از آنجاییکه هیچ کسب و کار و سازمانی در خلاء فعالیت نمیکند، برای طراحی و تدوین مدل کسب و کار شرکت، بایستی به عوامل محیط بیرونی توجه داشت. عواملی که بر عملکرد و فعالیت کسب و کارتان موثرند و تحت کنترل شما نیستند. اساساً بدون مطالعه، تحلیل و در نظرگرفتن عوامل محیطی -به ویژه هنگام فرضیه سازی در هریک از بخشهای مدل کسب و کار- کار طراحی مدل کسب و کار با مشکل مواجه شده و ناقص خواهد بود. به عبارت بهتر، ایجاد درک مناسب از شرایط سازمان به شما کمک میکند، مدل کسب وکار رقابتیتری را به تصویر بکشید. بررسی مداوم محیط، به دلیل پیچیدگی در حال رشد فضای اقتصادی (مثل مدلهای کسب و کار شبکهای)، افزایش ریسک و عدم قطعیت (مثل نوآوریهای فناوری) و جهشهای شدید بازار (مثل آشفتگی اقتصادی و ارزشهای پیشنهادی جهشی) بیشتر از همیشه اهمیت دارد. درک تغییرات محیطی کمک میکند تا مدل کسب و کارتان را به شیوهای مؤثرتر باتحولات نیروهای بیرونی تطبیق دهید. تصورتان از محیط بیرونی بهعنوان «فضایی برای طراحی» ممکن است کمک کننده باشد. منظور این است که محیط بیرونی را به عنوان فضایی که با توجه به آن مدل کسب وکارتان را ایجاد و تطبیق میدهید، درنظر بگیرید و تعدادی از پیشرانهای طراحی (مانند روندهای قانونی، رقبای برجسته و غیره) را نیز لحاظ کنید.
این محیط بههیچ وجه نباید نوآوریهای شما را محدود کند یا مدل کسب و کارتان را از پیش طراحی کند، اگرچه میتواند بر انتخابهای طراحی شما تأثیر بگذارد و به شما کمک کند که تصمیم آگاهانهتری بگیرید. با تدوین مدل کسب و کار جهشی، حتی میتوانید شکلدهنده و متحول کننده محیط باشید و استانداردهای جدیدی را برای صنعت خود تعریف کنید. از سوی دیگر محیط بیرونی هر کسب و کاری حامل فرصتها و تهدیدات بسیاری است.
بعضی از عوامل محیطی که در هنگام تدوین مدل کسب و کار بایستی درنظر گرفته شوند؛ عبارتند از:
1) نیروهای بازار در محیط مدل کسب و کار
منظور از نیروهای بازار، مسائل بازار، بخشهای بازار، نیازها و تقاضا، هزینههای تعویض و جذابیت درآمدی از مؤلفههای این بخش از محیط مدل هستند و با مطالعه آنها میتوان دید بهتری از این بخش از محیط پیدا کرد
2) نیروهای صنعت در محیط مدل کسب و کار
نیروهای صنعت، شامل اطلاعاتی درباره رقبا، تازه واردها، محصولات و خدمات جایگزین، تأمین کنندگان و سایر بازیگران زنجیره ارزش و ذینفعان است.
۳) روندهای کلیدی در محیط مدل کسب و کار
با بررسی روندهای فناوری، تنظیم مقررات، روندهای اجتماعی و فرهنگی و روندهای اقتصادی، سیاسی و اطلاعاتی میتوان درمورد روندهای کلیدی اطلاعاتی کسب کرد.
4) نیروهای اقتصاد کلان در محیط مدل کسب و کار
با مطالعه وضعیت جهانی بازار، بازارهای سرمایه، مواد مصرفی و سایر منابع و زیرساختهای اقتصادی میتوان به پایش نیروهای اقتصاد کلان پرداخت.
برنامه شما برای مواجهه با محیط کسب وکارتان چیست؟
طراحی و ساخت «بوم مدل کسب و کار» تنها با چند کلیک!
نمونههایی از بوم مدل کسب و کار