کارآفرینی به‌صورت بالقوه برای از میان برداشتن شکاف‌های رشد اقتصادی، ثبات و سایر معیارهای رفاه در کشورهای جهان ایجاد شده است. بااین‌حال حرکت از کارآفرینی مبتنی بر نیاز، به سوی خلق فرصت برای ایجاد شرکت‌های نوپا، به ویژه در اقتصادهای نوظهور، می‌تواند امری دشوار باشد.
اما منظور از اکوسیستم کارآفرینی دقیقاً چیست؟
رویکردهای تعریف کارآفرینی و ارزیابی اکوسیستم‌های آن متفاوت است، اما تلفیق چارچوب‌های موجود، مجموعه‌ای از حوزه‌هایی را معرفی می‌کند که برای اکثر این اکوسیستم‌ها مهم هستند.
در ادامه به تشریح این حوزه‌های کلیدی در اکوسیستم کارآفرینی می‌پردازیم:
- حوزه مالی: شامل دسترسی به سرمایه مخاطره‌پذیر، دسترسی به کمک‌های مالی، دسترسی به فرشتگان کسب‌وکار، بانک‌ها، مؤسسات مالی کوچک، بازارهای سهام، مؤسسات مالی توسعه، امور مالی دولتی
- پشتیبانی کسب‌وکار: شامل مراکز رشد، شتاب‌دهنده‌ها، خدمات قانونی و حسابداری، مربیان کسب‌وکار و مشاوران فنی
- سیاست‌ها: شامل نرخ مالیات، مشوق‌های مالیاتی، هزینه‌های لازم برای راه اندازی کسب‌وکار
- بازارها: شامل شرکت‌های داخلی، شرکت‌های بین‌المللی، مصرف‌کنندگان، شبکه‌های توزیع، شبکه‌های خرده‌فروشی، شبکه‌های بازاریابی
- منابع انسانی: شامل دبیرستان‌ها، دانشگاه‌ها، مؤسسات آموزش فنی و ...
- زیرساخت‌ها: شامل ارایه خدمات برق‌رسانی، خدمات حمل‌ونقل، ارتباطات (تلفن همراه، اینترنت)، خدمات گاز وآب‌رسانی و ...
- تحقیق و توسعه: شامل مراکز و آزمایشگاه‌های دولتی، مراکز تحقیقاتی خصوصی و آزمایشگاه‌ها
- حوزه فرهنگی: شامل رسانه‌ها، دولت، مدارس، انجمن‌های حرفه‌‌ای و سازمان‌های اجتماعی که از فرهنگ کارآفرینی حمایت می‌کنند.
اما چه استراتژی‌هایی به ما برای ایجاد اکوسیستم کارآفرینی کارآمد کمک می‌کند؟
با توجه به تحقیقات انجام شده در مورد اهمیت کارآفرینی و نقش آن بررشد اقتصادی پایدار و بهبود سلامت، بسیاری از دولت‌ها وسازمان‌های غيرانتفاعي و غير‌دولتی در طول دهه گذشته برای پیاده‌سازی سیاست‌ها و برنامه‌های حمایت از کارآفرینان تلاش بسیاری کرده‌اند. با درنظرگرفتن اکوسیستم به‌عنوان مدل اقتصادی، استراتژی‌های زیر را برای فعال‌سازی اکوسیستم‌های کارآفرینی پیشنهاد می‌کنیم:
-
نفع شرکت کنندگان کنونی را کمتر در نظر بگیرید:
اعمال سیاست‌ها ومقرراتی که به نفع شرکت‌های بزرگ و جاافتاده در صنعت هستند، برای ورود شرکت‌های نوپا به عرصه کسب‌وکار موانعی را ایجاد و عملا رقابت را محدودتر می‌کنند. مثال‌هایی از این مقررات شامل موارد زیر است: اجرای بی قید و شرط قوانین عدم رقابت، الزامات بیش از حد برای صدور مجوزهای محدود کننده شغلی و پیچیدگی‌های قانونی که مانع منعقد شدن قراردادها می‌شود. سیاستگذاران باید از چنین اقداماتی اجتناب کنند. متاسفانه سیاست‌ها و مقررات، به جای کاهش موانع موجود برسر راه کارآفرینان تازه وارد، به حمایت از شرکت‌های بزرگ و بازارهای موجود می‌پردازند.
به جای توسعه سیاست‌هایی که در مجموع به شکست و خروج شرکت‌های نوپا از بازار منجر می‌شود، سیاستگذاران باید کارآفرینان را درگیر کسب‌وکار کنند و از این طریق سیاست‌هایی نظیر تشویق به پویایی، افزایش تنوع، ایده‌پردازی، توسعه محصول جدید و افزایش نرخ جریان معامله را پیاده‌سازی و اجرا کنند.
-
اکوسیستم کارآفرینی را ترسیم کنید:
فهرست یا نموداری از اجزای اکوسیستم و چگونگی ارتباط آنها را با هم ترسیم کنید. ترسیم نمودار و روابط را براساس نوع، جهت و اندازه تعامل، بررسی کنید. درصورتی‌که نقشه‌های اکوسیستم توسط کارآفرینان و اعضای جامعه تایید شوند، می‌توانند به ابزاری ارزشمند برای توسعه استراتژی‌ها و تعامل بیشتر، تبدیل شوند.
-
بزرگ فکر کنید، با قدم‌های کوچک شروع کنید و سریع حرکت کنید:
این قاعده‌ی ساده‌ای است که در مورد کارآفرینی اعمال می‌شود. استراتژی‌هایی که برای فعال کردن درست اکوسیستم‌های کارآفرینی استفاده می‌شود، باید عوامل موثر را برای موفقیت زودهنگام و حرکت سریع به سمت اهداف هدایت کنند.
-
از تقسیم و بخش‌بندی غیر طبیعی جامعه یا استراتژی اجتناب کنید:
کارآفرینان و اعضای جوامع کارآفرینی، عواملی منفعل نیستند. آنها شرکت‌کنندگانی فعال هستند که در حوزه‌هایی نظیر: راه‌اندازی شرکت‌های جدید، سرمایه‌گذاری یا مشاوره برای راه‌اندازی کسب‌وکار، خدمات مشاوره برای کارآفرینان، آموزش رسمی، کار در شرکت‌های بزرگ، شرکت در پروژه‌های تحقیق و توسعه بازار، ارائه خدمات قانونی یا حسابداری، خدمت به مشتریان در شرکت‌های کارآفرینی و... فعالیت می‌کنند.
انتظار می‌رود شرکت کنندگان دراکوسیستم‌های کارآفرینی چندین نقش را بازی کنند. اطمینان حاصل کنید که مهارت‌های منحصربه فرد اعضای چنین جامعه‌ای تکامل یافته‌تر و متنوع‌تر از مهارت‌های شماست.
-
برای سرمایه‌گذاری در مواقع بحرانی آماده باشید:
اختلال در وضع اقتصادی، فرصت‌هایی را برای کارافرینان به ارمغان خواهد آورد. کسانی که درگیر اکوسیستم کارآفرینی هستند باید این بحران‌ها و اختلالات را پیش‌بینی کرده و برای ایجاد فرصت‌های بیشتر و بهتر آماده شوند.
مترجم: مارال مختارزاده (کارشناس ارشد کارآفرینی)