صفر تا صد «هوش مصنوعی» به زبان ساده

هوش مصنوعی بحث برانگیزترین فناوری قرن 21 است و انقلابی در نحوه زندگی و کار ما ایجاد کرده است.  امروزه، هوش مصنوعی به طور گسترده ای برای حل مشکلات پیچیده و تسهیل وظایف انسانی استفاده می شود.

هوش مصنوعی محدود به یک زمینه خاص نیست. این مقوله با نوآوری های جدید در زمینه علوم و همچنین زندگی روزمره ما همراه است. هوش مصنوعی در بسیاری از کارهایی که در زندگی روزمره انجام می دهیم و برایمان عادی و بی اهمیت شده است نقش دارد. مثلا وقتی با گوگل مپ کار می کنیم، از عابر بانک استفاده می کنیم و حتی خدمات گوشی همراه ما همگی به کمک هوش مصنوعی انجام می شود. همانطور که می بینید علی رغم اینکه این موضوع بسیار تخصصی است و بسیاری از ما تعریف شفاف و صحیحی از آن نداریم اما این رشته به ما بسیار نزدیک است و به همه ما خدمت کرده است. پس بیایید تعریف درست و انواع آن را بشناسیم سپس نقش هوش مصنوعی در کسب و کارها را بررسی کنیم.  

تعریف هوش مصنوعی:

هوش مصنوعی با ترکیب مقادیر زیادی از داده ها با پردازش سریع و تکراری و همچنین الگوریتم های هوشمند کار می کند که به نرم افزار امکان یادگیری و شناسایی خودکار الگوها را می دهد. هدف هوش مصنوعی ایجاد سیستم هایی است که بتوانند به طور هوشمند و مستقل از انسان کار کنند و در زمینه های حرفه ای مانند ساخت و ساز ساختمان یا کارخانه های خودکار توسط ربات های هوشمند وظایفی را انجام دهند.

نمونه هایی از کاربرد هوش مصنوعی در زندگی روزمره برای کمک به زندگی بهتر انسان ها:

1. شناسایی افرادی که نیاز به کمک فوری دارند در فیس بوک:

در نوامبر 2017، فیس بوک یک ویژگی شناسایی پیشگیرانه را راه اندازی کرد که پست ها را اسکن می کند تا الگوهایی را تشخیص دهد که ممکن است نشان دهد کاربر احتمال دارد به خود آسیب برساند.  

این الگوریتم هنگامی که الگوهای تفکر خودکشی را تشخیص می دهد، برنامه مجهز به هوش مصنوعی به مرکز بهداشت روانی و گاهی نیز برای دوستان فرد پیام ارسال می کند و این مورد را اطلاع می دهد که فرد مورد نظر نیازمند کمک روانی است.  

فیس بوک برای ارائه این خدمت از همکاری برنامه هوش مصنوعی و منابع انسانی آموزش دیده و مشارکت سازمان های بهداشت و سلامت روان استفاده می کند. در نیویورک این الگوریتم منجر به شناسایی پیام های  یک زن جوان که قصد خودکشی داشت شد و با این فرایند توانستند او را به بیمارستان رسانده و نجات دهند.

2.جستجوی عبارات در گوگل:

همه ما روزانه بارها از گوگل استفاده می کنیم از سرچ دستور آشپزی گرفته تا قیمت گوشی و مقالات علمی. حتما برای تان پیش آمده وقتی شروع می کنید عبارتی را در باکس جستجوی گوگل تایپ می کنید گوگل چند پیشنهاد برای ادامه عبارت شما می آورد که در صورت صحیح بودن از میان آنها انتخاب می کنید. مثلا شما سرچ می کنید «مدیریت»؛ بلافاصله گوگل عبارات مدیریت صنعتی، مدیریت کسب و کار و .... می آورد. چطور این اتفاق می افتد و میان بی نهایت عبارتی که وجود دارد چطور گوگل این کار را انجام می دهد و عبارات پیشنهادی را بر چه اساس انتخاب می کند؟ بله، «هوش مصنوعی». اینجا هم هوش مصنوعی به کمک بشر می آید تا کارها ساده تر و سریع تر انجام شوند.  

این پیش بینی ها بر اساس الگوریتم های هوش مصنوعی انجام می شود.  بر اساس داده هایی است که Google در مورد شما جمع می کند.  در واقع هوش مصنوعی به گوگل کمک می کند که این اطلاعات درباره شما بر اساس تاریخچه سرچ های قبلی جمع شود، مانند موقعیت مکانی، سن و سایر اطلاعات شخصی شما. بنابراین با استفاده از هوش مصنوعی، موتور جستجو سعی می کند آنچه را که می خواهید پیدا کنید حدس بزند.

3.تاکسی های اینترنتی مثل تپسی و اسنپ:

وقتی با گوشی خود درخواست خودرو می دهید مبدا و مقصد را مشخص می کنید برنامه به شما می گوید چقدر طول می کشد تا راننده به شما برسد و سفر شما و رسیدن به مقصد چقدر طول می کشد این محاسبات از طریق هوش مصنوعی تنها در کسری از ثانیه در طول تعیین مبدا و مقصد شما انجام می شود.

4.گوشی های هوشمند:

اگر بدانید که بسیاری از کارکردهای گوشی معمولی که در جیب تان است و صاحب آن هستید توسط هوش مصنوعی انجام می شود متوجه می شوید که هوش مصنوعی به شما بسیار نزدیک است و روزانه در حال بهره بردن از آن هستید. مثلا وقتی با گوشی عکس و فیلم می گیرید و از افکت ها استفاده می کنید استفاده از آن جلوه ها توسط هوش مصنوعی برای شما فراهم می شود.

بیشتر بخوانید:

کاربرد هوش مصنوعی در صنعت کشاورزی و تقویت زنجیره تامین

هوش مصنوعی چه کمکی به بازاریابی و کسب و کارها می کند؟

چگونه کسب‌و‌کارها از قابلیت‌های هوش مصنوعی بهره می‌برند؟

تا اینجا از مزایا و کمک های هوش مصنوعی به زندگی انسان گفتیم اما سوالی که پیش می آید این است که:

آیا هوش مصنوعی خطر و ریسکی به همراه ندارد؟

آیا گسترش استفاده از هوش مصنوعی در ابعاد مختلف زندگی بشر مشکل آفرین نیست؟

1.اتوماسیون شغلی:

یکی از خطرات و جنبه های منفی گسترش هر چه بیشتر هوش مصنوعی مربوط به اتوماسیون شغلی است. یعنی بسیاری از مشاغل از جمله مشاغلی که در آن اپراتور یک وظیفه تکرار شونده را انجام می دهد به مرور زمان با رشد و توسعه هوش مصنوعی از بین خواهد رفت این در حالی است که بسیاری از این کارگران ممکن است نتوانند خود را به سطح مهارتی که برای جامعه شغلی جدید نیاز است برسانند و دچار مشکل شوند.

تنها مشاغل ساده در معرض این خطر نیستند بلکه پیش بینی می شود مشاغلی مثل حسابداری و وکالت هم در آینده دچار تغییرات بزرگ شوند و نیاز به این نباشد که تعداد افراد زیادی به عنوان وکیل قوانین را حفظ کنند.

واقعیت این است که هرچه سیستم های هوش مصنوعی قدرتمندتر و عمومی تر می شوند، ممکن است در بسیاری از حوزه ها از عملکرد انسان برتر باشند. اگر این اتفاق بیفتد، می تواند از نظر اقتصادی، اجتماعی و سیاسی تحول آفرین باشد. مانند انقلاب صنعتی. این می تواند به تحولات بسیار مثبتی منجر شود، اما همچنین می تواند خطرات فاجعه بار ناشی از حوادث (ایمنی) یا سوء استفاده (امنیت) را به همراه داشته باشد.

2.موارد ایمنی:

مواردی بوده که سیستم های فعلی اشتباهات پیش بینی نشده داشته اند. گاهی اوقات مواردی پیش آمده که در رابطه با طراحی هوش مصنوعی مشکلات فنی پیش آمده است. در مواردی پیش آمده که برای پیشبرد فعالیت های هوش مصنوعی، همسان سازی رفتار سیستم های فعلی با اهداف ما دشوار بوده و منجر به نتایج منفی غیرقابل پیش بینی شده است.

3.موارد امنیت:

سیستم های پیشرفته هوش مصنوعی می توانند سرمایه های کلیدی اقتصادی و نظامی باشند. اگر این سیستم ها در دست بازیگران بدی باشد، ممکن است از آن به روش های مضر استفاده کنند. اگر چندین گروه برای توسعه آن ابتدا به رقابت بپردازند، ممکن است پویایی بی ثباتی یک مسابقه تسلیحاتی را داشته باشد. کاهش خطر و دستیابی به مزایای جهانی هوش مصنوعی چالش های منحصر به فرد حاکمیتی را به همراه دارد و به همکاری جهانی نیاز دارد.

مواردی مثل کمپین های اطلاعاتی خودکار، از بین رفتن حریم خصوصی از طریق نظارت بر پروفایل ها از جمله موارد ریسک و خطر گسترش هوش مصنوعی هستند.

 معرفی کتاب: «اقتصاد هوشمند؛ از تئوری تا عمل»

انواع هوش مصنوعی کدامند؟

3 نوع هوش مصنوعی

• هوش مصنوعی محدود (ANI)
• هوش مصنوعی عمومی (AGI)
• سوپر هوش مصنوعی (ASI)

هوش مصنوعی محدود (ANI) چیست؟

این رایج ترین شکل هوش مصنوعی است این سیستم های هوش مصنوعی برای حل یک مشکل واحد طراحی شده اند و می توانند یک کار واحد را به خوبی انجام دهند. طبق تعریف، آنها دارای قابلیت های باریکی هستند، مانند توصیه یک محصول برای کاربر تجارت الکترونیکی یا پیش بینی آب و هوا .این تنها نوع هوش مصنوعی است که امروزه وجود دارد. آنها می توانند در زمینه های بسیار مشخصی به عملکرد انسان نزدیک شوند و حتی در بسیاری از موارد از آنها پیشی بگیرند، اما فقط در محیط های بسیار کنترل شده با پارامترهای محدود بسیار عالی هستند.

هوش عمومی مصنوعی عمومی (AGI) چیست؟

AGI  هنوز یک مفهوم نظری است. این هوش مصنوعی دارای عملکرد شناختی در سطح انسانی است، در طیف گسترده ای از دامنه ها مانند پردازش زبان، پردازش تصویر، عملکرد محاسباتی و استدلال و غیره.
ما هنوز از ساخت یک سیستم AGI فاصله داریم. یک سیستم AGI باید متشکل از هزاران سیستم هوش مصنوعی محدود باشد که همزمان کار می کنند، برای تقلید از استدلال انسان با یکدیگر ارتباط برقرار می کنند. حتی با پیشرفته ترین سیستم ها و زیرساخت های محاسباتی، مانند K فوجیتسو یا IBM's Watson ، 40 دقیقه طول کشید تا یک ثانیه فعالیت عصبی را شبیه سازی کنند. این امر هم از پیچیدگی و ارتباط زیاد مغز انسان و هم از میزان چالش ساخت AGI با منابع فعلی ما صحبت می کند.

سوپر هوش مصنوعی (ASI) چیست؟

ما تقریباً در اینجا وارد قلمرو علمی-تخیلی می شویم ، اما ASI به عنوان پیشرفت منطقی AGI تلقی می شود. یک سیستم  سوپر هوش مصنوعی (ASI) قادر به پیشی گرفتن از تمام توانایی های انسانی است. این شامل تصمیم گیری، تصمیم گیری منطقی و حتی مواردی مانند ساختن هنر بهتر و ایجاد روابط عاطفی است.
هنگامی که به هوش مصنوعی عمومی دست یافتیم ، سیستم های هوش مصنوعی به سرعت قادر خواهند بود قابلیت های خود را بهبود بخشیده و به قلمروهایی برسند که شاید حتی آرزوی آن را نداشته باشیم.

هدف از هوش مصنوعی چیست؟

هدف از هوش مصنوعی کمک به توانایی های انسانی و کمک به ما در تصمیم گیری های پیشرفته است. از منظر فلسفی، هوش مصنوعی این توانایی را دارد که به انسان ها کمک کند تا زندگی معنادارتری عاری از کار سخت داشته باشند و به مدیریت شبکه پیچیده افراد، شرکت ها، ایالت ها و ملت های به هم پیوسته کمک کند تا به روشی مفید برای همه بشریت عمل کنند.
در حال حاضر، هدف از هوش مصنوعی با همه ابزارها و تکنیک های مختلفی که ما طی هزار سال گذشته اختراع کرده ایم - برای ساده سازی تلاش انسان، و کمک به ما برای تصمیم گیری بهتر - مشترک است. همچنین از هوش مصنوعی به عنوان اختراع نهایی ما نام برده می شود، مخلوقی که ابزارها و خدمات پیشگامانه ای را اختراع می کند که با از بین بردن اختلافات، نابرابری ها و رنج های انسانی، نحوه زندگی ما را تغییر می دهد.
در حال حاضر، شرکتهای هوش مصنوعی بیشتر برای بهبود کارایی فرآیند، خودکار کردن کارهای سنگین و پیش بینی تجارت از طریق داده های سخت و نه احساسات، مورد استفاده قرار می گیرند.

نویسنده: سکینه حجازی فر (کارشناس ارشد کارآفرینی )