برای شروع کسب و کار فرصت مهم تر است یا ایده؟

فرصت را قلب کارآفرینی توصیف کرده اند. اگر به دنبال راه اندازی یک کسب و کار هستید باید ابتدا به دنبال یک فرصت باشید . فرصتها از خلاء یک محصول یا خدمت در بازار ایجاد می شوند. در واقع می توان گفت فرصت های شروع یک کسب و کار همان «نیازهای برآورده نشده» هستند.

کسب و کارهای موفق از شناخت یک فرصت شروع شده اند و این رمز موفقیت و ماندگاری آنهاست. چرا که وجود فرصتی که درست شناسایی شده باشد نشان دهنده این است که شما در بلندمدت مشتریانی خواهید داشت که به محصول و خدمت شما نیازمند و علاقه مند هستند و در پی آن جریان درآمدی خواهید داشت چرا که داشتن جریان درآمدی، ضامن بقای هر کسب وکار است.

به عنوان مثال داستان شکل گیری کسب و کار دیجی کالا این است که برادران محمدی در صدد خرید دوربین بودند اما هیچ سایتی پیدا نکردند که اطلاعات مورد نیاز آنها در آن موجود باشد. بنابراین تصیم گرفتند که دیجی کالا را راه اندازی کنند و این «کشف فرصت» اولین گام در شکل گیری کسب وکار موفق دیجی کالا بود.

توجه نکردن به تفاوت «ایده» و «فرصت» دلیل شکست بسیاری از استارتاپ ها هم هست. به این صورت که بعضی افراد و استارتاپ ها وقتی ایده ای پیدا می کنند آن را اجرا و تولید می کنند سپس به دنبال پیدا کردن مشتری برای آن هستند این یک فرایند اشتباه است. ابتدا مطمئن شوید که یک نیاز برآورده نشده یا فرصت وجود دارد.

در واقع شما باید ابتدا گروهی از افراد را پیدا کنید که به محصول و خدمتی نیاز دارند که آن خدمت و محصول موجود نیست یا به صورت بهینه ارائه نمی شود. بنابراین محصولات و خدمات فعلی که مشتریان از آنها راضی نیستند هم یک فرصت محسوب می شوند و یا محصول و خدمتی که موجود است اما هنوز بازار آن اشباع نشده و بازار برای آن وجود دارد. سپس برای این نیاز که یک فرصت کارآفرینانه است با ایده پردازی، یک محصول یا خدمت ارائه کنید.

 بنابراین اگر ایده را یک «اندیشه، فکر یا تصور» بدانیم برای شروع یک کسب و کار تنها داشتن ایده کافی نیست و نباید تنها به به داشتن «ایده» بسنده کنید بسیاری از ایده ها ارزش اجرا شدن ندارند به این دلیل که نیاز ضروری از جامعه برآورده نمی‌کنند.

ممکن است افراد خواهان محصولات و کالاهای بسیاری باشند که به آن «خواسته» می گوییم اما تنها محصولات و خدماتی ارزش تولید شدن دارند که مشتری حاضر باشد برای آن پول پرداخت کند. محصول و خدمتی که مشتری حاضر است برای آن پول پرداخت کند یک «نیاز» است.

چگونه می توان نیازهای برآورده نشده خواه محصول باشد یا خدمت را جامه ی عمل پوشاند:

الف) گاهی محصول یا خدمت مورد نظر در بازار موجود است اما نیاز برآورده نشده مشتری، نحوه عرضه آن کالا یا خدمت است. به عنوان مثال ممکن است یک محصول یا خدمت تنها به صورت سنتی ارائه شود و شما می توانید با ارائه آن در بستر وب و اینترنت به نیاز مشتریان بسیاری پاسخ دهید.

ب) گاهی نیاز مشتری یک محصول یا خدمت نوآورانه است که تاکنون وجود نداشته و شما در کسب‌وکار خود برای اولین بار ارائه کننده آن هستید. مثل زمانیکه برای اولین بار کتاب های صوتی تولید شدند.

ج) گاهی اوقات یک محصول یا خدمت موجود است اما نیاز گروهی از مشتریان با تغییر در مواد اولیه یا ورودی فرایند تولید این محصول یا خدمت برآورده می شود مانند تولید سوهان رژیمی. در این حالت شما گروهی از مشتریان را پیدا کردید که یک نیاز برآورده نشده دارند (کشف فرصت) و با نوآوری در محصول موجود آن را به یک محصول جدید تبدیل می کنید که نیاز واقعی برای آن در جامعه وجود دارد.

نویسنده: سکینه حجازی فر (کارشناس ارشد کارآفرینی)