«چرا رئیسم چنین چیزی گفت؟»
«چگونه باید مذاکره را شروع کنم که منجر به فروش شود؟»
«چه اتفاقی می‌افتاد اگر دیروز در جلسه بیشتر صحبت می‌کردم؟»
این‌ها چند نمونه از سؤالاتی هستند که هم‌زمان با هجوم افکار، ذهن را بمباران می‌کنند. چنین افکاری فضای ذهن را اشغال کرده، به جای کاهش عدم اطمینان فرد او را به شدت درگیر و مضطرب می‌کنند. همچنین می‌توانند پای مشکلات جدیدی را به زندگی فرد باز کند. از اختلالات خواب گرفته تا افزایش خطر ابتلا به بیماری‌های روحی و روانی. مطالعاتی که در این زمینه انجام شده، «نشخوار فکری» یا همان «تفکر بیش از حد» را به فهرست طولانی از پیامدهای منفی پیوند داده است.
اما در اغلب موارد، نشخوار فکری با فرایند حل مسئله به آسانی اشتباه گرفته می‌شود. شاید از آن دسته افرادی هستید که خود را متقاعد می‌کنید، نشخوار فکری درباره یک مساله، نگرانی درباره آن و تکرار مکررات می‌تواند منجر به بهره‌وری بیشتر شود.
اما واقعا چه تفاوتی بین «حل مساله» و «نشخوار فکری» وجود دارد؟
من به‌عنوان روان درمان‌گر با مراجعان بی‌شماری صحبت کردم که کاملا معتقدند باید زمان زیادی را به نگرانی درباره مشکلات‌شان اختصصاص دهند.
آنها متقاعد شده‌اند که هرچه بیشتر وقت خود را صرف فکر کردن در مورد چیزی کنند، احتمالاً راه‌حل بهتری پیدا خواهند کرد یا دست کم اجازه نمی‌دهند، اتفاق ناخوشایندی بیفتد. درحالی‌که یافتن راه‌حلی برای مساله، لزوماً به تفکر سخت‌تر درباره آن نیاز ندارد.
«زمان» و «قدرت ذهن» با ارزش‌ترین منابع هستند. بنابراین روش منطقی این است که برای حل مساله از این منابع استفاده کنیم. نه اینکه زمان را با نشخوار افکار تکراری تلف کنیم.
بیشتر بدانید:«تفکر انتقادی و حل مسئله» دو مهارت پول‌ساز در کسب‌و‌کار
«فعالانه به‌دنبال راه‌حل بودن»، یک تعریف ساده از «حل مسئله» است. به‌عبارت دیگر، می‌دانید چگونه مهارت‌ها را هدفمندتر کنید، استراتژی‌ها را به‌کار گیرید و مراحل اجرایی را پیاده‌سازی کنید. به تدریج متوجه می‌شوید که با کاهش هر چه بیشتر استرس مراحل حل مساله را آسان‌تر پشت سر می‌گذارید.
از طرف دیگر، «نشخوار فکری» یا همان تفکر بیش از حد شامل نگرانی و تجزیه و تحلیل‌های بیش از حد است. چنین اقداماتی باعث می‌شود تا در مرحله تعریف مساله درجا بزنید و نتوانید راه‌حلی برای آن ایجاد کنید. تفکر بیش از حد میزان پریشانی و اضطراب را افزایش می‌دهد و باعث می‌شود بیشتر روی جوانب منفی تمرکز کنید. تمرکز بر جوانب منفی شما را در دام اضطراب دائمی گرفتار می‌کند.
از کجا بدانید که گرفتار نشخوار فکری شده‌اید؟
خواه در حال تجربه مساله‌ای در محل کارتان باشید؛ خواه ندانید چه نوع اقدامی باید در زمینه مالی انجام دهید؛ به سؤالاتی که در ادامه مطرح شده است، پاسخ دهید. این سوالات شما را در تشخیص اینکه، در حال حل مساله هستید یا در دام تفکر بیش از حد، کمک می‌کنند.
از خودتان بپرسید:
آیا برای مساله‌ای که پیش روی من است راه‌حلی وجود دارد؟
برای بعضی از مسائل و مشکلات واقعا نمی‌توان راه‌حلی پیشنهاد کرد. رکود اقتصادی، بیماری ناعلاج شریک زندگی‌تان یا اشتباهی که در گذشته مرتکب شدید. دیگر نمی‌توانید به گذشته برگردید و آن را جبران کنید. آنچه می‌توانید انجام دهید تغییر نگرش و نحوه پاسخگویی به این نوع شرایط است.
تغییر در پاسخ احساسی به این مسائل خود می‌تواند یک راه‌حل باشد. اما تکرار مکرر چون و چراهای قبلی، بخشی از تفکر بیش از حد و نشخوار فکری است.
آیا من به دنبال راه‌حل هستم یا روی مسئله متمرکز شدم؟
در جستجوی راه‌حل‌هایی باشید که به شما کمک کند، احساس تقصیر نکنید. فکر کردن در مورد اینکه چقدر وضعیت مالی‌تان ناعادلانه است یا تصور اینکه بی‌خانمان می‌شوید، افکاری هستند که شما را در خود تسخیر کرده و از حرکت باز می‌دارند.
آیا فکرکردن به این مساله کمکی به حل آن می‌کند؟
فکر کردن به مسائل کاری در صورتی مفید خواهد بود که به‌دنبال یافتن دیدگاه جدیدی درباره آنها باشید. اما تکرار مجدد اشتباهات خود، تکرار بحث و گفتگوهای همیشگی با همکاران یا تصور کردن اینکه همه چیز دارد به اشتباه پیش می‌رود، علایم اولیه نشخوار فکری است.
| |
«زمان و قدرت ذهن با ارزش‌ترین منابع هستند. برای حل مساله از این منابع استفاده کنیم. نه اینکه زمان را برای نشخوار افکار تلف کنیم.» |
|
تفکر خود را اثربخش کنید:
به زمان‌هایی توجه کنید که وسوسه می‌شوید وقت بیشتری را برای فکر کردن در مورد موقعیتی خاص اختصاص دهید. اگر واقعا به‌دنبال حل مساله هستید، به کار خود ادامه داده و فکرتان را روی مساله و راه‌حل‌های احتمالی متمرکز کنید. اما اگر احساس کردید درحال افتادن به دام نشخوار فکری هستید، هر چه سریع‌تر تفکر بیش از حد را متوقف کنید.
زمانی که بتوانید حل مساله را از نشخوار فکری تشخیص دهید، در این صورت می‌توانید منابع‌تان را به فعالیت‌های اثربخش‌تری اختصاص دهید. قدرت ذهنی به شما کمک خواهد کرد که وقت و انرژی‌تان را صرف فعالیت‌های ارزشمند کنید و از بزرگترین پتانسیل خود نهایت بهره‌برداری را داشته باشید.
نویسنده: Amy Morin
مترجم: نازنین توکلی (کارشناس ارشد مدیریت صنعتی)
برگرفته از سایت forbes.com