حسابرس نظر مردود داشته باشد، سرمایه گذاران باید بسیار احتیاط کرده و  به متخصصین کمیته حسابرسی و نقاط ضعف کنترل های داخلی توجه داشته باشند.

روابط سرمایه گذار

سرمایه گذاران نیز مالک شرکت اند و پول آن ها با چگونگی کارکرد شرکت گره خورده است. اما شاید سهم آن ها در اتخاذ تصمیمات و فعالیت شرکت به اندازه کارکنان یا مدیران شرکت نباشد. بنابراین باید مراقب چگونگی سرمایه گذاری های شرکت باشند. برخی شرکت ها انواع مختلف سهام منتشر می کنند که حق رای های متفاوتی دارند، و سرمایه گذاران در برخی از اینطبقات مختلف دارای حق رای کمتری هستند. در بعضی شرکت ها هر سهم یک حق رای دارد. سایر حق رای ها عبارتند از سهام عادی دارای حق رای انتخاب اعضای هیئت مدیره، حق ادغام و تصاحب و...

جبران خسارت اجرایی

سهامداران ممکن است بخواهند حقوق بخش اجرایی(مدیران شرکت) وابسته به عملکرد سهام باشد. اگر سهام رشد خوبی کرد، بخش اجرایی مبلغ بیشتری بدست می آورد اگر رشد کافی نداشت هم دریافتی آن ها مقدار کمتری خواهد بود. اگرچه ممکن است حقوق به این بخش به طور رسمی وابسته به عملکرد نباشد، اما عملکرد ضعیف مدیر عامل ممکن است منجر به برکنار شدن وی شود. عده ای از سرمایه گذاران اخلاقی معتقدند باید در حقوق مدیر عامل محدودیت هایی مانند پرداخت پایین تر ایجاد کرد، ممکن است از این استراتژی استقبال خوبی نشود. مدیر عاملانی که حقوق بیشتری می گیرند، به میزان قابل توجهی بهتر کار می کنند و تا زمانی که عملکرد خوبی داشته باشند ، این ثبات در ارزش سهام شرکت دیده خواهد شد. طبق قانون داد فرنک شرکت ها باید به سهام داران یک حق اختیاری برای جبران خسارت اجرایی داده و نتایج آن را در نظارت های خود ثبت کنند.

تضاد منافع

مهم است که چه کسی در حال هدایت شرکت است و چگونه وظایف خود را مدیریت می کند. اعضای هیئت مدیره باید در 75% جلسات حضور داشته باشند. اگر عضو هیئت مدیره ی دیگری هستند باید زمان لازم برای انجام تعهداتشان را داشته باشند و موقعیت آنها به شکلی نباشد که تضاد منافع ایجاد کند. سرمایه گذاران اخلاقی تمایل بیشتری دارند که درصد بیشتری از اعضای هیئت مدیره مستقل بوده و در شرکتی دیگر نقش مدیریتی نداشته باشند چرا که در این صورت قادرند شرکت را به سمتی مناسب برای سهام داران، هدایت کنند.

مشارکت سیاسی

گاهی شرکت ها با کاندیداهای سیاسی اقدام به مشارکت و تعامل هایی می کنند که طی آن توافقی ضمنی با انتظاراتی متقابل ایجاد می شود. از قبیل اینکه اگر آن شخص انتخاب شد، شرکت نوعی خدمات ویژه از طرف دولت انجام دهد. در برخی موارد شرکت ها اقدام به  ایجاد مشارکت های سیاسی می کنند تا سیاستمداران، از وضع مقررات جدید که کسب و کار انها را تحت تاثیر قرار می دهد، منصرف شوند. سرمایه گذاران اخلاقی ممکن است نخواهند سهامدار شرکت های وابسته به باندهای قدرت باشند.

رفتار غیر قانونی

شرکتی که رفتار غیر قانونی دارد؛ تمام سهام داران و ذی نفعانش را در معرض خطر قرار دهد انواع مختلف رفتار های غیر قانونی که شرکت ممکن است با آنها درگیر شود عبارتند از:  معاملات درون شرکت و مجموعه، رشوه و رشوه خواری و ...  گاهی ارزیابی میزان خسارتی که این اعمال به بار می آورند امری بسیار دشوار است، زیرا برخی از این اعمال مانند رشوه، در آمریکا و برخی کشورهای دیگر ممکن است به صورت امری ضروری برای انجام کسب و کار در آمده باشد. 

حاکمیت شرکتی به عنوان یک موضوع عملی

حاکمیت شرکتی مانند سایر مسائل سرمایه گذاری اخلاقی ،تنها به عنوان یک مساله جالب و خوشایند مطرح نمی شود، بلکه یک عامل مهم در تعیین اهداف شرکت و لازمه ای برای ادامه بقای آن است.