سرمایه‌گذاری مخاطره‌پذیر چیست؟
سرمایه‌گذاری مخاطره پذیر، سرمایه‌گذاری خصوصی یا نهادی است که شرکت‌های نوپا را در تامین مالی کسب و کارشان کمک می‌کند. این روش تامین مالی از دیدگاه سرمایه‌گذار به ارزش‌گذاری کسب و کار می‌پردازد. همان‌طور که تعریف شده است، سرمایه‌گذاری‌های مخاطره پذیر - با نتیجه غیرقابل اطمینانی- در انتظار افزایش سود چشم‌گیر هستند. سرمایه مخاطره‌پذیر گاهی تنها به‌دلیل ابتکار عمل به کسب‌وکاری تخصیص داده می‌شود اما قطعاً این کسب وکار پتانسیل زیادی برای رشد دارد. افرادی که این پول را سرمایه‌گذاری می‌کنند سرمایه‌گذاران مخاطره‌پذیر VCs نامیده می‌شوند. این سرمایه‌گذاری زمانی صورت می‌گیرد که سرمایه‌گذار مخاطره پذیر، سهام شرکت را خریده باشد و به‌نوعی شریک مالی در کسب‌وکار محسوب می‌شود.
سرمایه‌گذاری مخاطره‌پذیر به ریسک سرمایه یا پتانسیل ریسک در سرمایه‌گذاری اشاره دارد، زیرا این امر شامل ریسک از دست دادن پول در هنگام عدم موفقیت سرمایه‌گذاری است که در نتیجه‌ی آن تا مدت زمان زیادی احتمال رکود سرمایه و حتی کاهش آن بر اساس ارزش زمانی پول وجود دارد.
سرمایه مخاطره پذیر به‌طور خاص از سرمایه‌گذاران نهادی تشکیل شده و با همکاری شرکت‌های سرمایه‌گذاری ایجاد می‌شود. در واقع پولی است که یک سرمایه‌گذار خارجی برای تأمین مالی کسب‌وکاری جدید، در حال رشد یا دارای مشکل فراهم می‌کند. سرمایه‌دار مخاطره‌آمیز به بیمه اهمیت می‌دهد زيرا می‌داند که خطرهای قابل‌توجهی در رابطه با سود آتی شرکت و جريان نقدی وجود دارد. سرمایه‌گذار با دریافت سهام شرکت، تزریق مالی را آغاز می‌کند.
سرمایه خطرپذیر می‌تواند مناسب‌ترین گزینه برای تأمین مالی شرکت‌ها باشد. اغلب برای کسب‌وکارهایی که دارای الزامات سرمایه‌ای بزرگ هستند و گزینه‌ی ارزانی برای آن‌ها وجود ندارد، مناسب است. نرم‌افزار و سایر دارایی‌های معنوی معمولاً شایع‌ترین مواردی است که ارزش آن ثابت نشده است. به‌همین دلیل است که بودجه سرمایه‌گذاری مخاطره پذیر بیشتر در زمینه فناوری‌های سریع و بیوتکنولوژی گسترش می‌یابد.
ویژگی‌های سرمایه‌گذاری مخاطره‌پذیر:
- ریسک بالا
- کمبود نقدینگی
- افق بلندمدت
- مشارکت سهام و سود سرمایه
- سرمایه‌گذاری مخاطره‌پذیر در پروژه‌های نوآورانه صورت می‌گیرد
- تأمین‌کنندگان سرمایه مخاطره پذیر در مدیریت شرکت سهیم هستند
روش‌های سرمایه‌گذاری مخاطره‌پذیر:
- تساوی حقوق
- سهام مشارکتی
- وام مشروط
فرآیند سرمایه‌گذاری مخاطره‌پذیر معمولاً شامل چهار مرحله در توسعه شرکت می‌شود:
- ایده‌یابی
- راه‌اندازی
- بلوغ و توسعه
- خروج
مرحله 1: ایجاد ایده و ارائه طرح کسب‌وکار: گام اولیه در فرایند سرمایه‌گذاری مخاطره پذیر، ارائه طرح کسب‌وکار است. این طرح باید شامل موارد زیر باشد:
- باید خلاصه اجرایی از طرح پیشنهادی کسب‌وکار وجود داشته باشد
- شرح فرصت و پتانسیل و اندازه بازار
- بررسی سناریوهای موجود و مورد انتظار در فضای رقابتی
- پیش‌بینی‌های مالی دقیق و بیان جزییات در نحوه مدیریت شرکت
طرح کسب‌وکار به‌صورت کاملاً دقیق توسط سرمایه‌گذاران مخاطره‌پذیر بررسی‌شده و براساس آن در مورد شما تصمیم‌گیری خواهد شد.
مرحله 2: جلسه مقدماتی: هنگامی‌که مطالعات مقدماتی توسط VC انجام می‌شود، آن‌ها پروژه را با توجه به اولویت‌های‌شان انتخاب می‌کنند. برهمین اساس جلساتی با مؤسسین کسب‌وکار مورد نظر ترتیب می‌دهند تا در مورد پروژه مربوطه به بحث و گفتگو بپردازند. پس از جلسه، VC درنهایت تصمیم می‌گیرد که آیا به مرحله‌ی بعدی با شما امیدوار باشد یا خیر.
مرحله 3: بررسی دقیق طرح پیشنهادی: مرحله مطالعات دقيق بسته به ماهيت پيشنهاد کسب‌وکار متفاوت است. این فرآیند شامل حل مسایل مربوط به ارجاع مشتری، ارزیابی استراتژی‌های محصول و کسب‌وکار، مصاحبه‌های مدیریتی و دیگر تبادل اطلاعات در طول این دوره می‌باشد.
مرحله 4: اسناد موضوعی و مالی: اگر مرحله‌های قبلی رضایت‌بخش بوده باشد، VC سندی را ارایه می‌کند که شرایط و ضوابط اساسی قرارداد سرمایه‌گذاری را توضیح می‌دهد. این سند عموماً قابل مذاکره است و باید توسط تمام طرفین توافق شود، پس از تکمیل اسناد حقوقی و رسیدگی قانونی، وجوه موردنظر در دسترس شرکت متقاضی قرار می‌گیرد.
رویه و استراتژی‌های خروج:
گزینه‌های خروج مختلفی در سرمایه‌گذاری مخاطره پذیر برای صرفه‌جویی در سرمایه‌گذاری وجود دارد که عبارت‌اند از:
- عرضه اولیه سهام (IPO)
- بازگرداندن شرایط به پیش از سرمایه‌گذاری
- ادغام و جذب
- فروش به دیگر سرمایه‌گذار استراتژیک
نتیجه‌گیری:
با در نظر گرفتن ریسک بالا در سرمایه‌گذاری‌های مخاطره‌پذیر، بدیهی است که انتظارات بالاتری از بازده وجود دارد، بنابراین باید مطالعات کاملی از پروژه موردنظر انجام شود و انتظار می‌رود که نسبت بازده به ریسک موردتوجه قرار گیرد. توجه داشته باشید که انجام تعهدات، هم از سوی سرمایه‌گذار و هم از جانب متقاضیان سرمایه؛ اصل مهمی برای هر دو طرف و موفقیت‌آمیز بودن چنین سرمایه‌گذاری‌هایی است.
مترجم: مارال مختارزاده (کارشناس ارشد کارآفرینی)