به گزارش مرکز روابط عمومی و اطلاع رسانی معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری؛ از آنجا که معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری به عنوان نهادی فراسازمانی، نقش کلیدی در تدوین سیاستهای کلی علم و فناوری کشور ایفا میکند، با توجه به سیاستهاي کلان نظام، توسعه شبکه سیاستگذاري و ارزیابی علم و فناوري از جمله اقداماتی است که منجر به تکمیل حلقههاي نظام ملی نوآوري خواهد شد.
سه رویداد کلیدی در سیاستگذاری نوآوری فناورانه با رویکرد کالیبراسیون سیاستها و اقدامات در راستای اقتصاد مقاومتی و دانشبنیان شامل تنظیم و به تصویب رسانیدن برنامه توسعه تولید محصولات دانشبنیان (ماده 43 قانون رفع موانع تولید رقابتپذیر و ارتقای نظام مالی کشور) و تدوین احکام برنامه ششم توسعه در حوزه علم و فناوری، ایجاد زیرساختهای اطلاعاتی و هوشمندی سیاستی و تشکیل دبیرخانه آیندهنگاری علم و فناوری می شود.
تدوین محور علم و فناوری برنامه ششم توسعه
تدوین بخش علم و فناوری برنامه ششم توسعه از اولویتهای اصلی معاونت سیاستگذاری و ارزیابی راهبردی در سال 94 بوده است و کارگروه تخصصی متشکل از نهادهای ذینفع به منظور تدوین احکام برنامه، تشکیل شد.
فرآیند تدوین محور علم و فناوری برنامه ششم، از تدوین شاخصها و ارزیابی وضع موجود و مطلوب، تا چالشهای توسعه علم و فناوری و سرانجام، مفاد قانونی مورد نیاز برای غلبه بر چالشها و دستیابی به وضع مطلوب را در بر میگرفت. این نظرات همچون تجربیات سالهای گذشته، به سازمان مدیریت و برنامهریزی کشور که متولی یکپارچهسازی آن بود، ارسال شد.
تدوین برنامه توسعه تولید محصولات دانشبنیان
تصویب قانون رفع موانع تولید رقابتپذیر و ارتقاء نظام مالی کشور و بهویژه ماده 43 این قانون، معاونت علمی و فناوری رییس جمهوری را بر آن داشت تا با تدوین برنامه مناسب بتواند چرخه اقتصاد شرکتهای تولیدکننده محصولات دانشبنیان را تکمیل کند.
تا قبل از تصویب این قانون، تمرکز حمایتهای معاونت بیشتر بر تحریک عرضه محصولات دانشبنیان قرار داشت. بنابراین فرآیند تدوین برنامه با طراحی مدل مفهومی آغاز شد؛ به این معنا که الزامات تولید محصولات و خدمات کیفی دانشبنیان(حمایت از طرف عرضه، تحریک تقاضا و بازارسازی، تسهیل تبادل عرضه و تقاضا، نظام تأمین مالی پژوهش و فناوری، و شفافیت اطلاعات و هوشمندی سیاستی) توسط بنگاههای نوآور شناسایی شد و برنامه با در نظر گرفتن این محورهای پنجگانه تدوین شدند.
در این برنامه، کارگروهی متشکل از دستگاهها و وزارتخانههای تأثیرگذار پیشبینی شده است که به تکمیل عرضه و تقاضای محصولات دانشبنیان کمک خواهند کرد.
در حال حاضر 6 جلسه در کارگروه تخصصی متشکل از نمایندگان عضو کارگروه، در خصوص تدوین برنامههای عملیاتی مرتبط تشکیل شده است و کارگروه اصلی تولید، تقاضا و صادرات محصولات دانشبنیان نیز ضمن برگزاری 3 جلسه، برنامههای اولویتدار را نیز تصویب کرده است.
ایجاد زیرساختهای اطلاعاتی و خلق هوشمندی سیاستی
معاونت علمی برای ایجاد این زیرساخت ها به روشهای گوناگون برگزاری دومین دوره طرح ملی پیمایش نوآوری ایران، طراحی نظام جامع پایش و ارزیابی علم، فناوری و نوآوری، انجام پروژه STIP Review Iran 2016 با همکاری سازمان کنفرانس تجارت و توسعه سازمان ملل و طراحی داشبوردهای سیاستی به منظور رصد وضعیت ستادهای توسعه فناوری با استفاده از شاخصهای علم، فناوری و نوآوری اقدام کرده است.
آیندهنگاری ملی
با هدف ارتقا هوشمندی فناورانه کشور با تلاشهای صورت گرفته در دولت یازدهم سکانداری برنامههای آیندهنگاری ملی کشور بر عهده معاونت علمی و فناوری قرارداده شد که با فعالسازی دبیرخانه برنامه درسال 94 تشکیل ضمن طرحریزی مدل بومی و ملی، در حال حاضر 4 طرح ملی و اولویتدار توسط این دبیرخانه در حال بررسی و اجرایی شدن است.
مالکيت صنعتي
با توجه به مشخص نبودن مرجع پیگیری و ساماندهی مالکیت صنعتی و درجه اهمیت آن در سرنوشت شرکتها و اقتصاد دانشبنیان، در راستای رفع نارساییهای موجود در نظام ملی مالکیت صنعتی ایران، درسال 93 طرحی با هدف کمک به تصمیمسازی بهتر در این حوزه به قوه مجریه ارائه شد.
همچنین با توجه به اهمیت ویژه تبادلات داراییهای نامشهود طی سالهای 93 و 94 مشارکت در تدوین پیشنویس آییننامه ارزشگذاری داراییهای نامشهود در طرحهای سرمایهگذاری با هدف تسهیل و ضابطهمند کردن آن صورت گرفت.
طرح پیشنهادی استفاده از ظرفيت متخصصان و دانشمندان برجسته ايراني غير مقيم
به منظور استفاده از ظرفيت متخصصان و دانشمندان برجسته ايراني غير مقيم، در دانشگاههای معتبر کشور و همچنین شناسایی و معرفی ظرفیتهای موجود در حوزههای مختلف علمی و فناوری موسسات و مراکز علمی داخل به نخبگان غیر مقیم و ایجاد ارتباط میان آنها، طرح پیشنهادی به هیات دولت تقدیم شد..
دستورالعملهای پیوست فناوری
در فضای پساتحریم لزوم اتخاذ تدابیری به منظور استفاده بهینه از تقاضای پروژههای ملی و بینالمللی در راستای توسعه فناوریهای مورد نیاز داخلی و نیز الزام و تشویق طرفهای خارجی به انتقال دانش و فناوری بسیار ضروری است. در نتیجه با مطالعات صورت گرفته در حوزه علم و فناوری کشور و با توجه به برهه حساس شرایط پسا برجام، دستورالعملهای پیوست فناوری بهویژه در پروژههای ملی و بینالمللی و همکاریهای فناورانه در شورای امنیت ملی، شورای عالی انقلاب فرهنگی و وزارتخانههای بخشی تدوین شد. در این راستا تدوین طرح جامع انتقال فناوری به کشور از برنامههای کلیدی معاونت خواهد بود.