امروز ۹ اسفند دکتر سورنا ستاری در مراسم افتتاح فاز سوم مرکز رشد و نوآوری انستیتو تحقیقات تغذیه ای و صنایع غذایی، با اشاره به اهمیت توسعه مراکز رشد و شرکت های فناورانه در کاهش وابستگی به واردات در کشور، گفت: نمی توان با تفکر سایر دولت ها در حوزه تولید و واردات، کشور را اداره کنیم، چرا که اقلیم و شرایط آب و هوایی متفاوت است، باید به پتانسیل موجود در صنعت غذا توجه و شرکت های قوی راه اندازی کنیم.
وی ادامه داد: خط تولید شرکت های فناورانه باید بومی سازی شود و تمام طراحی های آن در داخل کشور صورت گیرد. مهم این است مغز سیستم دست ما باشد و تمام تغییرات را با تصمیمات خود اعمال کنیم.
ستاری با اشاره به لزوم حضور شرکت هایی با طرح و ایده داخلی در پارک های علم و فناوری، تاکید کرد: تولید و تجاری سازی باید در بخش خصوصی صورت گیرد. هزینه کردن بخش خصوصی در حوزه R&D (تحقیق و توسعه)، کلید تجاری سازی است و سرمایه گذاری روی ایده پردازان جوان و اندیشمند و حمایت از پروژه های تحقیقاتی بسیار کمک کننده خواهد بود.
معاون علمی و فناوری ریاست جمهوری، صنعت غذا را بعد از صنعت نفت، گاز و پتروشیمی، بزرگترین صنعت در کشور خواند و گفت: در این صنعت یک دنیا کار روی زمین مانده داریم و بخش خصوصی باید ورود کند، این بخش است که تجارت را درک می کند.
وی بر ضرورت استفاده از پتانسیل موجود در دانشکده های مهندسی و اهمیت ایجاد ارتباط بین رشته ای در حوزه صنایع غذایی تاکید کرد.
دکتر علیرضا زالی رئیس دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی در این مراسم با اشاره به اینکه مرکز رشد و نوآوری می تواند حلقه وصل صنایع غذایی و بخش خصوصی و کریدوری برای پردازش ایده های فناورانه و سرمایه گذاران باشد، گفت: راه اندازی مرکز رشد در انستیتو تحقیقات تغذیه ای و صنایع غذایی کشور، به پیشنهاد و حمایت معاون علمی و فناوری ریاست جمهوری صورت گرفت.
وی ارزش صنایع غذایی در اقتصاد مقاومتی را بسیار بالا دانست و افزود: ۱۰ درصد اقتصاد صنعتی، ۱۵ درصد وجه اشتغالی و ۱۲ الی ۱۵ درصد ارزش افزوده استحصالی، سهم صنعت غذایی کشور است. همچنین ۲ هزار و ۵۰۰ کارگاه از مجموع ۱۳ هزار کارگاه متوسط تولیدی، در همین حوزه فعالیت می کنند.
زالی در خصوص آسیب های این صنعت تاکید کرد: استفاده بهینه از ظرفیت تولید ۵۰ میلیون تنی در داخل کشور صورت نمی گیرد و نیاز به توسعه کمی و کیفی در این زمینه به شدت حس می شود. همچنین باید از فرصت صادرات جهانی که ناشی از بروز چالش بحران کرونا و تحریم ها ایجاد شده، استفاده کرد.
وی ادامه داد: پیش بینی می شود در سال آتی، برنج، غلات و حبوبات سهم گرانتری در بازار جهانی داشته باشد. در سال اخیر استراتژی اقتصادی کشور چین مبتنی بر ذخیره این محصولات بوده است تا نیاز آینده کشورها را تامین کند.
رئیس دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی یادآور شد: اگرچه در طول سالیان اخیر صادرات مواد غذایی در کشور رشد شتابانی را تجربه کرده اما این رشد در تناظر با تمام استعدادهای بالقوه و بالفعل داخلی، به ویژه با توجه به شرایط اقلیمی حاکم در کشور نیست.
وی خاطرنشان کرد: استفاده از فناوری های نوین در صنعت غذایی که بن مایه اصلی شکل گیری مرکز رشد و نوآوری است، بسیار اهمیت دارد. این مهم با هدف بالابردن کمیت و کیفیت تولید، توجه به فرآیند های تولید و پردازش با رویکرد حفظ کیفیت و افزایش ماندگاری مواد غذایی باید حاصل شود.
زالی صنایع غذایی را یکی از پررقابت ترین عرصه های صنعتی در کشور دانست و افزود: وجه غالب کشورهای صنعتی در این زمینه، امتزاج فناوری های نوین با صنعت غذاست؛ بهره گیری از فناوری هایی همچون نانو، لیپوزوم ها، پلاسمای سرد و پالس های الکتریکی.
وی اضافه کرد: از فرآیند تولید تا بسته بندی باید در مراکز رشد صنایع غذایی مورد توجه قرار گیرد. نکته بسیار مهم این است که بخش عمده دورریز محصولات غذایی، پیش از رسیدن به دست مصرف کننده صورت می گیرد. در حالی که در کشورهای توسعه یافته، اینگونه نیست و محصولات پس از رسیدن به دست مصرف کننده، دورریز دارند.
رئیس دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی افزود: سازمان خواربار و کشاورزی ملل متحد (فائو) بارها اعلام کرده است هر شهروند ایرانی، بالغ بر ۱۳۴ کیلوکالری در روز، محصولات غذایی را هدر می دهد. اگر فرض کنیم از ۹۰ میلیارد متر مکعب مصرف سالیانه آب، ۸۰ میلیارد متر مکعب سهم صنعت کشاورزی است، میزان اهمیت این هدررفت را درک می کنیم. این آمار با کیفیت مواد غذایی ارتباطی مستقیم دارد.
وی ، دورریز مواد غذایی در ایران را هفت برابر فرانسه اعلام کرد و گفت: دورریز مواد غذایی در مجموع ۲۷ کشور اروپایی، ۹۰ میلیون تن در سال گزارش شده که این آمار در کشور ما ۳۵ میلیون تن در سال، یعنی معادل ۵۰ تا ۶۰ درصد صادرات مواد نفتی است. استفاده بهینه از فناوری های نوین در مراکز رشد می تواند در این حوزه بسیار کمک کننده باشد.
به گفته رئیس دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی باید به سهم صنایع غذایی در صادرات، اشتغال زایی، تحریم زدایی و تجلی اقتصاد مقاومتی و لزوم ایجاد شرایط تسهیل یافته برای وجود تنوع غذایی توجه ویژه شود.
وی با اشاره به لزوم حمایت از نسل جوان دانشجویی و نگاهه ای مبتکرانه و خلاقانه در مرکز، عنوان کرد: مرکز رشد محل تجلی تمام خلاقیت های صنعت غذایی است. توجه به بازار داخلی و خارجی، توجه به سبد غذایی مطلوب و مورد تقاضای ایرانیان، توجه به ریزمغذی ها، استفاده از سبد غذایی متنوع در پاسخ به رژیم های غذایی متداول در کشور، افزایش سطح ایمنی در مواد غذایی و حرکت به سمت تولید مواد غذایی فراسودمند باید اولویت مرکز رشد قرار گیرد.
زالی یادآور شد: انستیتو تحقیقات تغذیه ای و صنایع غذایی کشور باید برای تبدیل این مرکز رشد به کریدوری مطمئن برای ایده پردازی و تجاری سازی تلاش کند. بی شک فعالیت در سایه همکاری های معاونت علمی و فناوری، مسئولیت اجتماعی این انستیتو را چندین برابر خواهد کرد.