در مطلب «ماتریس «SWOT » راهکاری برای شکل‌گیری استراتژی های سازمان» با نحوه تدوین استراتژی های SO، استراتژی های WO، استراتژی های ST و استراتژی‌های WT آشنا شدید.
درمرحله دوم یعنی مرحله مقایسه عوامل، ماتریس ارزیابی موقعیت و اقدام استراتژیک اهمیت زیادی دارد.
این ماتریس دارای چهارخانه است که عبارتند از استراتژی های تهاجمی، محافظه کارانه، تدافعی یا رقابتی. محورهای ماتریس ارزیابی موقعیت و اقدام استراتژیک نشان دهنده دو بعد داخلی (توان مالی [FS] و مزیت رقابتی [CA]) و دو بعد خارجی اثبات محیط [ES] و قدرت صنعتی [IS] می باشد. برای تعیین وضع کلی سازمان (از نظر استراتژیک) این چهار عامل دارای بالاترین اهمیت می باشد. با توجه به نوع سازمان برای هر یک از ابعادی که بر روی محورهای ماتریس ارزیابی موقعیت و اقدام استراتژیک در نظر گرفته می شوند، می توان از متغیرهای زیادی استفاده کرد.
به هنگام تهیه ماتریس ارزیابی موقعیت و اقدام استراتژیک بهتر است عواملی که پیش از این در ماتریس های ارزیابی عوامل داخلی و عوامل خارجی سازمان گنجاندیم، مورد توجه قرار گیرند. نمونه های دیگری از متغیرها را در جدول زیر ارائه کرده ایم.
عواملی را که می توان به هنگام تهیه ماتریس موقعیت و اقدام استراتژیک به کار برد و آنها را بر روی محورهای ماتریس قرار داد
برای مثال عواملی مانند بازده سرمایه، اهرم مالی، قدرت نقدینگی، سرمایه در گردش و جریان های نقد می توانند بیانگر توان مالی سرمایه باشند. به هنگام بررسی هر سازمان باید کوشید تا آنجا که امکان دارد اطلاعات واقعی در «ماتریس ارزیابی موقعیت و اقدام استراتژیک» را گنجاند، درست به همان‌گونه که در مورد ماتریس تهدیدات، فرصت ها، نقاط قوت و نقاط ضعف عمل می شود.
برای تهیه «ماتریس ارزیابی موقعیت و اقدام استراتژیک» باید به طریق زیر عمل کرد:
1- متغیرهایی را انتخاب نمایید که معرف موارد زیر باشند: توان مالی (FS)، مزیت رقابتی (CA)، ثبات محیط (ES) و توان صنعت (IS).
2- به این متغیرها از 1+ (بدترین) تا 6+ (بهترین) نمره بدهید و دو بازوی FS و IS را تشکیل دهید. دو بازوی ES و CA را برای هر یک از متغیرها تشکیل و از 1- (بهترین) تا 6- (بدترین) نمره بدهید.
3- مقادیر هر یک از متغیرهای موجود بر بازوی هر یک از این محورها را با هم جمع کنید و سپس بر تعداد متغیرها تقسیم نمایید تا نمره میانگین FS، IS، CA و ES به دست آید.
4- بر روی محورهای ماتریس ارزیابی موقعیت و اقدام استراتژیک میانگین نمره های FS، IS، ES و CA را قرار دهید.
5- نمره های موجود بر روی محور X ها را جمع کنید و نقطه متعلق به محور X ها را مشخص نمایید. و نمره های موجود بر روی محور Y ها را جمع بزنید و نقطه مربوط به این محور را تعیین نمایید. این دو نقطه را به هم وصل کنید.
6- از مبدأ مختصات به این نقطه وصل کنید. این خط نشان دهنده نوع استراتژی است که برای سازمان توصیه می شود و می تواند به صورت تهاجمی، رقابتی، تدافعی یا محافظه کارانه باشد.
ماتریس ارزیابی موقعیت و اقدام استراتژیک
ماتریس SWOT برای بیمارستان فرضی
مثالی از ماتریس SWOT برای کسب و کاری کوچک
SWOT کسب و کارتان را تدوین کنید!
مثالی از ماتریس SWOT
برگرفته از کتاب مدیریت استراتژیک، فرد آر دیوید