کانیه وست (Kanye West) یکی از پدیده‌های قرن ۲۱ محسوب می‌شود؛ یک سوپراستار موسیقی رپ در آمریکا که وارد صنعت مد شد و تنها ظرف چند سال، برندی ایجاد کرد که برتری جهانی کتانی «ایر جردن» نایکی را به چالش کشید. داستان او یکی از بهترین داستان‌های خرده‌فروشی قرن است.
کانیه وست در ۸ ژوئن ۱۹۷۷ در آتلانتا، ایالت جورجیا به دنیا آمد. پدرش ری، عکاس خبری بود و در روزنامه آتلانتا ژورنال کار می‌کرد و فعالیت سیاسی هم داشت. مادرش، داندا، معلم بود و بعدا استاد زبان انگلیسی در دانشگاه شیکاگو شد.
داندا در سن ۵۸ سالگی و بر اثر ناراحتی قلبی درگذشت و این اتفاق تاثیر عمیقی بر کار موسیقی وست و همچنین زندگی شخصی او داشت، به‌طوری که کنسرت‌هایی که تا چند ماه بعد برگزار کرد، در سوگ این اتفاق بود
ری و داندا، وقتی که وست سه ساله بود از هم جدا شده بودند.
وست دوران مدرسه را در کنار مادرش بود و تابستان‌ها را با پدر می‌گذراند.
در سن ۱۰ سالگی، به مدت یک سال با مادرش به چین رفت. قرار بود داندا به‌عنوان بخشی از یک برنامه تبادل دانشگاهی، در یک دانشگاه چینی تدریس کند.
وست بعد از بازگشت به شیکاگو، وارد عرصه موسیقی هیپ‌‌هاپ شد. دوران دبیرستان را در مدرسه پولاریس تمام کرد و وارد آکادمی هنر شیکاگو شد، اما کالج را رها کرد تا راه موسیقی را ادامه دهد.
در سپتامبر ۲۰۰۵، وست در شبکه تلویزیونی NBC ظاهر شد تا برای قربانیان توفان کاترینا پول جمع کند. او با انتقاد از جورج بوش، رئیس‌جمهور وقت آمریکا مبنی بر اینکه به سیاه‌پوستان اهمیت نمی‌دهد و به شهر تخریب شده نیواورلئان اهمیت نداده، یک توفان رسانه‌ای ملی به پا کرد.
آغاز مشارکت‌های ییزی
پس از مدتی درگیری‌های شخصی، وست کار موسیقی را کم کرد تا بر صنعت مد و لباس متمرکز شود. کانیه وست در سال ۲۰۰۶ یک مدل کفش برای شرکت آدیداس طراحی کرد که هیچ وقت وارد بازار نشد. اولین برندی که رسما وارد همکاری با وست شد، برند «بیپ» (Bape) بود. وست و بیپ، یک مدل کفش تولید کردند که درحال‌حاضر بسیار کمیاب است. او از سال ۲۰۰۹ همکاری با برندهایی مثل فندی، لویی ویتون، جوزپه زانوتی و از همه مهم‌تر نایکی را در دستور کار قرار داد تا تجربه بیشتری در این کار به‌دست آورد. همکاری او با نایکی پنج سال طول کشید و به تولید سه مدل کتانی معروف به بازار منجر شد. در سال ۲۰۱۳، وست رسما نایکی را ترک کرد. با اینکه این قطع همکاری را بسیار ناراحت‌کننده می‌دانست، اما ادعا کرد که نایکی پول کافی بابت حق امتیاز طراحی‌های او نمی‌پردازد. این اتفاق وست را به سمت آدیداس سوق داد و مشارکت موسوم به «آدیداس ییزی» (Adidas Yeezy) شکل گرفت. این همکاری به راه افتادن یکی از تاثیرگذارترین خط تولیدهای برند کتانی در دنیا منجر شد. بعد از کتانی، محصولاتی مثل پیراهن، کاپشن، شلوار، جوراب و کفش زنانه هم تولید شد.
شرکت ییزی اخیرا مشارکت جدید خود را با شرکت گپ اعلام کرده و قرار است همکاری «ییزی گپ» در نیمه نخست سال ۲۰۲۱ به تولید کفش‌های سبک و مدرن برای مردان، زنان و کودکان با قیمت مناسب منجر شود. قرارداد ییزی و گپ ۱۰ ساله است و شرکت گپ امیدوار است به فروش سالانه یک میلیارد دلار برسند.
گپ که برندهای «اولد نیوی» و «بنانا ریپابلیک» را هم در اختیار دارد، در پنج سال گذشته با کاهش فروش مواجه شده و مجبور شده ۱۰۰ فروشگاه خود را در آمریکای شمالی تعطیل کند و برای حفظ موقعیت خود در صنعت پوشاک، با دشواری مواجه است. پاندمی کرونا هم آسیب شدیدی به این شرکت خرده‌فروشی وارد کرده است.
وست که در دوران نوجوانی خود در گپ کار کرده، سال‌ها به این برند اظهار علاقه کرده بود و در مصاحبه‌ای در سال ۲۰۱۵ گفته بود که می‌خواهد «استیو جابز گپ شود.»
با اینکه ییزی درحال‌حاضر در هفته‌های مد پاریس و نیویورک حضور دارد، اما توافق با گپ، رویای او را مبنی بر تولید انبوه کفش و لباس محقق خواهد کرد.
تلاش برای ورود به لیست میلیاردرها
ییزی یک دارایی پیچیده برای کانیه وست است. او مالک ۱۰۰ درصد این کسب‌وکار است. وقتی لیست میلیاردرهای امسال مجله فوربس منتشر شد و او اسم خود را در آن ندید، شروع به اعتراض کرد و گفت: «فوربس بخشی از یک گروه رسانه‌ای است که سعی می‌کند داستان ثروت خودساخته او را به‌خاطر نژادش سرکوب کند.»
دلیل این اتفاق، وابستگی امور تولید، بازاریابی و توزیع کفش‌های ییزی به آدیداس بود که سال ۲۰۱۹ را با ۵/ ۱ میلیارد دلار درآمدزایی به پایان رساند. وست حدود ۱۵ درصد این مبلغ را بابت حق امتیاز طراحی کفش‌ها دریافت می‌کرد. در نهایت، ارزیابی‌های فوربس، ارزش سهام او را در شرکت ییزی، ۴/ ۱ میلیارد دلار برآورد کرد که البته دارایی غیرنقد است و به این ترتیب وست بالاخره به باشگاه میلیاردرها پیوست.
