بهترین راه برای شناخت اکوسیستم استارت‌آپی ترکیه، بررسی آن در دوره‌های زمانی است. بعد از سال ۲۰۰۰ این اکوسیستم را می‌توان به سه بخش تقسیم‌بندی کرد. نخستین دوره که از سال ۲۰۰۰ تا ۲۰۰۹ است، دوره «خودراه‌اندازی» نامیده می‌شود. با توجه به نبود سرمایه‌گذاران کافی در آن زمان، بیشتر استارت‌آپ‌های موفق با خودکفایی ظاهر شدند و رشد کردند. در دوره دوم که از سال ۲۰۱۰ تا ۲۰۱۷ را شامل می‌شود، شاهد جریان ورودی گسترده فعالان حامی به این اکوسیستم هستیم که باعث شد استارت‌آپ‌ها با کمک سرمایه‌گذاری بیرونی رشد کنند.
این فعالان شامل سرمایه‌گذاران فرشته، سرمایه‌گذاران خطرپذیر و برنامه‌های شتاب‌دهنده هستند که در این مدت کار خود را شروع کردند، تجربه به دست آوردند و نخستین سرمایه‌گذاری‌های خود را انجام دادند. دوره سوم، از سال ۲۰۱۸ به بعد است که دوره اوج گرفتن نام دارد. نخستین شرکت‌های تک‌شاخ ترکیه در این دوره شکل گرفتند و سرمایه‌گذاران خطرپذیر، دومین صندوق‌های خود را تاسیس کردند. نخستین عرضه‌های عمومی در این چند سال اتفاق افتاد و خیلی از شرکت‌هایی که از مرحله استارت‌آپی عبور کرده و رشد قابل توجه یافته‌اند، کم کم به بازارهای جهانی وارد می‌شوند.
ترکیه ۸۴ میلیون نفر جمعیت دارد که نیمی از آن زیر ۳۲ سال هستند و بنابراین یکی از جوان‌ترین کشورهای منطقه محسوب می‌شود. این جمعیت جوان و امکانات دیجیتال، باعث شده استانبول یکی از بهترین نقاط برای آزمودن ایده‌ها و محصولات جدید باشد. عرصه استارت‌آپی استانبول با مجموعه‌ای از سازمان‌های حمایتگر، رویدادها و کارآفرینان موفق همراه شده است. بیش از ۸۰ سازمان فعال مانند Plug and Play و «گالاتا بیزینس» از استارت‌آپ‌ها در استانبول حمایت می‌کنند. این شهر همچنین در کل سال میزبان رویدادهای مختلف استارت‌آپی مثل بزرگ‌ترین فستیوال تکنولوژی و هوافضای جهان و نمایشگاه بازی و سرگرمی‌های دیجیتال (GIST) است. این حمایت‌ها، هم برای کارآفرینان و هم صندوق‌های سرمایه‌گذاری خطرپذیر مشوق بوده تا در استارت‌آپ‌های استانبول سرمایه‌گذاری کنند. داستان‌های موفقیتی که از این قطب استارت‌آپی با ذهنیت جامعه‌محور بیرون آمده عبارتند از: پلت‌فرم بازاریابی دیجیتال Insider که با هوش مصنوعی کار می‌کند و سال گذشته ۳۲ میلیون دلار از سرمایه‌گذاران بین‌المللی سرمایه جذب کرده؛ استارت‌آپ ارسال خوار‌بار Getir که با جذب سرمایه ۵۵۵ میلیون دلار در ماه ژوئن، ارزش آن به ۵/ ۷ میلیارد دلار رسید؛ استارت‌آپ تجارت الکترونیک Hepsiburada که به سرعت در حال رشد است و ارزش بازار آن به بیش از ۲/ ۴ میلیارد دلار رسید و نخستین شرکت ترکیه‌ای است که وارد بورس نزدک شد. در نیمه نخست امسال، استارت‌آپ‌های ترکیه به‌طور کلی حدود ۳/ ۱ میلیارد دلار سرمایه جذب کرده‌اند و وارد باشگاه میلیاردی‌ها شدند.
فضاهای اشتراکی و تکنوپارک‌ها
فرهنگ کار اشتراکی که در سال ۲۰۱۰ به وجود آمد، در سال ۲۰۱۶ به یک رویداد گسترده تبدیل شد و چند فضای کاری موفق، بقیه را تشویق کرد که چنین امکاناتی را در نقاط مختلف کشور افزایش دهند. البته پاندمی کرونا مثل ضربه‌گیری برای رشد سریع این بخش عمل کرد و باعث شد خیلی از تیم‌های استارت‌آپی مجبور شوند از خانه کار کنند. به هر حال، چه از طریق سازماندهی رویدادها و فعالیت‌ها و چه از طریق فراهم کردن امکانات بیشتر برای تعامل با افراد در نظام‌های متعدد، فضاهای کار اشتراکی فعال‌ترین قطب‌های کارآفرینی در ترکیه محسوب می‌شوند. در استانبول به‌طور خاص، کریدور Levent-Maslak هم فضاهای کار اشتراکی برای استارت‌آپ‌ها ایجاد کرده و هم یک مرکز کسب‌وکار پیشرو محسوب می‌شود که تعداد بی‌پایانی از رویدادهای کارآفرینی را مدیریت و بین کارآفرینان و سرمایه‌گذاران ارتباط برقرار می‌کند.
تعداد پارک‌های تکنولوژی تحقیق و توسعه نیز که از سال ۲۰۰۰ فعالیت خود را در ترکیه شروع کرده‌اند، به سرعت افزایش یافته، به‌طوری که در حال حاضر ۶۲۶۷ شرکت تکنولوژی در یکی از این پارک‌ها مستقر هستند. این شرکت‌ها در مجموع برای بیش از ۶۴ هزار نفر اشتغال ایجاد کرده‌اند و ۷/ ۷ میلیارد لیر صادرات دارند.
در سال ۲۰۱۰ تعداد تکنوپارک‌های فعال، یعنی آنهایی که حداقل یک شرکت تکنولوژی را میزبانی می‌کنند، ۲۷ تا بود که در سال ۲۰۲۱ این رقم به ۶۸ افزایش یافته است. به علاوه، ۱۶ تکنوپارک جدید در حال احداث هستند. در حالی که بیشتر استارت‌آپ‌های نوپا در ترکیه ترجیح می‌دهند در مراکز انکوباتور، فضاهای کاری اشتراکی و برنامه‌های شتاب‌دهنده‌ها کار کنند، شرکت‌های قدیمی‌تری که به رشد رسیده‌اند، دوست دارند در تکنوپارک‌ها به فعالیت بپردازند. این نشان‌دهنده اهمیت تکنوپارک‌ها در موفقیت استارت‌آپ‌هایی است که چند سالی از فعالیت آنها گذشته و به رشد رسیده‌اند.
قطب نوآوری در بازی
رشد قابل توجه استارت‌آپ‌های بازی، به یک نقطه درخشان در اکوسیستم نوآوری و سرمایه‌گذاری ترکیه تبدیل شده است. در فصل اول امسال، ۲۹ درصد کلیه قراردادهایی که در ترکیه منعقد شد، مربوط به سرمایه‌گذاری در حوزه بازی بود. به علاوه، یک پنجم سرمایه‌گذاری‌های خطرپذیر در ترکیه، در صنعت بازی صورت می‌گیرد. این صنعت در دوران پاندمی که مصرف بازی‌های دیجیتال افزایش قابل توجه یافت، رشد بیشتری کرد. سال گذشته، Peak Games که یک شرکت برجسته در تولید بازی‌های موبایل است، به ارزش ۸/ ۱ میلیارد دلار تحت تملک یک شرکت آمریکایی درآمد و ۸۰ درصد سهام شرکت Rollic هم به ارزش ۱۸۰ میلیون دلار، فروخته شد. ۲۱۳ استودیو بازی‌سازی جدید تنها بین سال‌های ۲۰۱۹ و ۲۰۲۱ تاسیس شده‌اند. به‌طور کلی ۴۴۵ استودیو بازی‌سازی در حال حاضر در ترکیه فعالیت می‌کنند و این کشور را به یکی از مهم‌ترین قطب‌های این صنعت در اروپا تبدیل کرده‌اند. ترکیه همچنین در صنایع تجارت الکترونیک (سایت معروف ترندیول)، فین‌تک و تکنولوژی عمیق رشد قابل توجهی داشته است.