۱.تخمین اندازه بازار هدف:
یکی از اولین اشتباهاتی که افراد در نوشتن بوم مدل کسب و کار انجام می دهند مربوط به ((بخش مشتریان)) است. بدین ترتیب که اندازه بازار هدف را خیلی کم یا خیلی زیاد در نظر می گیرند. مثلا افراد زیادی را به عنوان مشتریان خود در نظر می گیرند در نتیجه در طراحی محصول یا خدمات خود سعی در جلب رضایت همه دارند و می خواهند محصول و خدماتشان به گونه ای باشد که مناسب همه افراد باشد. این کار نتیجه مطلوبی نخواهد داشت. چون این یک تصور اشتباه است که همه افراد می توانند مشتری ما باشند.
۲.نیاز مشتری به «ارزش پیشنهادی» شما:
ارزش پیشنهادی از کجا تعیین می شود؟ برای مشخص کردن ارزش پیشنهادی باید نیاز گروه های مختلف مشتریان‌مان را بدانیم. برای این کار می توانیم با آنها مصاحبه کنیم. توجه کنید راه حل شما برای مشکل و نیاز مشتریان می شود ارزش پیشنهادی که در بوم مدل کسب و کار می نویسید و نکته بسیار مهم این است که مطمئن شوید مشتری به ارزش پیشنهادی شما بسیار بسیار نیازمند است.
در واقع ارزش پیشنهادی شما باید برای مشتری حیاتی باشد تا مطمئن شویم بابت آن پول پرداخت می کند اگر مشتری در مقابل ارزش پیشنهادی شما تنها بگوید «خوب است» این کافی نیست. برای اینکه میزان نیاز مشتری به ارزش پیشنهادی خود را تخمین بزنید از مشتری بخواهید به شما مقیاس بدهد مثلا از او بخواهید بگوید در بازه ای از اعداد به«ارزش پیشنهادی» شما چه نمره ای می دهد؟ این کار میزان اهمیت ارزش پیشنهادی شما برای مشتری را نشان می دهد. توجه داشته باشید وقتی چند گروه مشتری دارید باید با افرادی از همه این گروه ها صحبت کنید.
۳.محاسبه زمان و درآمد خود در ساختار هزینه ها:
برخی افراد در طراحی بوم مدل کسب و کار مدت زمانی را که خودشان صرف فعالیت های کسب و کاری شان می کنند را در نظر نمی گیرند و صرف اینکه خودشان صاحب کسب و کار هستند وقت خود و حقوق ساعتی خود را در هزینه ها محاسبه نمی کنند. این کار اشتباه است.
یکی از اهداف اساسی کسب و کار رسیدن به در آمد است شما باید در هزینه ها، دستمزد هر ساعت کار خود را به عنوان یک نیروی کار محاسبه کنید. تنها در این صورت می توانید برآورد کنید جریان درآمد شما نسبت به زمان و هزینه ای که صرف می کنید به قدری هست که شروع این کار منطقی باشد یا خیر.
۴.مبهم بودن اطلاعات:
وقتی بوم مدل کسب و کار خود را تکمیل کردید می توانید آن را به چند نفر نشان دهید تا مطمئن شوید برای دیگران هم قابل درک است. گاهی اوقات وقتی اطلاعات شما از محصول، خدمات، مشتریان، بازار و ... کافی نیست بوم شما شفاف نخواهد بود و مبهم به نظر می رسد. هر چقدر دسته بندی مشتریان تان درست تر باشد و آنها را خوب بشناسید، اطلاعات کامل تری راجع به بازار، محصول یا خدمات کسب کنید بوم مدل کسب و کار شما شفاف تر خواهد شد.
بیزنگار پلتفرمی برای طراحی آنلاین بوم های کسب و کارتان به صورت گروهی و انفرادی
۵.بوم مدل کسب و کار را یک بار برای همیشه پر نکنید:
سلیقه مشتریان، وضعیت بازار، هزینه ها و ... تغییر می کنند و ثابت نیستند. کسب و کار شما اگر انعطاف پذیر نباشد و خود را با تغییرات هماهنگ نکند محکوم به فناست. برخی کارآفرینان یک بار بوم مدل کسب و کار را پر می کنند و آن را برای همیشه کنار می گذارند این کار اشتباه است.
در فواصل زمانی بوم مدل کسب و کار خود را بازبینی کنید و تغییرات لازم را اعمال کرده مطابق آن پیش بروید. حتی اگر کسب و کار شما در حال حاضر در حال رشد است این بدان معنا نیست که این روال همیشه ادامه خواهد داشت. ممکن است با گذشت زمان نیاز باشد یک گروه جدید به مشتریان خود اضافه کنید یا محصول و خدمات جدیدی اضافه کنید یا به فکر بازار جدیدی باشید. پس بوم مدل کسب و کار را کنار نگذارید.
نویسنده: سکینه حجازی فر (کارشناس ارشد کارآفرینی)