فرض کنید ایده‌ای دارید و می‌خواهید کسبوکاری راه‌اندازی کنید. از چه راهی می‌توانید سرمایه مورد نیازتان را تامین کنید؟ سراغ حساب پس‌اندازتان می‌روید؟ از بانک وام می‌گیرید؟ روی پلتفرم‌های تامین مالی جمعی «Crowdfunding» حساب می‌کنید؟ شاید هم به‌سراغ سرمایه‌گذاران فرشته‌خو یا خطرپذیر بروید.
در این مطلب هر یک از این گزینه‌ها را باهم بررسی می‌کنیم:
۱- از منابع مادی و معنوی رایگان استفاده کنید:
اگر واقعا بخواهید کاری را انجام دهید، بالاخره راهی برای انجام آن پیدا می‌کنید. حتی اگر منابع‌تان محدود باشد. شاید در ابتدای امر راه اندازی کسب و کاری پردرآمد، شبیه فتح قله‌ای دست‌نیافتنی به‌نظر برسد. البته راه‌اندازی استارت‌آپ همیشه با ریسک همراه است. اما می‌توان هزینه‌ها را کاهش داد و منابع مالی هدفمندی جذب کرد.
گام اول سخت‌ترین مرحله است. کافی است شروع کنید، با خواندن مطلبی کوتاه درباره کسب‌وکارتان، گفتگو با دوستی که تجربیات خوبی در راه اندازی استارتاپ دارد و حتی با استفاده از تجهیزات دست دومی که در خانه دارید. همه اینها کمک می‌کنند، انرژی و انگیزه لازم برای شروع کسب و کارتان را بدست آورید.
سعی کنید برای هر قدمی که برمی‌دارید نظرات افراد متخصص و باتجربه را بشنوید. در سمینارها و دورهمی‌های استارتاپی که این روزها بسیاری از آنها به‌صورت رایگان برگزار می‌شوند، شرکت کنید. با اساتیدی که در این جلسات حضور دارند ارتباط برقرار کنید. اگر کمی زیرک باشید با کمترین هزینه می‌توانید از تجربیات ارزشمندشان بهره ببرید.
سری به کیف پول‌تان بزنید. به حساب پس‌اندازهای بانکی، سهام‌تان در بازار بورس، سرمایه‌های خوابیده و.... می‌توانید با فروش چیزهای ارزشمند کوچک برای خودتان سرمایه جمع کنید. اگر همین منابع مادی و معنوی قابل دسترس را کنار هم بگذارید، اعتماد به نفس و انگیزه شما برای راه‌اندازی استارتاپ‌تان چند برابر می‌شود.
۲- به تامین مالی جمعی «Crowdfunding» فکر کنید:
تامین مالی جمعی هم روشی جایگزین برای تامین سرمایه اولیه کسب و کارهای نوپا است. در این روش می‌توانید به‌جای اینکه طرح کسب و کارتان را به سرمایه‌گذاران ارائه کنید، ایده‌تان را در یکی از پلتفرم‌های Crowdfundingمعرفی کنید. در این پلتفرم‌ها تمام مردم این فرصت را دارند که اگر به ایده کسب و کاری علاقمند هستند، بتوانند با هر حجم سرمایه‌ای در آن سرمایه‌گذاری کنند.
تامین مالی جمعی، می‌تواند به چهار صورت انجام شود:
۱. افراد سرمایه‌شان را بدون هیچ چشم‌داشت مادی و صرفا با انگیزه‌های معنوی به استارتاپ‌تان اهدا می‌کنند.
۲. افراد حاضرند بخشی از سرمایه مورد نیازتان را از طریق وام‌های کوتاه‌مدت و بلند‌مدت تامین کنند.
۳. افراد در ازای سرمایه‌ای که اهدا می‌کنند، انتظار پاداش دارند. این پاداش می‌تواند از جنس تشکری ساده یا صرفا نام بردن از شخص باشد.
۴. افراد انتظار دارند در ازای ارایه سرمایه‌شان درصدی از درآمدتان به آنها تعلق گیرد.
پلتفرم‌های تأمین مالی جمعی، به‌عنوان وبسایت‌های واسطی هستند که تعامل بین درخواست‌کنندگان سرمایه و سرمایه‌گذاران را آسان می‌کنند. پلتفرم‌های تأمین مالی جمعی، محیطی امن با دسترسی آسان را برای انجام این تعاملات فراهم می‌کنند. شیوه کار این پلتفرم‌ها به صورتی است که اگر به اهداف خود برسید، می‌توانید پول بگیرید. در غیر این صورت هرکس پول خود را بر می‌دارد، بدون هیچ گونه ضرر مالی یا احساس شکست و زیان.
۳- دریافت وام کسب و کار؛ آری یا نه؟
بسیاری از متخصصان با تامین مالی استارتاپ‌ها از طریق دریافت وام موافق نیستند. حتی معتقدند وام دادن به استارتاپ‌ها خیانت به آنها است. چراکه وام برای شرکتی از آب و گل درآمده است. شرکتی که بتواند بازار، قیمت، رقبا و ریسک‌هایش را پیش‌بینی کند. عملا چنین چیزی درمورد استارتاپ‌ها صدق نمی‌کند. هیچ‌کس نمی‌داند ماه بعد برای شرکتی نوپا چه اتفاقی می‌افتد. بسیاری از استارتاپ‌ها شکست می‌خورند و باید پول‌های وام گرفته را پس بدهند. بازگرداندن این همه پول بعد از تجربه تلخ شکست کار ساده‌ای نیست.
با این حال شاید شما هم به صورت مقطعی و کوتاه مدت ترجیح بدهید که استارتاپ‌تان را از طریق وام کسب و کار تامین مالی کنید. برای این منظور قبل از درخواست وام به چند نکته توجه کنید:
هنگام درخواست وام باید طرح کسب‌وکارتان را ارایه کنید. بنابراین مطمئن شوید، تا حد امکان به‌روز شده باشد. املای صحیح کلمات و استفاده از قواعد نگارشی می‌تواند طرح‌تان را حرفه‌ای جلوه دهد. مدارک فروش و قراردادهای موثق را ضمیمه کارتان کنید. همه هزینه‌ها و جریان‌های درآمدی‌تان را کاملا واقع بینانه پیش‌بینی کنید. باید نشان دهید که می‌توانید بدهی‌ها و امور مالی‌تان را به‌خوبی مدیریت کنید. هیچ شرکت نوپایی تا ابد باقی نخواهد ماند. پس استراتژی خروج داشته باشید.
۴- می‌توانید روی حمایت‌های سرمایهگذار فرشته‌خو حساب کنید:
سرمایهگذار فرشته‌خو، فردی است که سرمایه‌اش را در کسبوکاری نوپا سرمایه‌گذاری می‌کند. برخلاف باور عمومی، اغلب این نوع سرمایه‌گذاران میلیونر نیستند. آنها ممکن است متخصصینی همچون پزشکان و وکلا باشند یا افرادی که با آنها کار می‌کنید مثل مدیران، تأمین‌کنندگان و مشتریان و حتی کارآفرینان. اگر سرمایهگذار فرشته‌خو خودش کارآفرین باشد یا پیش‌تر کارآفرینی را تجربه کرده باشد؛ احتمالا برای کمک به کسب‌وکارهای نوپا و کارآفرینان جوان، انگیزه بیشتری دارد. سرمایه‌گذاران فرشته‌خو تنها به‌دنبال سودآوری نیستند. آنها بیش از سرمایه‌داران معمولی به کارآفرینان اعتماد و به موفقیت، تلاش خستگی‌ناپذیر و نظم ذهنی آنها ایمان دارند.
سرمایه‌گذاران فرشته‌خو معمولاً ریسک‌پذیرند. تمایلی به کنترل کسب‌وکار ندارند، اما مایلند در ازای سرمایه‌گذاری‌‌شان درصدی از ارزش شرکت را دریافت کنند. اولویت مهم‌شان تیم مدیریتی شماست. به‌دنبال شواهدی می‌گردند که نشان دهد، اعضای تیم‌تان می‌توانند به خوبی باهم کار کنند.
برای جلب سرمایه‌گذاران فرشته‌خو، در درجه اول باید مطمئن شوید که انگیزه‌ها، نیات و اهداف آنها را درک می‌کنید. همچنین خودتان باید مطمئن شوید که می‌توانید به‌طور خلاصه دیدگاه‌ها و اهداف‌تان را برای راه‌اندازی کسب‌وکار و توسعه شرکت بیان کنید.
چگونه از حمایت‌های سرمایه‌گذاران فرشته‌خو بهره‌مند شویم؟
۵- نظر سرمایه‌گذاران خطرپذیر را جلب کنید:
سرمایه‌گذاران خطرپذیر با ارزش‌گذاری و ارزیابی پتانسیل شرکت‌های نوپا، برای تأمین مالی آنها تصمیم می‌گیرند. سرمایه‌گذاران خطرپذیر یا VCها افراد باتجربه‌ای هستند که دیدگاه و منطق فکری منحصربه‌فردی دارند. با توجه به همین موضوع ممکن است آنها ارزیابی متفاوتی از استارتاپ‌تان داشته باشند. سرمایه‌گذار‌های خطرپذیر در انتظار افزایش سود چشم‌گیر هستند. این سرمایه‌گذاری زمانی صورت می‌گیرد که سرمایهگذار خطرپذیر، سهام شرکت را خریده باشد و به نوعی شریک مالی در کسب‌وکار محسوب شود. درواقع سرمایهگذار با دریافت سهام شرکت، تزریق مالی را آغاز می‌کند.
سرمایه‌گذاری خطرپذیر به پتانسیل ریسک در سرمایه‌گذاری اشاره دارد، زیرا این امر شامل ریسک از دست دادن پول در صورت عدم موفقیت سرمایه‌گذاری است که در نتیجه‌ی آن تا مدت زمان زیادی احتمال رکود سرمایه و حتی کاهش آن براساس ارزش زمانی پول وجود دارد. بنابراین در هرکسب و کار جوانبی وجود دارد که بیشتر از بقیه مورد توجه سرمایهگذار قرار می‌گیرد: مثلا مسئله‌ای که کسب‌وکارتان به آن می‌پردازد، راه‌حل منحصر به فرد شما برای این مسئله، طرح کسب و کارتان، بازار و مشتریان، رقابت‌پذیری، اعضای تیم و ...
این توصیه‌ها به شما کمک می‌کند، احتمال جذب سرمایهگذار خطرپذیر را افزایش دهید
در ویدیوی زیر روش‌های تامین مالی استارتاپ‌ها را به صورت اجمالی مرور می‌کنیم:
بسیاری از ایده‌های کسب و کار صرفا به خاطر کمبود بودجه مالی، هرگز طعم موفقیت و اجرایی شدن را نچشیده‌اند. اجازه ندهید بی‌پولی، شما را از راه اندازی کسب و کار رویایی‌تان بازدارد.
نویسنده: نازنین توکلی (کارشناس ارشد مدیریت صنعتی)
