در آلمان تقریبا هر شرکت بزرگی، یک برنامه حمایتی اختصاصی برای تربیت و آموزش استعدادهای کارآفرینی جوان دارد. بنگاههای اقتصادی در آلمان، از این برنامهها برای توسعه استارتآپها استفاده میکنند. مهمترین مراکز خلاقیت و نوآوری آلمان در دو شهر برلین و مونیخ واقع شدهاند که فضاهایی برای تبادل اطلاعات، دانش و ایده در رشتههای مختلف فراهم میکنند.
برلین
برای علاقهمندان به راهاندازی استارتآپ در اروپا، برلین یکی از بهترین گزینهها است. در این شهر، هر ۲۰ دقیقه یک استارتآپ جدید تاسیس میشود. بیش از ۶۰ هزار شغل مرتبط با اقتصاد دیجیتال ایجاد شده که استارتآپها و توسعهدهندگان نرمافزار بیشترین سهم را در آن دارند. یک جنبه مهم موفقیت شهر برلین، چندفرهنگی بودن آن به عنوان پایتخت سابق آلمان شرقی است. حس قوی تعلق داشتن به جامعه در کنار استعدادهای برتر بینالمللی و تمرکز سرمایه، برلین را علاوه بر مرکز استارتآپی آلمان، به یکی از سرمایههای استارتآپی دنیا تبدیل کرده است.
برلین ارتباطات تاریخی قوی با خیلی از کشورهای اروپایی مثل فرانسه، بریتانیا، روسیه و همچنین آمریکا دارد. به علاوه، موقعیت جغرافیایی آنکه در مرکز اروپا واقع شده، آن را به پلی بین شرق و غرب، شمال و جنوب اروپا تبدیل کرده که باعث جذب استعدادها از همه جا میشود. خروجی این آمار و ارقام، گروه شرکتهای زالاندو (Zalando) است که با صنعت مد پیوند خورده و کسبوکارهایی در سراسر دنیا دارد. زالاندو در سال ۲۰۰۸ تاسیس شده، بیش از ۸ هزار کارمند دارد و درآمد سالانه آن به ۲/ ۲ میلیارد یورو میرسد.
مورد دیگر، شرکت معروف بابل (Babbel) است که یک پلتفرم آنلاین یادگیری زبان است و در سال ۲۰۰۷ در برلین راهاندازی شده و بیش از ۳۵۰ نیروی کار دارد.
اکوسیستم برلین، یکسری فضاهای کار اشتراکی باکیفیت را تقویت کرده که تعدادی از آنها از این قرارند:
بتاهاس: این منطقه با مساحت ۲۵۰ متر مربع که در سال ۲۰۰۹ آغاز به کار کرد، یکی از بزرگترین فضاهای کار اشتراکی را در آلمان فراهم کرده که در هامبورگ هم فعال است.
«فکتوری برلین» (Factory Berlin): اکوسیستمی متشکل از بیش از ۳ هزار عضو است که از حدود ۷۰ کشور دنیا جمع شدهاند و در دو کمپ مستقر هستند. فکتوری برلین، هدفمندترین افراد را در عرصه تکنولوژی، نوآوری و صنایع شرکتی گرد هم آورده و با محصولات، فضاها، لابراتوارها و رویدادهای دیجیتال، به عنوان پلتفرمی برای شبکهسازی فعالیت میکند. اودو اشلومر، بنیانگذار و مدیر عامل فکتوری میگوید: «برلین یکی از جامعترین و متنوعترین اکوسیستمهای استارتآپی در دنیا را دارد. برای موفقیت در این فضا، نیازی به پاسپورت آلمانی ندارید. عرصه استارتآپی برلین برای کسبوکارها باز است و از بنیانگذاران و استعدادهایی از همه جا استقبال میکند.»
یونیکورن برلین: یکی از شش فضای کار اشتراکی از شبکه «یونیکورن» است که در دیگر شهرهای اروپا هم فعال است. تمرکز این شبکه، فراهم کردن فضای شرکتی جامع است. این فضاهای کار اشتراکی از میزهای تکی برای کارآفرینان تا دفاتری با امکانات کامل برای تیمها را شامل میشود.
تحصیلات عالی و وجود دانشگاهها همواره محرک توسعه نوآوری بودهاند و توسعه علمی بازار را با لابراتوارها و سرمایه انسانی خود، تامین میکنند. در برلین، بیش از ۳۰ دانشگاه دولتی و خصوصی وجود دارد که ۱۷۵ هزار دانشجو در آنها تحصیل میکنند و حدود ۲۰ درصد آنها هم خارجی هستند.
یکی از بزرگترین دانشگاههای این شهر، «هامبولت» است که در سال ۱۸۱۰ افتتاح شده و بیش از ۳۴ هزار دانشجو دارد. ۵۷ برنده جایزه نوبل، در این دانشگاه کار کردهاند. واحد نوآوری این دانشگاه، تاکنون بیش از ۱۰۰ شرکت تاسیس کرده است.
مونیخ
شهر مونیخ فضای استارتآپی دینامیک، بینالمللی و یکپارچهای دارد. در سال ۲۰۱۹ مونیخ توانست سهم خود را از تعداد استارتآپهای فعال در آلمان، نسبت به قبل، افزایش دهد. ۶۳ درصد استارتآپهای مونیخ، موقعیت مکانی خود را عالی یا خوب توصیف کردهاند که بعد از برلین، جایگاه دوم مطلوبیت فعالیت را به این شهر میدهد.
مجاورت استارتآپهای مونیخ با دانشگاهها، از جمله دانشگاه فنی مونیخ، موقعیت مناسبی برای فعالیت آنها ایجاد کرده است. ۲۰ درصد استارتآپهای این شهر همکاری نزدیکی با موسسات علمی دارند که میانگین این رقم در کل آلمان، ۱۶ درصد است. در یک نظرسنجی داخلی در سال ۲۰۱۹، حدود ۳۶ درصد استارتآپهای مونیخ اعلام کردهاند در حوزه اقتصاد سبز یا در حوزه کارآفرینی اجتماعی فعالیت میکنند. استارتآپهای سبز که محصولات و خدمات آنها بخشی از اقتصاد سبز است، ۲۱ درصد استارتآپهای مونیخ را تشکیل میدهند. همچنین به عنوان یک قطب مهم نوآوری در IT و دیجیتالسازی، استارتآپهای مونیخ تمرکز ویژهای بر روباتیک، اینترنت اشیا، هوش مصنوعی، بیوتکنولوژی، تکنولوژی پزشکی، مهندسی هوا فضا و اقتصاد و رسانههای خلاق دارند.
برخی شبکههای توسعه باتجربه عبارتند از BayStartUPGmbh که رقابت بین طرحهای کسبوکار را مدیریت میکند و همچنین GrunderRegioM که دانشجویان، زنان کارآفرین و افراد خود-اشتغال را که سابقه مهاجرت دارند، هدف قرار میدهد. این سازمانها رویدادهای رقابتی، شبکهسازی، کارگاهها و جلسات کوچینگ برگزار میکنند.
قدرت اقتصادی مونیخ، در ترکیب سالمی از بازیگران جهانی و بنگاههای کوچک و متوسط نوآور، ریشه دارد که همگی در صنایع قوی و با رشد سریع، فعالیت میکنند. مونیخ امکان دسترسی استارتآپها به مشتریان و شرکای B۲B را تسهیل میکند.