محمدمهدی علیشاهی؛ برگزیده جایزه علامه طباطبایی و عضو هیأتعلمی دانشگاه شیراز با اشاره به نقش مهم نخبگان در رسیدن به جامعهای متعالی، گفت: این افراد به دلیل تواناییها و قابلیتهای متمایز و برتری که دارند میتوانند پیشبران اصلی جامعه خود باشند.
وی افزود: نخبگی به حوزه علم محدود و خلاصه نمیشود بلکه هر فردی که بتواند در زمینهای مشخص مانند فرهنگی، هنری، اجتماعی و غیره در چارچوب جامعه ایرانی اثرگذاری بینظیری به جا بگذارد، یک نخبه محسوب میشود.
علیشاهی اضافه کرد: آنچه ویژگی متمایز نخبه محسوب میشود، اثرگذاری در جامعه از راه بکارگیری علم و دانش است. در سالهای اخیر افرادی توانستهاند در زمره یکدرصد دانشمند برجسته جهان قرار گیرند و یا مقالات متعددی را در مجلات معتبر بینالمللی منتشر کنند، این دستاوردهای قطعاً ارزشمند و در خور تقدیر است اما نخبه باید بتواند در پیادهسازی اندیشه و توان علمی-پژوهشی خود نیز سرآمد باشد.
این استاد برجسته مکانیک سیالات با اشاره به لزوم بکارگیری توان نخبگان در راستای اثرگذاری بیشتر آنان در جامعه، ادامه داد: این افراد هم میتوانند به عنوان یکی از پیشبران، کشور را به سمت جلو حرکت دهند و هم اینکه برای نسل جوان الگو و انگیزه باشند. به عبارت دیگر تکریم، تجلیل و الگوسازی از این افراد میتواند مسیر صحیح را به جوان خاصه مستعدبرتر نشان دهد. به همین دلیل یکی از اقدامات بسیار مناسب در سالهای اخیر در حوزه نخبگانی،معرفی برگزیدگان جایزه علامه طباطبایی از سوی بنیاد ملی نخبگان بوده است.
عضو هیأتعلمی دانشگاه شیراز تصریح کرد: یکی از عواملی که میتواند دانشجوی جوان را به حضور فعال در عرصههای عملیاتی علم تشویق و ترغیب کند، حضور اساتید برجسته در این حوزهها است. وقتی دانشجو ببیند استاد در راستای رفع مشکلات و مسائل اولویتدار جامعه فعالیت میکند و از این راه توانسته است به نتایج و اثرگذاری قابل توجهی هم برسد، فعالیتهای خود را به سمت کاربردیکردن سوق میدهد. به عنوان نمونه امروز که در جامعهعلمی صحبت از دانشگاه نسلسوم به میان آمده است، در وهله اول استاد باید به سمت ایدهپردازی و کارآفرینی حرکت کند تا دانشجو جسارت و شهامت حضور در این حوزه را داشته باشد.
برگزیده جایزه علامه طباطبایی فراهمشدن تجهیزات و امکانات آزمایشگاهی را از عوامل مهم در کاربردیکردن تحقیقات دانشگاهی برشمرد و تصریح کرد: افراد نباید مدام منتظر حمایت باشند بلکه اگر فردی به تواناییها و ایده خود ایمان دارد باید در جهت فراهمکردن تجهیزات نیز تلاش کند؛ البته حمایت از تحقیقات علمی باید در اولویت فعالیتهای سازمانهای مربوط قرار بگیرد اما خود افراد نیز باید تلاششان را بیشتر کنند.
وی در ادامه به نگاه آماری و کمّی در حوزه علم اشاره کرد و گفت: پیش از انقلاب، به لحاظ علمی وضعیت مطلوبی در کشور وجود نداشت. در چنین شرایطی طبیعی است که دستاوردهای نظری و انتشاری مانند کتاب و مقاله میتواند نقش مهمی در مطرحکردن نام ایران در مجامععلمی بینالمللی داشته باشد. در این حوزه اقدامات بسیار مناسبی از همان اوایل انقلاب انجام شد که نتایج مناسبی نیز در پی داشت اما باید دانست این انتهای مسیر نیست. گام بعدی ارتقاء کیفی است. به این معنا که محققان و اساتید دانشگاهها باید به سمت افزایش کیفیت دستاوردها، تولیدات و محصولات خود حرکت کنند و تلاش کنند آنچه در علم حاصل میشود در جامعهبومی نیز کاربرد داشته باشد.
برگزیده جایزه علامه طباطبایی تصریح کرد: سیاستگذاریهای کمّی یکی از عوامل بازدارنده حرکت دانشگاهیان به سمت انجام فعالیتهای کاربردی است که این مهم تا حد بسیاری از مشکلات داوری و ارزیابی کیفی نشأت میگیرد. قطعاً داوری بر اساس تعداد و نوع مجله امری سهل و بدونحاشیه است اما وقتی قرار باشد روی کیفیت نتایج و دستاوردهای علمی محققان ارزشگذاری انجام شود، قطعاً چالشهای بسیاری به وجود خواهد آمد. با این حال نباید از لزوم ارتقاء کیفی تحقیقیات علمی غافل شد.
وی در پایان خاطرنشان کرد: بسیاری از فعالیتهای علمی «مجلهای» نیستند اما نقش مهمی در پیشبرد کشور به سمت توسعه دارند. ارزشگذاری روی این خروجیها نیز یکی دیگر از ملزومات حرکت به سمت تولیدات باکیفیت است.