کارخانه‌های نوآوری از بازیگران جدید زیست‌بوم کارآفرینی هستند که در کنار خانه‌های خلاق و نوآوری مفهوم نوینی از هم‌افزایی را به همراه آورده‌اند.
کارخانه‌های نوآوری مکانی برای تجمع شرکت‌های نوپا یا همان استارتاپ‌ها هستند و خدمات مورد نیاز و مرتبط با آنها را به صورت متمرکز برایشان فراهم می‌کنند.پس در این مکان‌ها ابزارها و منابع مورد نیاز کارآفرینی شامل زیرساخت ها، مربیان و مشاوران، سرمایه گذاران ریسک پذیر، شتابدهنده ها، خدمات دهندگان به استارتاپ ها و کسب و کارها گرد هم می‌آیند؛ برای راه اندازی و توسعه کسب و کار مورد نیاز.
کدام استان‌ها کارخانه نوآوری دارند
در حال حاضر 16 کارخانه نوآوری در 13 استان کشور بر اساس استانداردها و الگوهای بین‌المللی و الزامات اولیه با حمایت معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری در حال راه اندازی است و از این تعداد 3 کارخانه به بهره‌برداری رسیده است. استان‌هایی مانند تهران، فارس، مرکزی، خراسان رضوی، یزد، قم، کرمانشاه، گیلان، البرز، لرستان، سیستان و بلوچستان، گلستان و آذربایجان شرقی این استان ها هستند.همچنین 6 استان نیز مراحل پایانی تعیین فضا و آغاز عملیات عمرانی را طی می کنند که می توان به مازندران، اصفهان، بوشهر، کردستان، اردبیل و سمنان اشاره کرد.از آنجا که کارخانه های نوآوری محل تجمع شرکت‌های دانش بنیان و فناور نوپا و سایر بازیگران زیست بوم نوآوری هستند، تلاش شده قبل از ایجاد فضای فیزیکی نسبت به ایجاد زیست بوم و توانمندسازی بازیگران آن اقدام شود. معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری نیز اولویت خود را ایجاد، تقویت و توسعه این کالبد محتوایی قرار داده است تا بتوان به ارزش افزوده مورد انتظار از کارخانه‌های نوآوری دست یافت.
نام کارخانه های نوآوری از کجا آمد
هدف از راه اندازی کارخانه‌های نوآوری تجمیع منابع، تسهیل رشد کسب و کارها و افزایش شانس موفقیت آنها است. عنوان کارخانه های نوآوری از شکل گیری استیشن اف پاریس در جهان مطرح شد که فضای قدیمی ایستگاه راه آهن قدیمی پاریس که غیر قابل استفاده بود را با معماری مدرن و جذاب به یک فضای استارتاپی تبدیل کردند.این موضوع به سرعت به تغییر فضاهای قدیمی مثل کارخانه‌هایی که با گسترش شهرها، جر محدوده داخلی شهرها قرار گرفته و تعطیل و متروکه شده اند به فضاهای استارتاپی و نوآوری در سایر کشورها منجر شد. البته نام آنها لزوما کارخانه نیست و از اسامی متنوعی از جمله کارخانه هم استفاده می کنند. این فضاها مختص مجموعه های نوپا است و عمدتا نقش مربیگری و توانمندسازی را بخش خصوصی انجام می دهد.پس کارخانه های نوآوری ضمن در اختیار قرار دادن فضای اشتراک کاری، امکان تعامل و همفکری را فراهم می کنند و پاسخگوی تمامی نیازهای حوزه کسب و کار اعم از مشاوره بازار، مربی گری، مشاوره محصول، ارزیابی، جذب سرمایه گذار و تبلیغات می شوند.از آنجا که کارخانه های نوآوری محل استقرار بازیگران زیست بوم فناوری هستند در نتیجه ذینفعانی مانند شتابدهنده ها، دفاتر پارک‌های علم و فناوری و مراکز رشد، شرکت های سرمایه گذار خطر پذیر، استارتاپ ها و ارائه دهندگان خدمات به کسب و کارها در آن مستقر هستند.