قرار است کالاهای ایرانی در سایت آمازون عرضه شود؛ این اتفاق مهمی است که سازمان توسعه تجارت در حال پیگیری است. یکی از چالش‌هایی که تجارت خارجی ما با آن روبه‌رو است و همه فعالان اقتصادی به آن اذعان دارند، استفاده از روش‌های سنتی و قدیمی در تعامل و تجارت با کشورهای مختلف است. همواره تجار برای بازارگشایی یا حضور پررنگ‌تر در بازاری، به دنبال این امر هستند که خریداری پروپاقرص برای کالاهای خود در کشور هدف صادراتی پیدا کنند یا اینکه به تجار ایرانی قدیمی وصل شوند. برخی دیگر نیز سعی می‌کنند که خودشان عرضه کننده مستقیم کالا در فروشگاه‌های زنجیره‌ای کشور هدف شوند. اگر تولیدکننده و تاجری نتواند از راه‌های یاد شده وارد بازاری شود، آن بازار را کنار می‌گذارد و سراغ سایر کشورها می‌رود.
اما در دنیای تجارت، روش‌های جدید و مدرن هم وجود دارد که تولیدکنندگان و فعالان اقتصادی بخوبی می‌توانند از آن استفاده کنند. یکی از این روش‌ها که سازمان توسعه تجارت هم در حال پیگیری است و قطعاً مورد استقبال فعالان اقتصادی قرار خواهد گرفت، عرضه هدفمند و پیوسته کالاهای ایرانی در سایت آمازون است.
علیرضا پیمان پاک، رئیس سازمان توسعه تجارت می‌گوید: فرهنگ تجارت خارجی ما سنتی است و باید با کمک تشکل‌ها، این فرهنگ را تغییر دهیم و با همکاری شرکت‌های دانش‌بنیان، تجارت دانش‌بنیان هم داشته باشیم و بر همین اساس و در نخستین گام‌ها در امارات و در سایت آمازون، پاویون ویژه کالاهای ایرانی را ایجاد کرده‌ایم.
در دولت گذشته نیز در مورد عرضه کالاهای ایرانی در سایت آمازون صحبت‌های مطرح شد اما تولیدکنندگان داخلی نتوانستند در این سایت جهانی عرضه کننده کالا، حضور پیدا کنند. حال باید دید که تولیدکنندگان، تشکل‌ها و انجمن‌ها چگونه می‌توانند از تجارت سنتی فاصله بگیرند و کالاهای خود را با شیوه‌های نوین به فروش برسانند.
500 میلیون محصول در یک سایت
یکی از روش‌های فروش کالا، ثبت نام در سایت‌های جهانی آنلاین عرضه‌کننده کالا مانند آمازون است. گفته می‌شود آمازون با داشتن بیش از 500 میلیون محصول در سایت خود یکی از بزرگ‌ترین فروشگاه‌های اینترنتی جهان است. طبق بررسی‌های صورت گرفته نیز حداقل300 میلیون مشتری در سراسر جهان از فروشگاه‌های آمازون خرید می‌کنند. در این میان مشتریان 28 درصد از خریدهای آمازون را در سه دقیقه یا کمتر انجام می‌دهند؛ نیمی از خریدها در کمتر از 15 دقیقه تمام می‌شود. بر این اساس مشتریان می‌توانند محصولات 1.9 میلیون کسب‌و کار کوچک و متوسط را در فروشگاه آمازون سفارش دهند. آمار جالب دیگر آنکه 75 درصد از خریداران از آمازون برای کشف محصولات و برندهای جدید استفاده می‌کنند و البته باید گفت که 52 درصد از خریداران تمایل بیشتری به خرید یک برند ناآشنا در فروشگاه آمازون دارند. تحلیل‌های آماری یاد‌شده نشان می‌دهد که تولیدکنندگان ایرانی بخوبی می‌توانند از این فضای تجاری و فروش برای محصولات خود استفاده کنند. مدیران سایت آمازون اعلام کردند که در سال 2020، بیش از200 هزار فروشنده شخص ثالث جدید از سراسر جهان شروع به فروش در آمازون کردند که نسبت به سال 2019 افزایش 45 درصدی داشته است.
درآمد 400 میلیارد دلاری
آمازون یک شرکت بزرگ مبتنی بر اینترنت است که کتاب، موسیقی، فیلم، لوازم خانگی، لوازم الکترونیکی، اسباب بازی و بسیاری از کالاهای دیگر را مستقیماً یا به عنوان واسطه بین سایر خرده فروشان و میلیون‌ها مشتری این سایت می‌فروشد. سیر درآمدی آمازون نشان می‌دهد که در سال 1996، درآمد این سایت 15.7 میلیون دلار بود و در سال بعد آن عدد یاد شده از 148 میلیون دلار فراتر رفت و پس از آن در سال 1998 به 610 میلیون دلار رسید. در این میان برخی از منابع خبری عنوان کردند که درآمد آمازون اخیراً به بیش 400 میلیارد دلار رسیده است.
اعداد و ارقام یاد شده گواه آن است که اگر تولیدکنندگان داخلی به سایت آمازون وصل شوند می‌توانند بر فروش خود بیفزایند. البته به صورت از هم گسسته، تعداد محدودی از تولیدکنندگان کالاهای خود را در سایت آمازون به فروش می‌رسانند که از جمله آن می‌توان به فرش، گلیم، حصیر و خوراکی‌های سنتی کشورمان اشاره کرد. اما این میزان با توجه به وسعت کالاهای ایرانی بسیار کم و محدود است.
آمازون به سمت سرمایه‌گذاری رفته است
آمازون طیف عظیمی از محصولات را ارائه می‌کند و این امر به مصرف‌کنندگان امکان می‌دهد تقریباً هر چیزی را می‌خواهند خریداری کنند، از جمله لباس، لوازم ورزشی، لوازم آرایش، جواهرات، کتاب، فیلم، لوازم الکترونیکی، مبلمان، اسباب بازی، کالاهای خانگی و....
در بخش قابل توجهی از کالاهای عنوان شده، ایران توانایی تولید و رقابت به جهت قیمت و کیفیت را دارد و از طرفی می‌توان کالاهای مورد نیاز ایرانیان خارج از کشور را تأمین کرد.
نکته دیگر آنکه آمازون در کنار بحث خرده‌فروشی کالا، سرمایه‌گذار هم هست؛ بر این اساس اگر محصولات تولیدکننده‌ای مورد استقبال قرار گیرد، مجموعه آمازون به عنوان سرمایه‌گذار می‌تواند نقش آفرین شود.
تغییر فرایند فروش در کشورها
محمدحسین سرمدی، فعال اقتصادی درباره تجارت سنتی ایران و اینکه چگونه می‌توان از این امر فاصله گرفت به «ایران»، گفت: سال‌های متمادی است که تجار و بازرگانان تنها با روش‌های سنتی می‌خواهند در بازار سایر کشورها حضور پیدا کنند و متأسفانه تمام بازارها را مانند بازار ایران می‌دانند، این در حالی است که در خیلی از کشورها فرایند فروش دستخوش تغییرات گسترده شده است.
او ادامه داد:اگر قرار است میزان صادرات کالاهای غیرنفتی افزایش پیدا کند، ابتدا باید با بازار کشور هدف آشنا شد، زمانی‌که بخش قابل توجهی از خریدها به صورت آنلاین یا فروشگاهی است، نمی‌توان انتظار داشت که صادرات(به شیوه سنتی) موفقی را حداقل در چنین کشورهایی شاهد باشیم.
سرمدی گفت: یکی از موقعیت‌های فروش کالای ایرانی، استفاده از روش‌های فروش آنلاین است، در این روش‌ها می‌توان از فرصت‌ها بهره برد و با توجه به خواسته مردم، کالا عرضه کرد. البته این روش سختی و چالش‌های خود را دارد اما اگر تولیدکنندگان پایگاه‌های عرضه کالا داشته باشند این امر شدنی است. از این‌رو توصیه می‌کنم تولیدکنندگانی که کالاهای مشابه تولید می‌کنند با یکدیگر برای عرضه کالا در سایت‌های فروش آنلاین جهانی، جوینت شوند.
روش‌های نوین صادراتی
او خاطرنشان کرد: خیلی از تولیدکنندگان و فعالان اقتصادی دنیا در حال استفاده از روش‌های نوین صادراتی هستند و از همه مهم‌تر آنکه ایجاد فروشگاه‌های مجازی و همکاری تولیدکنندگان در این عرصه بسیار اثرگذار است. این فعال اقتصادی گفت: از دیگر روش‌های نوین صادراتی که تشکل‌ها و انجمن‌ها می‌توانند استفاده کنند، همکاری با مجموعه‌های دانش‌بنیان داخلی در فروش کالاهای ایرانی است. خیلی از صادرکنندگان تکنولوژی را در محصولات خود در نظر نمی‌گیرند و می‌خواهند دقیقاً همان کالایی را صادر کنند که در سال‌های گذشته صادر می‌کردند. بازار خیلی از کشورها تغییر کرده و اکثر مردم خواهان کالاهای مدرن‌تر هستند.
ایجاد سایت فروش کالا برای خاورمیانه
او افزود: توصیه دیگری هم به استارتاپ‌های کشور دارم؛ همانگونه که آمازون اکنون یک سایت جهانی است و خیلی از مردم کالاهای مورد نیاز خود را از آن خریداری می‌کنند، مجموعه‌های داخلی هم می‌توانند یک سایت با ویژگی‌های بیشتر در زمینه عرضه کالا بخصوص کالاهای اسلامی، برای خاورمیانه طراحی کنند و پس از آن فعالیت خود را گسترده‌تر کنند، در این میان تولیدکنندگان داخلی هم می‌توانند ازاین ویژگی و امتیاز بهره ببرند.
این فعال اقتصادی تأکیدکرد:حضور پررنگ در سایت فروش جهانی اتفاق خوبی است اما ایران می‌تواند برای خاورمیانه و حتی کشورهای عضو اوراسیا سایتی را طراحی کند که کالاهای ایرانی و کالاهای آن کشورها با کمترین واسطه به فروش برسد از این‌رو با کاهش قیمت نهایی کالا، خیلی از مردم از چنین سایتی حمایت خواهند کرد.
تجارت الکترونیکی پایین ایران
تجارت الکترونیکی ایران مانند سایر کشورها توسعه پیدا نکرده است و در حال حاضر خیلی از مردم ترجیح می‌دهند خرید کالایی را به صورت حضوری دنبال کنند. لذا با ایجاد سایت بین‌المللی فروش کالا می‌توان مردم را نیز به سمت تجارت الکترونیکی هدایت کرد.
اخیراً عنوان شده ارزش معاملات تجارت الکترونیکی در ۶ ماه نخست سال ۱۴۰۰ از مبلغ ۵۶۰ هزار میلیارد تومان عبور کرد، در این ۶ ماه، تعداد معاملات تجارت الکترونیکی به یک میلیارد و ۸۹۴ میلیون و ۳۶ هزار و ۴۹۶ عدد رسیده است.
آمار جهانی نشان می‌دهد حجم تجارت الکترونیکی جهان در سال ۲۰۲۰ به ۴.۲۱۳ تریلیون دلار و در سال ۲۰۲۱ به ۴.۹۲۱ تریلیون دلار رسید که این آمار رشد ۱۷ درصدی حجم تجارت الکترونیکی جهان را در یک سال نشان می‌دهد. بیشترین حجم تجارت الکترونیکی در سال ۲۰۲۱، مربوط به کشور چین بوده است، امریکا، انگلیس، ژاپن، کره‌جنوبی، آلمان، فرانسه، هند، کانادا و اسپانیا با فاصله چشمگیری از چین، در رتبه‌های بعدی قرار دارند.